Kolekcja sztuki
Instytut Literacki w ciągu długich lat swego istnienia zgromadził wiele prac artystycznych. Nie stanowiąc jednakoż muzeum sztuki, z oczywistych względów zbiór ten nie był tworzony według jakiegoś szczególnego planu, jest raczej świadectwem wizyt, kontaktów, często przyjaźni z artystami związanymi z "Kulturą". Większość dzieł w inwentarzu Instytutu pochodzi z darów.
Niewątpliwie najważniejszą postacią, która odcisnęła piętno na tej instytucji był Józef Czapski, wieloletni rezydent domu w Maisons-Laffitte. Tu przez niemal cały okres swego powojennego, pracowitego życia pisał, rysował i malował. Dzisiaj galeria portretów jego pędzla, przedstawiająca osobistości, które zapisały się w historii naszej kultury, zdobi schody prowadzące na piętro. Widzimy tam wizerunki: Zygmunta Hertza, Marka Hłaski, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Jerzego Giedroycia, Stefana Kisielewskiego, Józefa Łobodowskiego, Sławomira Mrożka i Bohdana Osadczuka. W zbiorach Instytutu znajdziemy także inne kompozycje olejne artysty, przedstawiające sceny rodzajowe oraz martwe natury. Całość uzupełniają liczne prace na papierze – szkice tuszem i akwarele, częściowo zdobiące ściany, częściowo ukryte w szufladach. Kilka z nich, szkicowanych w Iraku, ma wartość dokumentalną przypominając jego wędrówkę lat wojennych.
Innym malarzem, który silnie zaznaczył swoją obecność w Instytucie, był Jan Lebenstein. Pośród tuzina jego prac, odnotować warto takie tytuły jak Sainte Paula, Image Double, Enlèvement de l'Europe, w których odnajdujemy typowe fantastyczno-surrealistyczne motywy o silnie erotycznym zabarwieniu. Najbardziej oryginalną pracą Lebensteina, stanowiącą niejako nierozerwalną część domu przy Avenue de Poissy, jest niewątpliwie okno w pokoju Zygmunta Hertza, wymalowane w latach 70. Dwa jego skrzydła zawierające po osiem paneli każde, jest wypełnione motywami zaczerpniętymi z portfolio "Folwark Zwierzęcy", którego poszczególne plansze litograficzne ozdabiają również jeden z pokoi na piętrze.
Pośród artystów bliskich "Kulturze" poprzez związek z innym jej współpracownikiem - Konstantym A. Jeleńskim - obecna jest jego towarzyszka życia Léonor Fini. Obok kilku poetyckich kompozycji na papierze, uwagę zwraca trójwymiarowa maska malowana na kawałku kory.
Z kolei znana w artystycznych kręgach paryskich malarka Arika Madeyska zostawiła tu siedem swoich prac, z tego dwie nietypowe - to malowane skrzynie, jedna w stylu afrykańskim, druga kaszubskim.
Malarstwo naiwne reprezentują trzy akwarele Nikifora. Jest także okazja obejrzenia dwóch obrazów Henryka Józefskiego, bardziej znanego z jego działań niepodległościowych i politycznych.
Z klasyków polskiego malarstwa warto wymienić Jana Cybisa, reprezentowanego jednym olejem i dwiema akwarelami, oraz pojedyńcze obrazy Rafała Malczewskiego, Włodzimierza Terlikowskiego, Marka Oberländera, Tomasza Dominika oraz innych.
Zbiory malarskie uzupełniają grafiki autorstwa m.in. Brandla, Jastrzębowskiego, Czermańskiego i Kulisiewicza, pewna liczba rycin z XVII-XIX wieku oraz map związanych z historią Polski, które kolekcjonowali Jerzy Giedroyc i Zygmunt Hertz. Cała opisana tu skrótowo kolekcja licząca okolo 150 pozycji została zinwentaryzowana w 2011 roku. Krzysztof Zagrodzki