Zdjęcie
Sygn. sm00228
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do listy

WŁADYSŁAW POBÓG-MALINOWSKI

Biografia


HISTORYK
ur. 23 listopada 1899 r. w Archangielsku
zm. 21 listopada 1962 r. w Genewie

Od 1908 r. uczęszczał do Gimnazjum im. Łomonosowa w Archangielsku, skąd został wydalony w siódmej klasie. Po ukończeniu Włodzimierskiej Szkoły Wojskowej w Piotrogrodzie (Sankt Petersburgu) został mianowany chorążym. W połowie sierpnia 1917 r. przydzielony do 1. kompanii polskiej w Piotrogrodzie. W grudniu 1917 r. rozpoczął służbę w sztabie I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Mińsku, po czym na przełomie stycznia i lutego 1918 r. przeszedł do Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego.
Aresztowany 7 lipca 1918 r. i do 23 lutego 1919 r. więziony w Moskwie. Po zwolnieniu przedostał się do Warszawy, gdzie dotarł 7 kwietnia i w stopniu podporucznika został przyjęty do Wojska Polskiego. 1 maja 1919 r. przydzielono go do 29. pułku artylerii polowej. Odkomenderowany na stanowisko komendanta obozu jeńców w Strzałkowie. Z powodu stosowania wobec nich „energiczniejszych środków” został aresztowany i oddany pod sąd wojskowy, a następnie uniewinniony i zrehabilitowany. W wojnie polsko-bolszewickiej był dowódcą kompanii karabinów maszynowych w 53. pp. Latem 1921 r. przeniesiony do 21. pułku artylerii polowej, gdzie pełnił różne funkcje, od 1926 r. także w 12. pułku artylerii polowej. 
We wrześniu 1929 r. rozpoczął pracę w Wojskowym Biurze Historycznym, a także współpracował z Instytutem Badania Najnowszej Historii Polski. Służbę w wojsku łączył ze studiami wyższymi (polonistyka i Szkoła Nauk Politycznych). Wtedy też uznał wybór kariery wojskowej za pomyłkę życiową i zaczął próbować sił w literaturze. Tłumaczył pisma Lwa Tołstoja i Fiodora Dostojewskiego, wydał książkę „Stefan Żeromski. Życie i twórczość” (Złoczów 1928-1931) oraz „Symbol bohaterstwa. Rzecz o Marszałku Piłsudskim” (Złoczów 1928, drugie wydanie 1929). W WBH pracował najpierw jako archiwista, a następnie został sekretarzem w Komitecie Wydawniczym Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski, który przygotowywał wydanie dzieł J. Piłsudskiego „Pisma – Mowy – Rozkazy”.
Od 1 kwietnia 1932 r. pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych jako naczelnik Wydziału Historyczno-Naukowego, a następnie od 1 lutego 1934 r. w Gabinecie Ministra jako naczelnik Referatu Archiwalnego.
Po wybuchu wojny w 1939 r. przedostał się do Francji, gdzie służył w Wojsku Polskim. Walczył w kampanii francuskiej 1940 r., a po zajęciu Francji przez Niemców osiadł w Grenoble i poświęcił się publicystyce. Jako zdeklarowany zwolennik obozu piłsudczykowskiego krytykował zwłaszcza premiera Rządu RP na uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego. Współpracował (bądź był członkiem) z Polską Organizacją Walki o Niepodległość (POWN) – polską organizacją ruchu oporu utworzoną we Francji.
W 1944 r. powołany został do polskiej służby zagranicznej i w powstałym 25 sierpnia tego roku konsulacie generalnym RP w Paryżu objął stanowisko radcy, a od grudnia 1944 do 5 lipca 1945 był kierownikiem referatu wojskowego w Konsulacie Generalnym RP w Paryżu. Stanowisko to piastował do końca istnienia przedstawicielstwa wobec cofnięcia uznania rządowi na obczyźnie. Następnie do 8 marca 1948 r. był oficerem Polskiej Misji Likwidacyjnej w Paryżu. Jednocześnie od 1944 r. do listopada 1945 r. był współtwórcą i jednym z dwóch głównych redaktorów Sekcji Polskiej Radia Francuskiego (RFI).
Zajmował się historią dyplomacji i dziejami najnowszymi. Jego najbardziej znaną pracą jest trzytomowa „Najnowsza historia polityczna Polski” (tom I – lata 1864-1914; tom II – lata 1914-1939; tom III – lata 1939-1945), wyd 1., t. 1 Paryż 1953, t. 2-3 Londyn 1956–1960), wydana niemal własnym sumptem, wielokrotnie potem wznawiana.
Od 1948 publikował w „Kulturze”. Zmarł w 1962 r., a zatem w roku, w którym ukazał się pierwszy numer „Zeszytów Historycznych”. Publikacji jego autorstwa W Z.H. jest niewiele.  Jego archiwum znajduje się w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Bibliografia

  • P. Cichoracki, Władysław Pobóg-Malinowski biograf Marszałka [w:] W. Pobóg-Malinowski, Józef Piłsudski 18671914, Łomianki 2015;
  • A. Garlicki, Władysława Pobóg-Malinowskiego przygody z historią [w:] W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski 18641945, Warszawa 1990, t. 1, s. I–XXX;
  • H. Wereszycki, Malinowski (Pobóg--Malinowski) Władysław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974, s. 365–367;    
  • W. Pobóg-Malinowski, Z mojego okienka. Fakty i wrażenia z lat 19391945, oprac. P.M. Żukowski, t. 1: 19391940, Łomianki 2013;
  • A. Prokopiak-Lewandowska, Władysław Pobóg-Malinowski (18991962). Życie i dzieła, Warszawa–Bełchatów 2012;
  • A. P. Sawczyński, ŚP. Władysław Pobóg-Malinowski i jego dzieło (18991962), „Teki Historyczne” 12 (1962);
  • A. Suchcitz, Kryzys londyńskiego Instytutu Józefa Piłsudskiego na skutek sprawy Władysława Pobóg-Malinowskiego. Przyczynek do historii placówki, „Niepodległość” 32 (2002);
  • Wstęp [w:] W. Pobóg-Malinowski, W. Jędrzejewicz, Listy 1945–1962, oprac. S. M. Nowinowski, R. Stobiecki, Warszawa 2016, s. 17- 47;
  • A. Kawałkowski, Władysław Pobóg-Malinowski, „Kultura” (1963), nr 1/2, s. 221.
  • W. Frazik W., Usunięcie Władysława Pobóg-Malinowskiego z sekcji polskiej Radia Francuskiego, „Zeszyty Historyczne” 2002, z. 140.
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony