Jest to korespondencja zarówno służbowa, jak i prywatna. Giedroyć pisał do członków rządu emigracyjnego w Paryżu i ludzi z otoczenia generała Kazimierza Sosnkowskiego – są to raporty o sytuacji wojennej, ale też sugestie działań politycznych; są i listy do znajomych pełniących różne funkcje w polskich placówkach dyplomatycznych – jeszcze wtedy działających. W „Kopiariuszu” znajdujemy też liczne zamówienia słane do potencjalnych autorów, bowiem w redakcji „Kuriera Polskiego” – gazety ukazującej się naonczas w Bukareszcie – późniejszy Redaktor „Kultury” był co najmniej szarą eminencją, by nie rzec faktycznym naczelnym. Jest to wątek życia Jerzego Giedroycia zaskakujący, zupełnie nieznany, dla nas nowy i nieopracowany. Prócz korespondencji – nazwijmy ją „służbową” – zachowały się listy prywatne do rodziny i przyjaciół, z prośbami o rady, informacje, o pomoc w poszukiwaniu zaginionych w zawierusze wojennej bliższych i dalszych znajomych.

Notes zawiera 41 listów. Pierwszy nosi datę 27 listopada 1939 r., a ostatni 3 stycznia 1940 r. W sumie było sto stron, na przemian gładkich i liniowanych, o wymiarach 23,3 cm x 29,3 cm, z czego zachowało się 50. Zbiór znajduje się w teczce z sygnaturą PoJG 08.01 (papiery osobiste Jerzego Giedroycia). Teczka zawiera też ciąg dalszy korespondencji z „Kopiariusza”, są to już luźne kartki z listami datowanymi od 2 stycznia do 6 września 1940 r. (numery 42-86)

Listy w „Kopiariuszu” były trudne do odczytania, a to ze względu na upływ lat jak i technologię, w jakiej powstały. Rzadko sięgali do nich badacze naszego archiwum – widząc ich stan, wyblakłe pismo, odkładali notes na półkę... Podjęliśmy próbę ich odcyfrowania, przede wszystkim rozszyfrowania osób, do których Giedroyć pisał (często są to tylko imiona, przydomki bądź tytuły) oraz przybliżenia, o jakie sprawy chodziło, jaki był ich dalszy bieg, bądź skutek jego interwencji. Wiele jeszcze pozostało znaków zapytania...

Jak wiadomo, szlak wojenny zawiódł Redaktora ostatecznie do Rzymu, a potem do Paryża. Nie od rzeczy było by zadać pytanie czy „Kopiariusz” towarzyszył mu przez cały czas. Być może wskazówką, że notes przetrwał wojnę w bezpiecznym miejscu, jest następująca wypowiedź Jerzego Giedroycia: „(…) Ambasada [w Bukareszcie – przyp. red] miała własne książki szyfrowe, ponieważ była główną placówką polityczną na całe Bałkany, od roku chyba 1926 czy 1928. Tych ksiąg było bardzo dużo, a polecenie trzeba było wykonać, wobec tego spędziłem dwie czy trzy noce na przepisywaniu ważniejszych szyfrów i dałem te odpisy Rogerowi Raczyńskiemu, który jechał do Londynu, by przechował je w depozycie. Już wtedy byłem zdecydowany iść do wojska, a depozyt miałem odebrać po wojnie. Ale kiedy zjawiłem się w Londynie Roger już nie żył. Przyjął mnie Edward Raczyński, który mi bardzo uprzejmie ten depozyt wydał, to był dosyć duży depozyt, jakieś moje papiery, notatki, zawsze miałem taką skłonność do obrastania w papiery (…)”. (w: Mirosław A. Supruniuk „Uporządkować wspomnienia”, Toruń 2010, s. 168)

Mamy nadzieję, że prezentowany tu „Kopiariusz”, w którym skany oryginalnych stron towarzyszą wersji odczytanej, posłuży badaczom życia Redaktora i uczonym zajmującym się początkowym okresem II wojny światowej. Staraliśmy się, by przypisy i odnośniki (w „dymkach”) kierowały Czytelnika głównie do zasobów naszego archiwum. Nie odsyłamy w nich do źródeł zewnętrznych, mając na uwadze, że pojawia się tu wiele postaci, których biogramy ujmuje bądź to Polski Słownik Biograficzny, bądź encyklopedie internetowe, które są powszechnie dostępne. W osobnych zakładkach umieściliśmy INDEKS NAZWISK występujących w listach (wskazujący numery listów, w których postać się pojawia), linki do zbioru KURIERA POLSKIEGO W BUKARESZCIE, spis książek i artykułów (LITERATURA), które pomogły nam w opracowaniu, jest też MAPA ówczesnej Rumunii ze zbiorów Redaktora. Wiele listów uzupełniliśmy fotografiami i skanami dokumentów z naszych zbiorów, znajdują się one w zakładkach DODATKI. Wyrazy nieodczytane ujęto w nawiasy kwadratowe ze znakiem zapytania, wykaz użytych SKRÓTÓW towarzyszy każdemu listowi.

Będziemy wdzięczni Czytelnikom za nadsyłanie nam wszelkich uwag, sugestii, poprawek, uzupełnień i prób rozwiązania zagadek, których jest jeszcze wiele. Będziemy je uwzględniać w kolejnych elektronicznych edycjach „Kopiariusza”. Listy prosimy słać na adres: kultura@kultura.fr.

Odczytanie i opracowanie listów, przypisy oraz indeksy:
Anna Bernhardt i Stanisław Mancewicz.
Korekta i współpraca redakcyjna: Dorota Gut.
Opracowanie graficzne: Marek Zalejski.
Przygotowanie publikacji elektronicznej:
Mariusz Kaleta i Tomasz Kaleta.

Pierwsza wersja opracowania powstała w kwietniu 2018 r.,
prace nad niniejszą zakończyliśmy w lipcu 2018 r.