Zdjęcie
Wiktor Sukiennicki / Sygn. AB00153
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do listy

WIKTOR SUKIENNICKI

Biografia


PUBLICYSTA, HISTORYK
ur. 25 lipca 1901 r. w Aleksocie na Kowieńszczyźnie
zm. 10 kwietnia 1983 r. w Stanford, USA
Pseudonimy: W.S. W. Sukiennicki Obserwator

Publicysta, historyk, sowietolog, prawnik.
Urodzony na Kowieńszczyźnie, w trakcie I wojny światowej został wywieziony do Rosji, gdzie uczył się w gimnazjum w Rybińsku. Po powrocie do Polski zaczął od 1918 r. działać w Polskiej Organizacji Wojskowej w Kownie, a później rozpoczął studia na świeżo reaktywowanym Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie. Brał udział w wojnie polsko–bolszewickiej, po czym powrócił na uniwersytet.

W latach dwudziestych studiował na Wydziale Prawniczym, a także starał się wskrzesić wśród młodzieży uniwersyteckiej tradycje Towarzystwa Filaretów. Podczas tych prac spotkał swoją przyszłą żonę Halinę Zasztowtównę. Po uzyskaniu dyplomów w Wilnie wyjechali do Paryża, gdzie oboje zdobyli doktoraty z prawa na Sorbonie. Po powrocie do Polski w 1927 r. habilitował się na Uniwersytecie Stefana Batorego i rozpoczął wykłady na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych. Na początku lat trzydziestych związał się z powstałym właśnie (w 1930 roku) wileńskim Instytutem Naukowo–Badawczym Europy Wschodniej, a także był wykładowcą w Szkole Nauk Politycznych. Jego zainteresowania badawcze oscylowały wokół tematów związanych z polityką pruską na ziemiach polskich i zagadnieniami sowietologicznymi. Przed wojną wydał pierwszy tom Ewolucji ustroju ZSRR.

W 1941 r. został aresztowany przez NKWD i zesłany do obozu w Krasnojarsku, skąd zwolniono go na mocy paktu Sikorski–Majski. Rozpoczął pracę w ambasadzie polskiej w Kujbyszewie. W 1942 r. trafił do Teheranu, gdzie zorganizował Towarzystwo Studiów Irańskich, a rok później trafił do Anglii. Wykładał prawo na Oksfordzie, uczył także w Szkole Nauk Politycznych w Londynie. Od 1952 r. pracował dla Radia Wolna Europa, a pod koniec lat pięćdziesiątych przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie podjął pracę w Instytucie Hoovera. W latach siedemdziesiątych żył pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, a Wielką Brytanią, odwiedzał także całą zachodnią Europę z odczytami poświęconymi historii. 

Na łamach „Kultury” publikował od początku lat pięćdziesiątych, głównie artykuły poświęcone Związkowi Radzieckiemu (w przeciwieństwie do Redaktora, Sukiennicki był zwolennikiem terminu „radziecki”), ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Białorusi i Litwy. Jego pierwszą książką wydaną w Bibliotece „Kultury” był Kolumbowy błąd. Szkice z historii, teorii i praktyki sowieckiego „komunizmu” z 1959 roku. W 1964 r. ukazała się pod jego redakcją Biała księga, zbiór dokumentów określających stosunek ZSRR do Polski podczas I i II wojny światowej. Ostatnią jego książką wydaną przez Giedroycia była Legenda i rzeczywistość, tom wspomnień o Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w latach międzywojennych. Za ukazujące się cały czas artykuły i za akcję odczytową Sukiennicki został w 1980 r. uhonorowany Nagrodą Publicystyczną im. Juliusza Mieroszewskiego.

Wybrane publikacje:
  • La souverainete des etats en droit international moderne / par Wiktor Sukiennicki; lettre-preface de A. de Lapradelle (1927);
  • Pruska polityka kolonizacyjna na ziemiach polskich 1886-1919: zarys pruskiego ustawodawstwa rentowego (1931);
  • Sprawa sukcesji przez Polskę uprawnień rentowych państwa pruskiego, wynikłych z jego akcji kolonizacyjnej na Wschodzie: przyczynek do wykładni art. 256 Traktatu Wersalskiego (1931);
  • Ewolucja ustroju Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w świetle oficjalnych publikacji władzy radzieckiej, (1938);
  • Trzydzieści lat emigracji rosyjskiej (1949);
  • Społeczno-polityczna doktryna marksizmu-leninizmu-stalinizmu (1949);
  • Partia, jej rola i znaczenie w Z.S.S.R. (1949);
  • Ustrój państwowy Z.S.R.R. (1949); Teoria i metody „rewolucji światowej (1949);
  • Polacy w Z.S.S.R. (1949);
  • Historia rosyjskich ruchów rewolucyjnych (1949);
  • W dziesiątą rocznicę przerwania normalnej pracy USB. Sprawozdania i dokumenty (redakcja, 1949);
  • Współczesne idee i ruchy polityczne i społeczne (t. 1-2, 1951-1954);
  • Kolumbowy błąd: szkice z historii, teorii i praktyki sowieckiego "komunizmu. (1959);  
  • Biała księga. Fakty i dokumenty z okresu dwóch wojen światowych (redakcja, 1964; wyd. 2 - 1981);
  • Legenda i rzeczywistość: wspomnienia i uwagi o dwudziestu latach Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1967);
  • Pół wieku rewolucji rosyjskiej (1967; wiele wydań w „drugim obiegu”);
  • East Central Europe during World War I: from foreign domination to national independence, (t. 1-2, 1984).
 
Bibliografia
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony