Zdjęcie
Jerzy Giedroyc przegląda książki. Na stole m.in. powieść Joanny Chmielewskiej. Maisons-Laffitte, 1998 / Sygn. FIL00631
FOT. PIOTR WÓJCIK

Redaktor i języki obce



Pierwszy numer „Kultury” zaczyna się dwoma przekładami z języków obcych: tekstem Paula Valèry „Z «Kryzysu ducha»” w tłumaczeniu Bogusława Szybeka i esejem Benedetto Croce „Zmierzch cywilizacji” w tłumaczeniu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Włodzimierza Sznarbachowskiego. Jerzy Giedroyc, który sam o sobie mówił, że jest „antytalentem językowym”, do przekładów przywiązywał ogromną wagę, jak wyjaśniał w marcu 1959 roku:

Jerzy Giedroyc o przekładach

„... Środowiska emigracyjne mają nieraz skłonność do zasklepiania się swoim narodowym kręgu albo, przeciwnie, do zatracania swojej  odrębności. I jedno, i drugie wydaje się̨ nam szkodliwe. Stąd, starając się wyławiać nowe emigracyjne talenty literackie, uważamy zarazem za konieczną konfrontację polskich osiągnięć w literaturze, nauce i sztuce z podobnymi osiągnięciami krajów, gdzie nam przebywać wypadło.
... Jakkolwiek pracujemy na emigracji i zasadniczo dla emigracji, wierzymy, że myśl wyrażona w polskim języku, czy będą to utwory oryginalne, czy tłumaczone, stanowi pewną całość i że powinniśmy wypełniać te luki.
... Leży nam na sercu nieznajomość problematyki polskiej u najbliższych sąsiadów i, na odwrót, nieznajomość problematyki tych sąsiadów u nas. Dlatego przystępujemy, na razie dorywczo, do wydawnictw książkowych w językach obcych...”

Spis przekładów nakładem Instytutu Literackiego
(przy tłumaczeniach  nie  z oryginału – w nawiasie informacja)


1947-1960

1947
Leon Blum, „Na miarę człowieka”, tłum. Teresa Skórzewska
Artur Koestler, „Krucjata bez krzyża”, tłum. Gustaw Herling-Grudziński

1950
James Burnham, „Walka o świat”, tłum. Józef Ursyn

1953
George Orwell, „1984”, tłum. Juliusz Mieroszewski
James Burnham, „Bierny opór czy wyzwolenie?”, tłum. Jan Ulatowski

1956
Raymond Aron, „Koniec wieku ideologii”, tłum. Czesław Miłosz
Graham Greene, „Moc i chwała”, tłum. Bolesław Taborski
Nikita S. Chruszczow, „O kulcie jednostki i jego następstwach”

1957
Jeanne Hersch, „Polityka i rzeczywistość”, tłum. Czesław Miłosz
Daniel Bell, „Praca i jej gorycze. (Kult wydajności w Ameryce)”, tłum. Czesław Miłosz

1958
Milovan Dżilas, „Nowa klasa wyzyskiwaczy. (Analiza systemu komunistycznego)”, tłum. (z angielskiego) Juliusz Mieroszewski
Howard Fast, „Król jest nagi”, tłum. Juliusz Mieroszewski
Simone Weil, „Wybór pism”, tłum. Czesław Miłosz
Albert Camus, „Człowiek zbuntowany”, tłum. Joanna Guze
James Burnham, „Rewolucja manadżerska”, tłum. J. Horzelski

1959
Borys Pasternak, „Doktor Żiwago” + Wiersze  + Stenogram Ogólnego Zebranie Pisarzy Moskiewskich (2 vol.), tłum. Paweł Hostowiec (i.e. Jerzy Stempowski), przekład wierszy – Józef Łobodowski
„Program Związku Komunistów Jugosławii. Krytyka «Komunista»”, Seria Dokumenty nr 5
„Kultura masowa. Antologia”, oprac. i tłum. Czesław Miłosz
Abram Terc [i.e. Andriej Siniawskij], „Sąd idzie. Co to jest realizm socjalistyczny?”, tłum. Józef Łobodowski
Tibor Déry, „Niki”, przed. G. Herling-Grudziński, tłum. Kamila Mondral.

1960
Aldous Huxley, „Nowy wspaniały świat poprawiony”, tłum. Jerzy Horzelski
„Węgry” , seria Dokumenty nr 8, wstęp i tłum. (z francuskiego) Czesław Miłosz


1961-1970

1961
Róża Luksemburg, „Rewolucja rosyjska”, [w:] seria Dokumenty nr 9, tłum. Adam Ciołkosz
Abram Terc [i.e. Andriej Siniawskij], „Opowieści fantastyczne”, tłum. Józef Łobodowski i Stefan Bergholz  [i.e. Aleksander Wat]
I. Iwanow, „Czy istnieje życie na Marsie?”, tłum. Józef Łobodowski

1962
Milovan Dżilas, „Rozmowy ze Stalinem”, tłum. (z angielskiego) Adam Ciołkosz
 
1963
Abram Terc [i.e. Andriej Siniawskij], „Lubimow”, tłum. Józef Łobodowski
„We własnych oczach. Antologia współczesnej literatury sowieckiej”, tłum. Józef Łobodowski, Zdzisław Miłoszewski i Kazimierz Okulic
 
