Zdjęcie
Camilla Mondral. Fotografia z okładki jej wspomnień Bieg przez stulecie, wyd. Twój Styl, 1998.   / Sygn. sm00549
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do listy

CAMILLA MONDRAL

Biografia


TŁUMACZKA
ur. 30 czerwca 1911 r. w Paryżu
zm. 12 lutego 2002 r. w Warszawie

Była córką malarza i grafika Karola Mondrala i Romany z Pogorzelskich. Pierwsze lata życia spędziła w Paryżu. W 1924 r. przeniosła się wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Bydgoszczy. Studiowała w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym i Handlowym (dyplom w 1931 r.), i ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim (absolutorium w 1932 r.). W tych czasach dużo trenowała i weszła w skład kobiecej reprezentacji Polski w lekkoatletyce i szermierce. Należała Zarządu Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu. W 1933 r. przeprowadziła się do Warszawy, gdzie pracowała jako urzędniczka, a później jako referentka w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Debiutowała w 1939 r. w tygodniku „Prosto z mostu”.
Po wybuchu II wojny światowej została ewakuowana do Rumunii, gdzie przez trzy tygodnie pracowała w konsulacie RP w Czerniowcach. W połowie października 1939 r. pojechała na Węgry, gdzie spędziła prawie całą wojnę (do zajęcia kraju przez Niemcy) i tam została łączniczką między Biurem Opieki nad Internowanymi Żołnierzami a obozami internowanych. Współorganizowała ucieczki z obozów i przerzuty żołnierzy do tworzącego się we Francji Wojska Polskiego (akcja EWA). Utrzymywała się z lekcji francuskiego. Od 1941 r. włączyła się do tajnej służby kurierskiej „W” i zajmowała się wystawianiem fałszywych dokumentów. W 1944 r. została aresztowana przez gestapo i wywieziona do obozu w Austrii, a następnie skierowana do pracy przymusowej (ze względu na znajomość niemieckiego pracowała w Wiedniu w Biurze Odbudowy Miasta jako maszynistka).
Po zakończeniu wojny wróciła do Polski (w październiku 1945 r.) i zamieszkała w Warszawie. W latach 1945-1948 pracowała w Ministerstwie Przemysłu. W 1948 r. wyszła za mąż za Andrzeja Pęksę, narciarza i przewodnika tatrzańskiego, z którym miała syna Stefana (rozwód 1950). W tymże roku objęła stanowisko dyrektora administracyjnego Państwowej Centrali Handlowej w Warszawie.
W latach 1950-1956 pracowała w redakcji literatury węgierskiej w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Wtedy też zaczęła przekładać węgierskie książki na polski. Od 1953 r. należała do Związku Literatów Polskich. Od 1959 współpracowała z Instytutem Literackim. W „Kulturze” publikowała przekłady utworów pisarzy węgierskich (m.in. Tibora Déry’ego, Józsefa Lengyela”), a od 1995 własne teksty. Jerzego Giedroycia spotkała tylko raz, w Paryżu w 1972 r., kiedy przekazał jej (na prośbę Wiktora Woroszylskiego) książkę Nadieżdy Mandelsztam, którą Mondral przemyciła do kraju.
W 1976 r. należała do sygnatariuszy „Memoriału 101”, wyrażającego protest przeciw zmianom w Konstytucji PRL. 
Jest pochowana na cmentarzu w Pyrach.

Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony