Socjolog, historyk, publicysta, wykładowca. Absolwent Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1964 r. był asystentem w Katedrze Metod Badawczych w Socjologii Wydziału Filozoficznego UW. 8 marca 1968 r. współorganizował wiec studentów na UW, był współautorem przyjmowanych tam rezolucji. Od maja do września 1968 r. więziony za działalność opozycyjną. Zawieszony w prawach pracownika na uczelni, został zwolniony z pracy w 1969 r. W tym czasie podjął anonimowo współpracę z Instytutem Literackim (publikacje pod pseudonimem „Jan Nowicki”). Ponownie aresztowany w maju 1969 r., był sądzony w tzw. procesie taterników (skazany 24 lutego 1970 r. na cztery lata więzienia, zwolniony w czerwcu 1971 r). W grudniu 1975 r. był współautorem i sygnatariuszem tzw. Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w konstytucji, a w czerwcu 1976 r. podpisał oświadczenie intelektualistów, popierające wystąpienia robotnicze w Radomiu i Ursusie.
Był członkiem redakcji drugoobiegowego miesięcznika opozycji „Głos” (pod pseudonimem „Marek Tarniewski”, pod tym nazwiskiem opublikował też m.in. kilka książek w Instytucie Literackim) i współzałożycielem pisma „Zapis”. 22 stycznia 1978 r. podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych.
Od listopada 1978 r. za granicą, wykładowca socjologii na uniwersytecie stanowym w Nowym Jorku, Columbia University (1981-1982), następnie uniwersytetów Paryż X i Paryż VIII (1985-1986).
Po ogłoszeniu stanu wojennego w Polsce współzałożyciel The Committee in Support of Solidarity w Nowym Jorku i Institute for Democracy in Eastern Europe (IDEE). Po powrocie do Polski był dyrektorem Instytutu Politycznego w Warszawie (od 1992), w latach 1995-1997 pracował w Open Media Research Institute w Pradze. W latach 1997-2003 był wykładowcą Instytutu Socjologii UW. Artykuły publikował m.in. w „Studiach Socjologicznych”, „Więzi”, „Twórczości”, „Zapisie”, „Głosie”, „Pulsie”, „Uncaptive Minds”, „Tygodniku Solidarność”, „Spotkaniach”.
Poza książkami wydanymi w Instytucie Literackim opublikował m.in.: „Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych” (Politechnika Wrocławska, Wrocław 1976), „Działanie i przyszłość” (jako Marek Tarniewski; Odnowa, Londyn 1977), „Niezależność i demokracja” (jako Marek Tarniewski; Odnowa, Londyn 1980), „Cele polityczne: demokracja, wolność, równość i sprawiedliwość, niepodległość i suwerenność” (jako Marek Tarniewski; Odnowa, Londyn 1983), „Mowa do ludu. Szkice o języku polityki” (Puls, Londyn 1984), „Polska, komunizm, opozycja. Słownik” (Polonia, Londyn 1985), „Przyczynowość w badaniach socjologicznych” (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985), „Ustrój komunistyczny w Polsce (zmienione wydanie książki Ewolucja, czy rewolucja”; Aneks, Londyn 1985), „Niepodległość od wewnątrz” (Odnowa, Londyn 1987), „Nie być w myśleniu posłusznym. Ossowscy, socjologia, filozofia” (Polonia, Londyn 1989), „Portrety lat. Polska w odcinkach 1944-1988” (Polonia, Londyn 1988), Kultura i wielość rzeczywistości. Szkice o kulturze” (Fis, Lublin 1992), „Między komunizmem a demokracją” (Verba, Chotomów 1992), „ABC polityki” (Alfa-Wero, Warszawa 1997), „Trzecia niepodległość: Najnowsza historia Polski” (Świat Książki, Warszawa 2001), „Wykres gorączki. Polska pod rządami komunistycznymi” (Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001), „Polska po przejściach” (Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003).
Otrzymał m.in. Nagrodę „Kultury” (1977) i Nagrodę Publicystyczną „Kultury” im. Juliusza Mieroszewskiego (1987). Jego publikacje wydane w Instytucie Literackim były wielokrotnie przedrukowywane w „podziemnych” wydaniach II obiegu wydawniczego w Polsce. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Publikacje:
w Bibliotece „Kultury” wydał:
