OSOBY

Andreis – prawdopodobnie Egisto de Andreis lub jego żona Wanda Wyhowska de Andreis.
- Egisto de Andreis, Edis (1898-1976), włoski dziennikarz i dyplomata, absolwent studiów polonistycznych dla cudzoziemców, tłumacz. Przed wojną pracował w biurze prasowym ambasady RP w Rzymie i w ambasadzie włoskiej w Warszawie, pisał korespondencje z Polski, publikował w „Myśli Narodowej”, redagował miesięcznik "Polonia-Italia". Podczas wojny jeździł do Warszawy (przewoził m.in. paszporty dla żony i córki gen. Sikorskiego i dokumenty podziemia). W Rzymie redagował włoski biuletyn II Korpusu Polskiego.
- Wanda Wyhowska de Andreis (1906-2006), naukowiec, historyk i dziennikarka, prowadziła lektorat polski w Instituto per l'Europa Orientale oraz w rzymskim uniwersytecie La Sapienza (1939-1941). Działaczka emigracyjna, autorka „Między Dnieprem a Tybrem”. Żona włoskiego dziennikarza Egisto de Andreis.
Aron Raymond (1905-1983), francuski filozof, publicysta polityczny, socjolog, wykładowca na Sorbonie. Publikował m.in. w „Le Figaro” i „L’Express”. W Instytucie Literackim w 1956 roku ukazała się jego książka „Koniec wieku ideologii”.
Bączkowski Włodzimierz (1905-2000), redaktor, publicysta, sowietolog. Zasłynął jako znawca stosunków polsko-ukraińskich i polityki rosyjskiej. Wydawał m.in. „Biuletyn Polsko-Ukraiński” i kwartalnik „Wschód-Orient”. Po wybuchu wojny znalazł się w Bukareszcie. Kolejne lata spędził na Bliskim Wschodzie, pracując w Ekspozyturze Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza. W 1946 r. w Jerozolimie wydał pracę „Rosja wczoraj i dziś". W 1955 r. osiadł w USA, pracował w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie. Biografia w „Kulturze”.
Bernanos Georges (1888-1948), francuski pisarz katolicki, monarchista, antykomunista.
Besterman Władysław, publicysta, radca prasowy ambasady w Waszyngtonie.
Białas Franciszek (1900-1970), działacz socjalistyczny i związkowy, członek Polskiej Partii Socjalistycznej. Współtwórca ośrodka PPS w Paryżu.
Białasiewicz Józef (1912-1986), dziennikarz (m.in. w „Kurierze Porannym”, „Przeglądzie Katolickim” i prasie konspiracyjnej). Więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Flossenburg. Po wojnie redagował w Niemczech emigracyjne „Pismo Żołnierza” oraz „Kronikę”, działał w środowisku polonijnym. Od 1949 w USA, był redaktorem naczelnym „Dziennika Chicagowskiego” i korespondentem polskich pism emigracyjnych w Europie Zachodniej i Kanadzie.
Bielatowicz Jan (1913-1965), pisarz, publicysta, poeta, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Biografia w „Kulturze”.
Bobkowski Andrzej (1913-1961), pisarz, publicysta, miłośnik modelarstwa lotniczego, autor m.in. „Szkiców piórkiem”. Biografia w „Kulturze”.
Borkowski Zygmunt, ppłk dypl., szef gabinetu Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, szef Służby Muzealno-Archiwalnej Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-48. Pierwszy dyrektor Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.
Bregman Aleksander (1906-1967), dziennikarz, publicysta. Od 1932 korespondent Polskiej Agencji Telegraficznej przy Lidze Narodów. Po wybuchu wojny wstąpił we Francji do Wojska Polskiego (skończył szkołę podchorążych artylerii), potem ewakuował się do Wielkiej Brytanii. Redagował „Nowiny”, „Dziennik Żołnierza”, „Dziennik Polski”, pisał też do wielu innych gazet. Współpracował z „Kulturą”. Jest autorem książki „Najlepszy sojusznik Hitlera”, o współpracy niemiecko-sowieckiej.
Brzozowski Stanisław (1878-1911), pisarz, krytyk, filozof. „Od Brzozowskiego za to nie sposób się było oderwać. Czytałem wtedy jego utwory powieściowe: „Dębinę” i „Płomienie”, które wywarły na mnie wielki wpływ” - wspominał Jerzy Giedroyc w „Autobiografii na cztery ręce”.
