Zdjęcie
Stanisław Gliwa w swojej pracowni w Southend-on-Sea, lata 60. XX w. Fotografia pochodzi z książki Mai Elżbiety Cybulskiej „Rozmowy ze Stanisławem Gliwą". Wyd. Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1990 r. / Sygn. sm00209
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do listy

STANISŁAW GLIWA

Biografia


ARTYSTA
ur. 26 marca 1910 r. w Siedliskach pod Rzeszowem
zm. 7 lipca 1986 r. w Londynie

Drukarz i grafik, twórca szaty graficznej i winiety pierwszego numeru „Kultury” oraz sygnetu Instytutu Literackiego.
W latach 1929-1939 studiował - z przerwą na odbycie służby wojskowej - w krakowskiej Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego. W trakcie studiów był członkiem grupy artystycznej Szczep Rogate Serce Stanisława Szukalskiego. W 1937 r. został nauczycielem i kierownikiem Wydziału Grafiki w Gimnazjum Przemysłu Artystycznego w Sosnowcu, a w 1938 r. nauczycielem rysunku w Szkole Zawodowej Dokształcającej Męskiej w Katowicach.
3 lipca 1939 r. otrzymał powołanie na ćwiczenia wojskowe w I. Baonie Mostów Kolejowych w Krakowie, gdzie służył do wybuchu wojny. Brał udział w kampanii wrześniowej. 19 września 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej. Poprzez obozy w Szepietowce, Nowogradzie, Żerebiłówce, Omelanach, Równem, Płoskirowie, Jarmolincach i Starobielsku, w 1941 r., dotarł do Tockoje, gdzie wstąpił do armii gen. Andersa. Przydzielony do 3/6 kompanii saperów w 6. Dywizji Pancernej przeszedł szlak II. Korpusu, poprzez Bliski Wschód do Włoch.
W Rzymie, zaangażowany w prace Referatu Kultury i Prasy, z ramienia II Korpusu opracowuje graficznie m.in. Bitwę o Monte Cassino Melchiora Wańkowicza i album Ramię Pancerne Drugiego Korpusu.
W 1947 r. pracuje nad okładkami książek wydawanych przez Instytut Literacki, projektuje sygnet wydawnctwa, okładkę, winietę i typografię pierwszego numeru „Kultury” oraz logotyp wydawnictwa Casa Editrice Lettere (CEL). Więcej na ten temat w artykule Stanisława Mancewicza.
Pod koniec 1947 r. Gliwa wyjeżdża do Anglii i tym samym jego kontakt z Instytutem ogranicza się do z rzadka pisanych listów. Być może powodem ochłodzenia stosunków było porzucenie przez Jerzego Giedroycia koncepcji graficznej „Kultury”, zmiana formatu i typografii. Numer 2-3 pisma ukazał się już w Paryżu, w mniejszym formacie i układzie, z winietą zaprojektowaną przez Stanisława Piaskowskiego. Z projektów Gliwy pozostał sygnet wydawnictwa (kolumienka), który stał się powszechnie rozpoznawalnym znakiem Instytutu Literackiego. Stanisław Gliwa w liście do Redaktora (grudzień 1947 r.) tak komentował zmiany: (...) format jest korzystny i robi dobre wrażenie, druk niechlujny i układ niektórych rzeczy niekorzystny. (...) wydawnictwa Instytutu robią wrażenie bardzo biedne".
W Anglii Stanisław Gliwa, po pobycie w obozie przejściowym, zamieszkał najpierw w Londynie, gdzie podejmował się różnych prac dorywczych, m.in. opracował graficznie książkę gen. Władysława Andersa Bez ostatniego rozdziału (pierwsze wydanie Londyn 1949). W 1951 r. został instruktorem drukarstwa w pracowni rehabilitacyjnej przy szpitalu psychatrycznym Mabledon Park w Tonbridge. W 1957 r. opuścił Mabledon Park i zamieszkał w Southend-on-Sea, gdzie pracował w drukarni Catholic Times i dorywczo w drukarni Rollprint w Londynie.
Założył wydawnictwo Officina Typographica, w którym przez wiele lat wydał kilkadziesiąt wielokrotnie nagradzanych, znakomicie artystycznie opracowanych książek, setki druków okolicznościowych np. kartek świątecznych, itp.
W 1963 r. zrezygnował ze wszelkich zajęć w innych firmach i poświęcił się swej oficynie. Dla powstałej Polskiej Fundacji Kulturalnej opracował okładki serii wydawniczych i logotypy. W 1968 r. odmówił Jerzemu Giedroyciowi zaprojektowania znaczka-cegiełki na fundusz Instytutu Literackiego, tłumacząc się nawałem pracy.
W 1976 r. w ramach obchodów 500-lecia angielskiego drukarstwa, został zaproszony do udziału w wystawie dwudziestu ośmiu brytyjskich oficyn. Pokazał na niej 38 książek i wiele druków.
Z żoną Marią mieszkał w New Eltham, na przedmieściach Londynu. Zmarł 7 lipca 1986 r., prochy pochowano w kolumbarium przy kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie, a po sprowadzeniu urny do Polski, 27 września 1997 r., w grobie rodzinnym na cmentarzu w Słocinie, niedaleko Rzeszowa.
 
 
 
 
 
 
 
 
Winieta pierwszego numeru „Kultury” (czerwiec 1947 r.)
 
Księga kasowa Instytutu Literackiego (czerwiec 1947 r.) - notatka o wypłaceniu Stanisławowi Gliwie honorarium za projekty okładki „Kultury” i logotypu wydawnictwa Casa Editrice Lettere (CEL).
 
Sygnet wydawnictwa CEL, z okładki włoskiego przekładu „Dziennika podróży do Austrii i Niemiec” Jerzego Stempowskiego (Paolo Hostowiec „Il Calvrio continua...").
 
Sygnet Instytutu Literackiego na okładce powieści A. Struga Dzieje jednego pocisku z 1947 r. Niebawem literę „R" (jak Rzym) zastapi „P" (jak Paryż).  
 
Papier listowy oficyny Stanisława Gliwy.
 
 
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony