Historyk dziejów najnowszych.
Absolwent historii Uniwersytetu Warszawskiego (1979). Doktorat w 1994 r. w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk (Kształtowanie się opozycji przedsolidarnościowej 1968-1980; promotor: Tomasz Szarota). Habilitacja w 2000 r. tamże (Życie polityczne emigracji). Od 2009 r. profesor nauk humanistycznych.
Początkowo pracownik w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W 1981 r. redaktor działu historycznego w „Tygodniku Solidarność”. Od 1982 r. kierownik działu historycznego pisma „Więź”. Od 1990 r. pracownik w Instytutu Studiów Politycznych PAN. Wykłada też w Collegium Civitas.
Członek: Stowarzyszenia Archiwum Solidarności, kolegium Europejskiego Centrum Solidarności, Rady Muzeum Historii Polski, Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej (1999-2007) i Rady Instytutu Pamięci Narodowej (2011-2016). Od 2013 r. członek - korespondent Polskiej Akademii Nauk.
Odznaczony: Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011). Laureat nagród: Fundacji PolCul (1990), „Odry” (1994), Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1995), „Za osiągnięcia w badaniach polonijnych” (2000), Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2001), Nagrody im. ks. dra Leopolda Otto (2005), Nagrodę „Polityki” (2011), Nagrody im. Kazimierza Moczarskiego (2011).
Specjalizuje się w historii najnowszej. Autor wielu książek i artykułów dotyczących polskiej emigracji politycznej po II wojnie światowej, dziejów inteligencji polskiej po 1945 r. opozycji demokratycznej i „Solidarności”. Uznany przez Jerzego Giedroycia za jednego z najwybitniejszych polskich historyków w Kraju. Nawiązał współpracę z Instytutem Literackim na początku lat 80.
Wybrane publikacje:
- KOR. Ludzie-działania-idee (1983);
- O kształt Niepodległej (1989),
- Polska Podziemna 1939–1945 (współautor, 1991);
- Opozycja polityczna w PRL 1945–1980 (1994);
- Polska Gierka (1995);
- Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956–1989 (1997);
- Życie polityczne Emigracji (1999);
- Polska. Losy państwa i narodu 1939–1989 (2003);
- Solidarność podziemna 1981–1989 (redakcja 2006);
- Przystosowanie i opór. Studia z dziejów PRL (2007);
- Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi (2010);
- PRL wobec Kościoła. Akta 1970–1978 (2010);
- Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty (2011);
- Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności (2011);
- Rewolucja Solidarności 1980–1981 (2014);
- Między wojną a więzieniem 1945–1953. Młoda inteligencja katolicka (2015);
- Związek Harcerstwa Polskiego 1956–1963. Społeczna organizacja wychowawcza w systemie politycznym PRL (2016).