1964
Walter G. Krywicki, „Byłem agentem Stalina”, tłum. Kazimierz Okulicz
Ignazio Silone, „Wybór towarzyszy”, tłum. Zofia Kozarynowa

1965
Abram Terc [i.e. Andriej Siniawskij], „Myśli niespodziewane”, tłum. Józef Łobodowski
Borys Lewickyj, „Terror i rewolucja” tłum. (z niemieckiego) Alfred Palicki
Mikołaj Arżak [i.e. Julij Daniel], „Odkupienie i inne opowiadania”, tłum. Józef Łobodowski
Arthur Koestler, „Fragmenty wspomnień”, tłum. Joanna Ritt
Michel Garder, „Agonia reżymu w ZSSR”, tłum. (z francuskiego) Zofia Hertz
 
1966
„Sąd idzie! Stenogram z procesu Andrieja Siniawskiego i Julija Daniela”, tłum.  Józef Łobodowski
Borys Lewickyj, „Polityka narodowościowa ZSSR”, tłum. (z niemieckiego) Mieczysław Zarzycki
Mihajlo Mihajlov, „Tematy rosyjskie”, tłum. Jerzy Korczyński
1967
Galina Sieriebriakowa, „Huragan” ( Cмepч ), tłum. Józef Łobodowski
Swietlana Allilujewa, „Dwadzieścia listów do przyjaciela”, tłum. Lucjan Perzanowski
 
1968
Andriej Sacharow, „Rozmyślania o postępie, pokojowym współistnieniu i wolności intelektualnej”, tłum. Józef Łobodowski
Eugenio Reale, „Raporty (Polska 1945-1946)”, tłum. Paweł Zdziechowski

1969
oprac. Iwan Koszeliwec, „Ukraina 1956-1968”, tłum. Józef Łobodowski
 
1970
Aleksander Sołżenicyn, „Krąg pierwszy. T. I-II.”, tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]
Andriej Amalrik, „Czy Związek Sowiecki przetrwa do roku 1984?”, tłum. A.Z.
„Głosy stamtąd. ZSSR i PRL (od opozycji do rewolucji)”, seria Dokumenty, tłumaczenie z samizdatu


1971-1980

1971
Aleksander Sołżenicyn, „Oddział chorych na raka”, tłum. Józef Łobodowski

1972
Aleksander Sołżenicyn, „Krąg pierwszy. T. I-II., tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]

1973
Aleksander Sołżenicyn, „Oddział chorych na raka. (Wyd. 2)”, tłum. Józef Łobodowski
„Przeciw niewolnictwu. Głos wolnej Rosji”

1974
Aleksander Sołżenicyn, „Archipelag GUŁag. 1918-1956. Próba analizy literackiej. I-II”, tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]
Michał Heller, „Świat obozów koncentracyjnych a literatura sowiecka”, tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]

1975
Aleksander Sołżenicyn, „Archipelag GUŁag. 1918-1956. Próba analizy literackiej. III-IV”, tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]
Andriej Sacharow, „Mój kraj i świat”, tłum. Michał Kaniowski [i.e. Jerzy Pomianowski]

1978
Aleksander Sołżenicyn, ,„Archipelag GUŁag. 1918-1956. Próba analizy literackiej. V-VI-VII”, tłum. Michał Kaniowski[i.e. Jerzy Pomianowski]

1979
George Orwell, „1984”, tłum. Juliusz Mieroszewski (III wyd.)


1980-1990

1983
Arthur Koestler, „Ciemność w południe” , tłum. Tymon Terlecki

1984
Michał Heller, „Polska w oczach Moskwy”, tłum. Julia Juryś

1987
Daniel Beauvois, „Polacy na Ukrainie, 1831-1863. Szlachta polska na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie”, tłum. Ewa i Krzysztof Rutkowscy

1988
Michał Heller, „Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki”, tłum.
Julia Juryś

1990
Zbigniew Brzeziński, „Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX wieku”, tłum. Krystyna Tarnowska i Andrzej Konarek


Publikacje w językach obcych

1947
Paolo Hostowiec, „Il Calvario continua... Diario di un viaggio in Austria e Germania” („Dziennik podróży do Austrii i Niemiec” – włoskie tłumaczenie Carlo Verdiani)
Juliusz Kaden-Bandrowski, „La cittta di mia madre” („Miasto mojej matki” – włoskie tłumaczenie Enrico Damiani)

1959
Jurij Ławrynenko, „Rozstrielane widrożenija” (ukraiński)
Marek Hłasko, „Hrbitovy”, tłum. K.R. Bena (czeski)

1961
Abram Terc (i.e. Andriej Siniawskij), „Fantasticzeskije powiesti” (rosyjski)
I. Iwanow, „Jest-li żizn na Marsie?” (rosyjski)

1974
„Powszechna deklaracja praw człowieka” w językach: polskim, białoruskim, czeskim, litewskim, rosyjskim, słowackim i ukraińskim

Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony