Biografia
Historyk, sowietolog, pisarz i dziennikarz.
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej na Ukrainie. Naukę pobierał w Gimnazjum Księży Pijarów w Rakowicach pod Krakowem i w Liceum Krzemienieckim. Maturę zdał w Gimnazjum Księży Marianów na Bielanach pod Warszawą. Absolwent prawa Uniwersytetu Warszawskiego, ukończył też Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po studiach pracował w Centrali Prasowej Związku Polaków w Niemczech. W okresie 1937–1938 był korespondentem Polskiej Agencji Telegraficznej w Berlinie.
W 1939 r. walczył w kampanii wrześniowej (3 Pułk Szwoleżerów). Dostał się do niewoli sowieckiej, z której uciekł. Poprzez Łotwę i Szwecję przedostał się do Francji, a od 1940 r. przebywał w Wielkiej Brytanii. Pracował w The Institute of Parachutists and Saboteurs oraz w Rozgłośni Polskiej „Świt”. Od 1944 r. przebywał w Waszyngtonie w charakterze pomocnika attaché wojskowego Rządu R.P. na uchodźstwie do spraw prasy i propagandy. W 1945 r. pozostał na emigracji.
Absolwent Uniwersytetu Harvarda gdzie uzyskał doktorat w 1951 r. Od 1953 r. obywatel USA. Wykładowca Boston College (do 1965 r.), Boston University (do 1978 r.) i Uniwersytetu Stanowego Wisconsin w Milwaukee. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1960 r.).
Wybrane publikacje:
- Śląsk Opolski (1945);
- Poland to-day as seen by foreign observers, The Polish freedom movement (1946);
- Nie jesteśmy sami. O krajach i narodach Międzymorza (1947);
- The Communist Party of Poland. An outline of history (1959, wyd. 2- 1976);
- Joseph Pilsudski. A European federalist,1918-1922 (1969);
- Poland in the twentieth century (1977);
- Leon Petrażycki (1981);
- A history of Soviet Russia and its aftermath (1979 kolejne wyd.);
- Lord Wellington, pogromca Napoleona (1997);
- Alexander I – Russia’s Mysterious Tsar (1990);
- War at any price. World War II in Europe, 1939-1945 (1987, wyd. 2 – 1991); Aleksander I – car Rosji, król Polski (2000);
- Napoleon Bonaparte: kochanek, polityk, mistrz propagandy (1998);
- Książę wielkich nadziei. Biografia księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (1998);
- Russia in the twentieth century (wyd. 6 – 2003);
- Jedno życie to za mało. Kartki z pamiętnika niepoprawnego optymisty (1994).
Na łamach „Zeszytów Historycznych” opublikował osiem tekstów.
Bibliografia
- M. K. Dziewanowski, Jedno życie to za mało. Kartki z pamiętnika niepoprawnego optymisty, Toruń 1994.
- S. Łukasiewicz, Marian Kamil Dziewanowski (1913-2005). Szkic do biografii intelektualnej, „Zeszyty Historyczne” (2006), z. 155, s. 226–244;
- Tenże, Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940-1971, Warszawa-Lublin 2010, s. 349-368;
- Tenże, Marian Kamil Dziewanowski (1913-2005), „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 3 (2005), s. 307-309;
- W. Wrzesiński, Marian Kamil Dziewanowski (27 VI 1913 – 18 II 2005), „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności” (2004/2005), s. 255–260;
- R. Stobiecki, Redaktor i historyk. Mariana Kamila Dziewanowskiego współpraca z Instytutem Literackim [w:] Historia. Ciągłość i zmiana red. M. Hoszowska, J. Pisulińska, P. Sierżęga, Rzeszów 2016, s. 139-154;
- R. Stobiecki, Klio za Wielką Wodą. Historycy polscy w Stanach Zjednoczonych po 1945, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2017.
