Zdjęcie
Czesław Miłosz w 1985 r. fot. Antoni Miłosz / Sygn. FIL00861
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do listy

CZESŁAW MIŁOSZ

Biografia


PISARZ, POETA, PUBLICYSTA
ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach na Litwie
zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie
Pseudonimy: K. (m.) m. M.K. N L. Czeslaw Milosz

Poeta, eseista, tłumacz, historyk literatury, dyplomata.
Młodość spędził w Wilnie, gdzie ukończył Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta. Maturę zdał w 1929 r. Studiował najpierw polonistykę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, by później przenieść się na prawo na Wydziale Nauk Społecznych.

Debiut
Debiutował w 1930 r. wierszami „Kompozycja i Podróż” w piśmie uniwersyteckim „Alma Mater Vilnensis”. W czasie studiów był współzałożycielem grupy literackiej Żagary i współredaktorem jej pisma. W 1934 r. skończył prawo oraz otrzymał Nagrodę im. Filomatów wileńskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich. W latach 1934-1935 przebywał na rocznym stypendium naukowym w Paryżu. Po powrocie z Francji rozpoczął pracę najpierw w wileńskiej, a później warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia.

Wojna
We wrześniu 1939 r. przedostał się do Rumunii, a następnie do Wilna. Pisał do „Gazety Codziennej” i „Kuriera Wileńskiego”. Latem 1940 r. powrócił do Warszawy, gdzie brał  udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym. Wydał tomik „Wiersze” w 1940 r., a następnie antologię poetycką „Pieśń niepodległa” w 1942 r.

Nowy Jork, Waszyngton, Paryż
Po upadku Powstania Warszawskiego opuścił miasto i w 1945 r. osiedlił się w Krakowie, gdzie publikował swoje utwory w „Odrodzeniu”, „Przekroju” i „Twórczości”. Zaraz po wojnie wydał tom wierszy „Ocalenie”. Wstąpił do służby dyplomatycznej. W latach 1945-1951 pracował w ambasadach polskich w Nowym Jorku, Waszyngtonie oraz w Paryżu. W 1951 r. pozostał na emigracji, mieszkał przez kilka miesięcy w siedzibie Instytutu Literackiego. W majowym numerze „Kultury” z tegoż roku wyjaśnił przyczyny pozostania na emigracji, rozpoczynając wieloletnią współpracę z Jerzym Giedroyciem.

Nagroda Nobla
W 1960 r. wyjechał do USA na zaproszenie Department of Slavic Languages and Literatures University of California, gdzie otrzymał stanowisko wykładowcy, a wkrótce przyjął ofiarowaną mu przez uczelnię profesurę. Osiadł na stałe w Berkeley i przez następne 20 lat łączył twórczość literacką z pracą na uniwersytecie, wykładał literaturę polską i rosyjską. Na przełomie 1981/1982 r. objął katedrę E. Hortona na Uniwersytecie  Harvarda w Cambridge. W 1993 r. pisarz powrócił do Polski, zamieszkał w Krakowie. W 1994 r. uhonorowany został najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. Otrzymał liczne nagrody, m.in.: w 1953 r. Europejską Nagrodę Literacką w Genewie; w 1957 r. im. H. Naglerowej przyznanej przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie w Londynie; w 1968 r. Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku; w 1974 r. londyńskich „Wiadomości”; w 1978 r. Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt; w 1980 r. literacką Nagrodę Nobla.

Był jednym z najbliższych współpracowników Jerzego Giedroycia i jednym z najważniejszych autorów „Kultury”. Od 1951 r. współpracował z Instytutem Literackim, w którym opublikował swoje najważniejsze dzieła na emigracji. W „Kulturze” drukował eseje, wiersze, artykuły dotyczące m.in. literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej, recenzje książek wydawanych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Tłumaczył poezje i utwory z języka angielskiego, m.in.: T. Merona, T.S. Eliota, W. Stevensa, z języka francuskiego m.in. S. Weil. Zabierał głos także w sprawach odnoszących się do sytuacji politycznej w Polsce. „Kultura” przyznała mu trzykrotnie nagrody: w 1957 r. literacką, w 1979 r. też literacką im. Z. Hertza; w 1990 r. dla tłumaczy im. K.A. Jeleńskiego.

Bibliografia
W Archiwum „Kultury” wydano:

  • J. Giedroyc, Cz. Miłosz, Listy 1952-1963, cz. 1, Warszawa 2008
  • Listy 1964-1977, cz. 2, Warszawa 2011
  • Listy 1978-2000, cz. 3, Warszawa 2012; wybrał, opracował i wstępem opatrzył M. Kornat.

W innych oficynach ukazały się:

  • Abecadło Miłosza, Kraków 2010
  • Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem, Kraków 2002
  • Zaczynając od moich ulic, Kraków 2006
  • Zaraz po wojnie: korespondencje z pisarzami 1945-1950, Kraków 2007
  • Cz. Miłosz, Z. Herbert, Korespondencja, Warszawa 2006
  • Cz. Miłosz, K.A. Jeleński, Korespondencja, Warszawa 2011
  • Cz. Miłosz, J. Iwaszkiewicz, Korespondencja, Warszawa 2011
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony