i jeszcze lepsze w Ameryce. Na Żydach przede wszystkim. Taki Joint mógłby uruchomić wielkie pieniądze. Inicjatywa ta pozwoli nam wiązać kontakt i bliższą współpracę ze związkami robotniczymi i organizacjami socjalistycznymi amerykańskimi, co da jeszcze jeden klawisz propagandowy b. ważny, a nie doceniany przez nasza okropną dyplomację. Pozwoli to również podnieść znaczenie polskich socjalistów w Ameryce – cierpiących jak cała Polonia na kompleks niższości. Nie wspominam o Ukraińcach – bo efekt na nich byłby oczywisty. Druga sprawa również się łączy z Anglią. Na tym terenie są bardzo wielkie zaniedbania propagandowe. Przeciętny Anglik (robotnicy np.) o sprawach polskich nic nie wie, nie rozumie dlaczego się bije etc. Te rzeczy wyjdą nam kiedyś bokiem w razie przedłużającej się wojny lub przy układaniu przyszłego pokoju. Specjalnie jeśli idzie o nasze ziemi wschodnie. Musimy urabiać już teraz opinię mas angielskich, gdyż niewątpliwie w przyszłości laburzyści dojdą do władzy. Nasza propaganda albo obejmuje aparat urzędniczo-dyplomatyczny albo intelektualistów. Wydajemy nawet niezłe tygodniki, np. „Free Europe” Smogorzewskiego, ale to jest poziom stratosferyczny. Trzeba pomyśleć o zwykłym „magazine” ze „story”, z sensacją etc. ten typ tak konsumowany przez masy anglosaskie i tam w zawoalowanej formie (broń Boże, by to nie wyglądało na propagandę, bo tego b. nie lubią) przemycać wiadomości o nas i tłumaczyć, że jesteśmy ludźmi i jakie są nasze interesy. Takie pismo może iść i na Amerykę i przy inteligentnym dziennikarskim prowadzeniu nie jest powiedziane, że to ma być deficytowe. Trzeba również pamiętać, że takie pismo będzie dla nas cenne również i po wojnie. Dlatego tak tę sprawę akcentuję, gdyż nastroje społeczeństw anglosaskich jest naprawdę[?] niepokojące z naszego punktu widzenia. Trzeba czasami być inteligentnie hojnym w wydatkach.

To nie ma nic nowego. Oczekujemy wyników ententy bałkańskiej. W Rumunii jest pewne przygnębienie z jej powodu, gdyż i Jugosławia i Turcja wywierają nacisk na oddanie Transylwanii Węgrom, a co najmniej danie autonomii. Na odcinku mniejszościowym montuję takie sobie biuro studiów żydowskich z tutejszych leaderów żydowskich. Nie ma tu zbyt dużo ciekawych Żydów, ale trzeba wreszcie ten problem przegryzać. Mamy nadzieję, że uda się Panu wpuścić trochę świeżego powietrza do atmosfery paryskiej, a co najmniej zamknąć „Głos Polski”. Ja osobiście proszę o przymknięcie tego typa, który snuje wspominki i analogie z emigracjami popowstaniowymi. To jest skandal. Ambasador już się dobrze czuje po operacji i w drugiej połowie lutego wybiera się do Paryża. Łączę wyrazy prawdziwego szacunku oraz pozdrowienia dla p. Olszewskiego i Grosfelda.

    Jerzy Giedroyć