Zdjęcie
Józef Czapski / Sygn. min01
© INSTYTUT LITERACKI
Powrót do menu głównego

JÓZEF CZAPSKI

LATA NAJWAŻNIEJSZE



1896 3 kwietnia w Pradze przychodzi na świat Józef Czapski - syn Jerzego i Józefy z Thunów. Pierwsze lata życia spędza w Przyłukach,  rodzinnym majątku nieopodal Mińska.
1915 Rozpoczyna studia prawnicze na Uniwersytecie Petersburskim.
1917 W Korpusie Paziów. Zaciąga się do 1. Pułku Ułanów Krechowieckich.
1918 Występuje z wojska. Deklaruje wobec władz wojskowych gotowość służby bez broni w ręku. Otrzymuje misję odszukania oficerów polskich z 1. Pułku Ułanów Krechowieckich i ustala, że jeńcy zostali rozstrzelani.
1919/1920 Służy w pociągu pancernym „Śmiały”. Bierze udział w wyprawie kijowskiej. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, zostaje podporucznikiem. Zapisuje się do ASP w Krakowie.
1923 Wraz z kolegami zakłada grupę malarską kapistów.
1924 Wyjeżdża z kapistami do Paryża.
1926 Poznaje m.in. André Malraux, François Mauriaca i  Jacques’a Maritaina.
1930 Wystawia wraz z kapistami w Galerie Zak w Paryżu. Podróżuje po Hiszpanii.
1931 Wystawy kapistów w Galerie Moss w Genewie i w Warszawie - w Polskim Klubie Artystycznym ,,Polonia”.
1932 Wystawa w Galerie Vignon w Paryżu. Powrót do Polski.
1933 Pracuje nad nigdy niewydaną książką o Rozanowie.
1935 W Paryżu pisze książkę o Józefie Pankiewiczu. Poznaje Czesława Miłosza. Bierze udział w wystawie „Salon 35” w Poznaniu.
1936 Wystawa rysunku w ZZPAP w Warszawie. Ukazuje się książka „Józef Pankiewicz. Życie i dzieło".
1938 Wystawy: indywidualna w IPS-ie, prezentuje prace we Lwowie, Warszawie, Krakowie i w polskim pawilonie na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Pittsburgu.
1939 Zmobilizowany jedzie do Krakowa, do 8. Pułku Ułanów. 27 września zostaje wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną i internowany w Starobielsku.
1940 Opuszcza Starobielsk i poprzez przejściowy obóz Pawliszczew Bor trafia do Griazowca.
1941 Po podpisaniu układu Sikorski-Majski zostaje zwolniony z obozu i wstępuje do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS. Jest kierownikiem biura poszukiwań zaginionych w Rosji oficerów i żołnierzy.
1942 Składa memoriał o zaginionych. Zostaje szefem Wydziału Propagandy i Informacji przy Sztabie Armii Polskiej. Jako jeden z ostatnich opuszcza Związek Sowiecki i dociera do Meschedu w Iranie. Zaczyna pisać „Na nieludzkiej ziemi”.
1942/1943 Przemierza szlak wojenny - od Iraku przez Palestynę i Egipt do Włoch.
1944 Kampania włoska. Zostaje majorem i szefem Wydziału Propagandy i Kultury. Nakładem Biblioteki Orła Białego ukazują się „Wspomnienia starobielskie”.
1945/1947 Kieruje paryską placówką 2. Korpusu.
1947 W czerwcu ukazuje się w Rzymie pierwszy numer „Kultury”. Zamieszcza w nim szkic napisany po śmierci Pierre’a Bonnarda. Zamieszkuje wraz z siostrą Marią i przybyłym z Włoch zespołem „Kultury” w Maisons-Laffitte, w domu przy Avenue Corneille.
1948 Zostaje zdemobilizowany w Calais.
1949 Instytut Literacki wydaje książkę „Na nieludzkiej ziemi”. Ukazuje się też jej wersja francuska w przekładzie Marii Adeli Bohomolec i autora.
1950 Podróż do Ameryki z serią odczytów – jest to kwesta na rzecz „Kultury”. W czerwcu wraz z Jerzym Giedroyciem uczestniczy w spotkaniu założycielskim Kongresu Wolności Kultury w Berlinie.
1951 Pierwsza powojenna wystawa w Galerie Motte w Genewie.
1952 Wystawy w Paryżu, w Galerie Bénézit i w Grabowski Gallery w Londynie.
1954 Wraz z zespołem „Kultury” przenosi się do domu przy Avenue Poissy w Maisons-Laffitte. Wystawy w Grabowski Gallery w Londynie i w Galerie Bénézit w Paryżu.
1955 Wystawa w brukselskim Palais des Beaux-Arts. Podróż do Ameryki Południowej, spotyka się z Witoldem Gombrowiczem. Wystawa w Rio de Janeiro.
1956 Wystawy w Amiens i w Grabowski Gallery w Londynie.
1957 Wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu i w TPSP w Krakowie.
1960 Nakładem Instytutu Literackiego ukazuje się „Oko” – zbiór esejów o sztuce. Wystawa w Grabowski Gallery w Londynie.
1961 Wystawy w Sagittarius Gallery w Nowym Jorku i w Galerie Bénézit w Paryżu.
1962 Wystawa w Toronto.
1964 Wystawy w Grabowski Gallery w Londynie i w Galerie Bénézit w Paryżu.
1965 Spotkanie z Anną Achmatową w Paryżu. Nagroda Fundacji im. A. Jurzykowskiego.
1966 Po raz pierwszy (w „Kulturze”) publikuje „Wyrwane strony” z prowadzonego od czasów internowania w Starobielsku dziennika. Wystawy w Galerie Desbrière w Paryżu i w Galerie Motte w Genewie.
1967 Wystawa w Galerie Desbrière w Paryżu.
1968 Wystawa w Grabowski Gallery w Londynie.
1969 W Londynie ukazuje się rozszerzone wydanie „Na nieludzkiej ziemi”.
1970 Wystawy w Grabowski Gallery w Londynie i w Galerie Desbrière w Paryżu.
1971 Wystawa retrospektywna w Galerie Motte w Genewie.
1972 Nagroda Literacka Fundacji Godlewskich w Zurychu. Wystawa w Galerie Motte w Paryżu.
1974 W Lozannie wychodzi monografia Czapskiego, pióra Murielle Werner-Gagnebin, „Czapski, la main et l’espace”. Wystawy w Galerie Lambert w Paryżu i w Grabowski Gallery w Londynie. 15 listopada wraz z Jerzym Giedroyciem spotyka się w Zurychu z Aleksandrem Sołżenicynem.
1975 Wystawa w Librairie-Galerie Galaxie w Paryżu.
1976 Wystawa w Galerie Plexus Barbary i Richarda Aeschlimannów w Chexbres.
1977 Wystawy w Galerie Dédale w Genewie i w Librairie-Galerie Galaxie w Paryżu.
1978 Wystawa w Galerie Briance w Paryżu. Nakładem NOWej wychodzą w Polsce „Wspomnienia starobielskie”.
1981 Umiera Maria Czapska. Instytut Literacki wydaje tom szkiców „Tumult i widma”. Wystawa w Galerie Briance w Paryżu.
1983 Nakładem wydawnictwa Znak wychodzi zbiór esejów Czapskiego „Patrząc”, w wyborze i z posłowiem Joanny Pollakówny.
1985 Uczestniczy z dziesięcioma obrazami w paryskim Biennale.
1986 Krakowska Oficyna Literacka wydaje „Dzienniki, wspomnienia, relacje”  w opracowaniu Joanny Pollakówny i Piotra Kłoczowskiego. Wystawa w Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie.
1990 Pierwsze w Polsce oficjalne wydanie „Na nieludzkiej ziemi” (Czytelnik). Wystawa w Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie. Wystawa w Galerii BWA w Nowym Sączu. Wystawa w galerii Kordegarda.Wielka retrospektywna wystawa w Musée Jenisch w Vevey w Szwajcarii. Znak wydaje tom esejów i szkiców „Czytając” w wyborze i opracowaniu Jana Zielińskiego.
1991 Wystawa „Dziennik Józefa Czapskiego” w Muzeum Narodowym w Poznaniu.
1992 Wystawa „Józef Czapski. Malarstwo ze zbiorów szwajcarskich”, Muzea Narodowe w Krakowie, Poznaniu,  Warszawie. Nominacja na Honorowego Profesora ASP w Krakowie.
1993 12 stycznia umiera w Maisons-Laffitte. Zostaje pochowany na cmentarzu w Mesnil-le-Roi.

Kalendarium powstało na podstawie opracowań m.in. Joanny Pollakówny i Piotra Kłoczowskiego.

Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony