Nagrodę im. Giedroycia "Rzeczpospolitej" jury przyznało w tym roku Pawłowi Kowalowi. Uroczystość odbyła się w Pałacu Rzeczpospolitej w Warszawie. Przypominamy, że nagrodę ustanowiła redakcja pisma w 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci Redaktora. Zasługuje na nią osoba lub instytucja, która w swej działalności publicznej kieruje się zasadami wypracowanymi przez Jerzego Giedroycia. Należą do nich: bezinteresowna troska o sprawy publiczne, polityka pojęta jako służba krajowi, a nie partykularnym interesom, umacnianie pozycji Polski w demokratycznej wspólnocie europejskiej, podtrzymywanie dobrych stosunków z narodami Europy Wschodniej, praca nad rozwojem polskiej niepodległościowej myśli politycznej.
W skład kapituły Nagrody
im. Jerzego Giedroycia wchodzą:
Czesław Bielecki - architekt, w czasach PRL działacz opozycji
ks. Adam Boniecki - redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego"
Zbigniew Brzeziński - Center for Strategic & International Studies
Bogusław Chrabota - redaktor naczelny „Rzeczpospolitej" (przewodniczący kapituły)
Krzysztof Czyżewski - dyrektor ośrodka Pogranicze – sztuk, kultur, narodów
Olaf Osica - dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich
Grzegorz Gauden - dyrektor Instytutu Książki
Zbigniew Gluza - prezes Fundacji Ośrodka Karta
Irena Lasota - dyrektor Institute for Democracy in Eastern Europe (IDEE)
Jan Malicki - dyrektor Studium Europy Wschodniej
Krzysztof Piesiewicz - prawnik, wieloletni senator RP
Radosław Sikorski - marszałek Sejmu RP
Zygmunt Berdychowski - Fundacja Instytut Studiów Wschodnich
Wojciech Sikora - Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura
Agnieszka Romaszewska-Guzy - dyrektor Biełsat TV
Tomasz Pietrasiewicz - ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN
Timothy Snyder - profesor Yale University
Andrzej Nowak - profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
Hanna Wawrowska - sekretarz kapituły, „Rzeczpospolita"
Tegorocznymi nominowanymi byli:
Zbigniew Bujak - W okresie PRL działacz opozycyjny. W 1978 roku zaczął współpracę z Komitetem Samoobrony Społecznej KOR, gdzie zajmował się m.in. kolportażem podziemnej prasy. W lipcu 1980 roku współorganizator strajku w fabryce Ursus.
Należał do założycieli Robotniczego Komitetu Solidarności ze Strajkującymi Robotnikami Wybrzeża. Od września 1980 r. pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność". Po wybuchu stanu wojennego w grudniu 1981 r. ukrywał się. W latach 1982–1986 działał w podziemnej „Solidarności". Aresztowany w maju 1986 roku, zwolniony we wrześniu na mocy amnestii. W 1989 roku uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Był jednym z trzech (obok Andrzeja Wajdy i Aleksandra Paszyńskiego) założycieli Agory SA, m.in. wydawcy „Gazety Wyborczej". W 1990 poparł kandydaturę Tadeusza Mazowieckiego na prezydenta.
Należy do Stowarzyszenia Wolnego Słowa. Założył Komitet Obywatelski Solidarności z Ukrainą.
W 1991 roku wraz z Januszem Rolickim wydał książkę „Przepraszam za Solidarność". W 2011 roku odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Jerzy Hoffman - Reżyser i scenarzysta filmowy. Karierę zaczynał jako dokumentalista. Największą sławę przyniosła mu ekranizacja „Trylogii" Henryka Sienkiewicza osadzonej w czasach XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. Był także realizatorem filmów obyczajowych i wojennych.
Po wybuchu II wojny światowej wraz z rodziną został wywieziony na Syberię, do Polski wrócił po zakończeniu wojny. Studiował w Moskwie, we Wszechrosyjskim Państwowym Instytucie Kinematografii.
Zadebiutował w 1954 roku filmem dokumentalnym „Czy jesteś wśród nich?" nakręconym razem z Edwardem Skórzewskim. Jego pierwszy film fabularny to również duet ze Skórzewskim „Gangsterzy i filantropi".
Do jego najsłynniejszych filmów, oprócz ekranizacji „Pana Wołodyjowskiego", „Potopu" oraz „Ogniem i mieczem" (ten ostatni reżyser zrealizował już w wolnej Polsce), należą m.in. „Trędowata", „Do krwi ostatniej", „Znachor", „Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem" czy „1920. Bitwa Warszawska".
W 1999 roku został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Basil Kerski - Jest dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku oraz redaktorem naczelnym dwujęzycznego polsko-niemieckiego kwartalnika „Dialog", który porusza kwestie stosunków polsko-niemieckich: politycznych, gospodarczych, kulturalnych i historycznych. Urodził się w Gdańsku, jednak przez 30 lat mieszkał w zachodnim Berlinie. W licznych komentarzach i esejach sięga głęboko w historię obu narodów. Publikuje m.in. w „Neue Zürcher Zeitung", „Der Tagesspiegel", „Berliner Zeitung", „Süddeutsche Zeitung", „Die Welt", „New Eastern Europe".
W latach 1998–2010 był honorowym dyrektorem Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich. Pracował w niemiecko-amerykańskim Aspen Institute w Berlinie, a także w Instytucie Badawczym Niemieckiego Stowarzyszenia Polityki Zagranicznej oraz w niemieckim Bundestagu. W roku 2011 wygrał konkurs na szefa Europejskiego Centrum Solidarności, kiedy były szef ECS ojciec Maciej Zięba podał się do dymisji.
Do Nagrody im. Jerzego Giedroycia był już nominowany pięć razy, w latach 2009, 2010, 2011, 2012 i 2013.
Paweł Kowal - Polityk, historyk, politolog. W latach 2005–2009 poseł na Sejm V i VI kadencji. W rządzie Jarosława Kaczyńskiego pełnił funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W latach 2009–2014 był posłem do Parlamentu Europejskiego. Przystąpił do grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy, objął funkcję przewodniczącego delegacji do komisji współpracy parlamentarnej UE–Ukraina.
Po odejściu z PiS, w latach 2011–2013 stał na czele partii Polska jest Najważniejsza. Od 2013 roku jest przewodniczącym Rady Krajowej Polski Razem.
Działacz społeczny, w latach 1996
–1998 był prezesem Klubu Jagiellońskiego, przez wiele lat był też współpracownikiem krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej, gdzie kierował m.in. programem „Państwo polskie wobec Polaków na Wschodzie". Należy do Stowarzyszenia Wspólnota Polska.
Pracował też jako ekspert w Muzeum Powstania Warszawskiego, był współautorem koncepcji muzeum. Od 2005 roku jest członkiem honorowym Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
W tym roku został odznaczony
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zdzisław Najder - Działacz opozycji demokratycznej w PRL.
Na przełomie lat 1975 i 1976 założył Polskie Porozumienie Niepodległościowe.
Studiował i zrobił doktorat na Uniwersytecie w Oksfordzie, gdzie przebywał w momencie wprowadzenia stanu wojennego.
Dzięki rekomendacji Jana Nowaka-Jeziorańskiego został dyrektorem sekcji polskiej Radia Wolna Europa, zajmował to stanowisko do roku 1987. Za rzekomą kolaborację z amerykańskim wywiadem został skazany na śmierć w roku 1983. Wyrok uchylono w roku 1989. W tym samym roku wrócił do Polski.
Był doradcą prezydenta Lecha Wałęsy i premiera Jana Olszewskiego. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Ma opinię wybitnego znawcy twórczości Josepha Conrada, a jego książka „Joseph Conrad: A Chronicle" jest uważana za jedną z najważniejszych na ten temat.
W roku 1998 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych.
Jest prezesem Klubu Weimarskiego
w Warszawie.
Zygmunt Skórzyński - Socjolog i działacz społeczny. Podpisał w roku 1976 jeden z listów protestacyjnych przeciwko zmianie w Konstytucji PRL. Jest też sygnatariuszem tzw. Apelu 64, w którym wzywano władze do wszczęcia rozmów z działającym w Stoczni Gdańskiej Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w sierpniu 1980 roku.
Działał w warszawskiej filii Klubu Logofagów, za co we wrześniu 1953 roku został aresztowany. Zwolniono go bez procesu trzy miesiące później. Należał między innymi do Klubu Krzywego Koła i Klubu Inteligencji Okrągłego Stołu.
Brał aktywny udział w tworzeniu Klubów Inteligencji Katolickiej. Po roku 1956 pracował w Ośrodku Badania Opinii Publicznej, prowadząc jedne z pierwszych badań opinii społecznej w Polsce. W latach 80. organizował w Warszawie konwersatorium „Polska w Europie". Tworzył senacki Ośrodek Studiów Międzynarodowych. W grudniu 1988 roku został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność" Lechu Wałęsie.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 2003 roku. Jest prezesem fundacji „Polska w Europie".
Jan Tombiński - Dyplomata, pełni funkcję ambasadora Unii Europejskiej w Kijowie
i jest pierwszym Polakiem, któremu powierzono stanowisko unijne związane ze Wschodem.
W latach 2007–2012 był stałym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej przy UE, wcześniej był ambasadorem we Francji, w Słowenii oraz Bośni i Hercegowinie, sekretarzem ambasady w Pradze i dyrektorem departamentu Europy w MSZ.
Biegle włada pięcioma językami obcymi: angielskim, niemieckim, francuskim, słoweńskim i czeskim. Jest ojcem dziesięciorga dzieci.
W młodości był wicemistrzem Polski we florecie (1978). W latach 1981–1984 był wiceprzewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po 13 grudnia 1981 roku działał w strukturach podziemnych NZS i przez pewien czas był też przewodniczącym samorządu studenckiego na UJ. Był w redakcji nielegalnego pisma „Przegląd Wiadomości Strajkowych", wydawanego w Krakowie przez Komitet Strajkowy „Solidarności" Huty im. Lenina.
Do Nagrody im. Jerzego Giedroycia był już nominowany w roku ubiegłym.
(o nagrodzie, notki o nominowanych za "Rzeczpospolitą")
