Filozof, historyk idei.
Dzieciństwo spędził w Radomiu, lata wojenne i powojenne w Warszawie. Po 1945 r. był członkiem Polskiej Partii Robotniczej i zaangażowanym socjalistą. Studiował filozofię, później był kierownikiem katedry marksizmu-leninizmu na Uniwersytecie Warszawskim.
W latach 60. zboczył z kursu wyznaczanego przez partię, m.in. wykonując wraz z Marią Ossowską ekspertyzę wykorzystaną przez obrońców Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego w procesie za „List otwarty do partii”. W 1966 r. został pozbawiony katedry, a dwa lata później również prawa do prowadzenia wykładów, co zmusiło go do emigracji z Polski – najpierw do Paryża, a później do Wielkiej Brytanii.
Na przełomie lat 60. i 70. Kołakowski napisał jedną z najważniejszych analiz powojennej Polski - „Główne nurty marksizmu. Powstanie – rozwój – rozkład”, która w Bibliotece „Kultury” ukazała się w trzech tomach w latach 1976-78. Najważniejszym tekstem opublikowanym w „Kulturze” były „Tezy o nadziei i beznadziejności”. Współpraca Kołakowskiego z miesięcznikiem przypada głównie na lata 70. W swoich tekstach najczęściej poruszał tematy takie jak rola Kościoła i doktryny socjalistycznej.