Burhardt
Burnagel Stanisław Michał (1896-?) – ppłk intendent z wyższymi studiami wojskowymi. Przed wojną szef Wydziału Żywnościowego Departamentu Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Burnham James (1905-1987), amerykański filozof i politolog. Jeden z inicjatorów powstania Kongresu Wolności Kultury w czerwcu 1950 r. w Berlinie. Należał do redakcji „National Review”, od końca lat 40. współpracował z Instytutem Literackim. Biografia w „Kulturze”.
Camus Albert (1913-1960), francuski pisarz, dramaturg i eseista, autor m.in. powieści „Dżuma” i „Obcy”.
Celiński Bolesław (1904-?), w latach 1936-46 urzędnik sekcji spraw społecznych w generalnym sekretariacie Ligi Narodów w Genewie.
Chowaniec Czesław (1899-1968), historyk i bibliotekarz. Pracownik, a od 1956 dyrektor Biblioteki Polskiej w Paryżu. Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Chrzanowski
Ciechanowski Jan (1930-2016), historyk i wykładowca, profesor University College London. Od 1946 na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Czapnik
Czapska Maria (1894-1981), historyczka literatury, krytyczka literacka, eseistka, tłumaczka. Siostra Józefa Czapskiego. Od 1947 r. związana z paryską „Kulturą”. Latem 1948 r. zamieszkała w jej siedzibie wraz z bratem.
Czapski Józef (1896-1993), malarz, pisarz, publicysta. Współtwórca Instytutu Literackiego. Świadek zbrodni katyńskiej, poświęcił jej książkę-świadectwo „Na nieludzkiej ziemi”. Biografia w „Kulturze”.
Czarnecki Marian (1911-1981), major Wojska Polskiego, kawalerzysta, dziennikarz. Walczył w szeregach 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po wojnie we Francji – był szefem sztabu Polskiej Wojskowej Misji Likwidacyjnej. Dziennikarz prasy kombatanckiej i polonijnej. Jego podpis widnieje na dokumencie, potwierdzającym przebieg służby wojskowej ppor. Jerzego Giedroycia.
Czuchnowski Marian (1909-1991), pisarz, poeta należący do Krakowskiej Awangardy, dziennikarz (m. in. w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”). Więzień łagrów, żołnierz Armii Andersa. Po wojnie na emigracji w Londynie, współpracownik „Kultury”.
Dąbrowski Eugeniusz (1901-1970), ksiądz katolicki, biblista, tłumacz Nowego Testamentu (pierwsze wydanie 1947), wykładowca w Warszawskim Seminarium Duchownym. Doktoryzował się na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego, odbył specjalistyczne studia w Papieskim Instytucie Katolickim w Rzymie i École des Hautes Études w Paryżu, podróżował po Bliskim Wschodzie. Po wojnie związał się z ruchem PAX, do czasu uwięzienia prymasa Wyszyńskiego. Jego przekład Nowego Testamentu oparty był na Wulgacie i na językach oryginalnych.
Domańska Zofia Krystyna (1915-1953), pierwsza żona Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Zmarła tragicznie w Londynie.
Domaradzki Teodor Feliks (1910-2001), profesor, slawista, wykładowca literatury słowiańskiej na uczelniach w Kanadzie.
Dudek - Henryk Giedroyc (1922-2010) - najmłodszy brat Jerzego Giedroycia. W 1939 roku opuścił Polskę, był w Bukareszcie. Od kwietnia 1941 r. w Brygadzie Strzelców Karpackich, w kompanii transportowej. Po latach osiadł w Maisons-Laffitte. Biografia w „Kulturze”.
Eickman - prawdopodobnie Willy Eickman, niemiecki tancerz, partner Jerzego Łubieńskiego.
Fajans Roman (1903–1976), dziennikarz, korespondent podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936), autor m.in. „Hiszpania 1936 (z wrażeń korespondenta wojennego)”, „Z Drugim Korpusem Polskim we Włoszech: zbiór reportaży” (Paryż, 1945).
Fiedotow Gieorgij (1886-1951), rosyjski historyk i eseista, teolog prawosławny.
Fiłosofow Dmitrij Władimirowicz (1872-1940) rosyjski publicysta, krytyk literacki, emigrant polityczny.
Florczak Zbigniew (1923-2005), prozaik, eseista, historyk i krytyk sztuki, tłumacz. Współpracował z „Kulturą”, publikował też m.in. w „Orle Białym” i „Wiadomościach”. Biografia w „Kulturze”.
Felsztyn Tadeusz (1894–1963), naukowiec, fizyk z tytułem doktora, przed wojną wykładowca na Politechnice Warszawskiej; specjalista w zakresie balistyki i uzbrojenia; pułkownik w szeregach Armii Andersa. W 1947 roku Instytut Literacki wydał jego książkę „Energia atomowa”, która miała być początkiem serii naukowej. ZOBACZ.
Giertych Jędrzej (1903-1992), polityk, dyplomata i publicysta, jeden z przywódców Stronnictwa Narodowego. Publikował m.in. w dzienniku „Głos Narodowy”. Uczestnik obrony Helu w 1939, jeniec obozów niemieckich. Po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii. Wydawał m.in. czasopismo „Horyzonty”.
Grabowski Zygmunt (1892-1968), pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego. Uczestnik kampanii wrześniowej i francuskiej, w Wielkiej Brytanii komendant zgrupowania oficerów sztabowych w I Oficerskim Baonie Szkolnym. Po wojnie na emigracji w Londynie.
Gryziewicz Stanisław (1904-1965), ekonomista, prawnik i publicysta. Współautor i redaktor czterech tomów specjalnych (wyszło ich w sumie pięć) Zeszytów „Kultury” tzw. Krajowych, wydanych w 1952 r. Biografia w „Kulturze”.
Grzybowski Kazimierz (1907-1993), prawnik, wykładowca uniwersytecki. Więzień sowieckich łagrów – po odzyskaniu wolności ewakuowany wraz z Armią Andersa, przebywał w Iranie i Palestynie (tu wkładał na Wyższych Kursach Naukowych). Dyrektor Centrum Informacji na Wschodzie. Po wojnie w Wielkiej Brytanii i USA.
Halevy Daniel (1872-1962), francuski pisarz i historyk o prawicowych przekonaniach.
Hawryluk
Heinrich Tadeusz
Herling-Grudziński Gustaw (1919-2000), pisarz, publicysta, poeta. Więzień sowieckich łagrów (opisał je w książce „Inny świat”). Żołnierz Armii Andersa. Jeden z najważniejszych autorów „Kultury”. Biografia w „Kulturze”.
Hertz Zofia (1910-2003), współpracowniczka Jerzego Giedroycia, należała do grona osób współtworzących Instytut Literacki. Biografia w „Kulturze”
Hertz Zygmunt (1908-1979), mąż Zofii Hertz, handlowiec, żołnierz Armii Andersa. Pracował przy organizacji Instytutu Literackiego w Rzymie i później w redakcji w Maisons-Laffitte. Zajmował się m. in. sprawami administracyjnymi, wysyłką wydawnictw, prenumeratami, prowadzeniem biblioteki. Biografia w „Kulturze”
Horodyński
Hostowiec – pseudonim Jerzego Stempowskiego (1893-1969), pisarza, publicysty, tłumacza. Biografia w „Kulturze”.
Hulanicki Witold (1890–1948), dyplomata, przed wojną pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, konsulatu RP w Londynie. Od 1937 konsul generalny RP w Jerozolimie, a później angielskiej administracji w Palestynie. 26 lutego 1948 uprowadzony i zamordowany wraz z dziennikarzem Stefanem Arnoldem.
Janikowski Mieczysław (1912-1968), artysta malarz, kawalerzysta, żołnierz 1 Dywizji Pancernej.
Jankowski Jerzy
Janta-Połczyński Aleksander (1908-1974), pisarz, reporter i tłumacz. W 1948 r. pojechał do Polski, a swoje obserwacje z kraju opisał w reportażu „Wracam z Polski”, opublikowanym w 12. numerze „Kultury”. Tekst ten wzbudził ogromne kontrowersje wśród emigracji. Biografia w „Kulturze”.
Jeleński Konstanty Aleksander (1922-1987), eseista, krytyk literatury i sztuki, tłumacz. Podczas II wojny w polskiej armii, w 1944 walczył w Normandii, Belgii i Holandii w 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Studiował ekonomię, politologię i historię w Oxfordzie. Po wojnie w Paryżu, w latach 1952-73 pracował w Sekretariacie Międzynarodowym Kongresu Wolności Kultury. Członek redakcji „Preuves”, współpracownik „Kultury”. Pierwszy tłumacz dzieł Witolda Gombrowicza na język francuski. Biografia w „Kulturze”.
Jerzyk – patrz Łubieński Jerzy
Junosza-Dąbrowski Wiktor (1896-1981), porucznik rezerwy Wojska Polskiego, sportowiec i dziennikarz sportowy, bokser.
Junosza-Zdrojewski Aleksander Jan, szef Biura Propagandy i Oświaty Armii Polskiej na Wschodzie w Jerozolimie.
Karaszewicz-Tokarzewski Michał (1893-1964), generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych. Działacz niepodległościowy, uczestnik kampanii wrześniowej. W 1939 stanął na czele pierwszej organizacji konspiracyjnej: Służby Zwycięstwu Polski. Aresztowany przez NKWD, po zwolnieniu w szeregach Armii Andersa, w marcu 1943 zastępca dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie. Po wojnie na emigracji.
Katelbach Tadeusz (1897-1977), dziennikarz i publicysta, polityk, korespondent zagraniczny, oficer związany z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po wojnie działacz emigracyjny.
Kawałkowski Aleksander (1899-1965), historyk i dyplomata, publicysta, podpułkownik Wojska Polskiego, konsul generalny RP w Paryżu i Lille. W czasie wojny we Francji, od maja 1944 reprezentant polskiego rządu emigracyjnego na Francję, Holandię i Belgię.
Kawczyński
Kobrzyński Bolesław (1914-1986), poeta, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, uczestnik walk o Tobruk, Monte Cassino, Anconę. Autor inskrypcji, umieszczonej na pomniku upamiętniającym poległych pod Monte Cassino: „Za wolność waszą i naszą, my żołnierze polscy oddaliśmy Bogu ducha, ziemi włoskiej ciało, a serca Polsce”.
Koczorowski Stanisław Piotr (1888-1958), bibliotekarz, bibliograf. Od 1927 kustosz w Bibliotece Polskiej w Paryżu, od 1931 pracował w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Kodź Stanisław
Kozłowska
Krzyczkowski Roman – współpracownik „Kultury”.
Kukiel Marian (1885-1973), generał dywizji, historyk wojskowości, polityk. Legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Podczas II wojny uczestniczył w obronie Lwowa; przedostał się do Francji i Anglii. Był dowódcą oddziałów polskich w Szkocji, ministrem obrony narodowej (do 1949). Po wojnie na emigracji, działał m. in. w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego.
Lam Stanisław (1891-1965), filozof, wydawca, historyk literatury. Przed wojną redaktor m.in. „Dziennika Powszechnego”, „Tygodnika Ilustrowanego”, „Naokoło świata”. Redaktor naczelny Księgarni Wydawniczej Trzaska, Evert i Michalski. Aresztowany we Francji przez Gestapo. Od 1944 kierownik Księgarni Polskiej w Paryżu, przy 123 Bld Saint Germain. Wydawca publikacji encyklopedycznych. Wspomnienie w „Kulturze”.
Laskowski Janusz (1909-1975), dziennikarz, współpracownik Radia Francuskiego i wielu pism polskich na emigracji, m. in. paryskiej „Kultury”.
Lednicki Wacław (1891-1967), literaturoznawca i krytyk literacki. Publikował m.in. w „Wiadomościach Literackich”, a po wojnie w „Wiadomościach” londyńskich. Znawca literatury rosyjskiej. Od 1940 na emigracji w USA.
Lerski Jerzy (1917-1992), pisarz, publicysta. W 1943 zrzucony do okupowanej Polski jako „cichociemny”. Na początku 1944 r. wysłany do Londynu z dokumentami od gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego. Po wojnie na emigracji, studiował prawo, historię i nauki polityczne, wykładał na uniwersytetach, m.in. w San Francisco. Biografia w „Kulturze”.
Lipiński – być może Stanisław Lipiński (1909-1974), operator filmowy. Pracował przy filmach dokumentalnych, kręcił je także podczas kampanii wrześniowej. Aresztowany przez NKWD we Lwowie, zesłany do łagru. Z Armią Andersa przeszedł szlak bojowy, zajmując się także filmowaniem. Pracował przy filmie fabularnym Michała Waszyńskiego „Wielka droga” (1946), o szlaku Armii Andersa. Po wojnie na emigracji, pracował w branży filmowej.
Lubecki
Ładoś Aleksander (1891-1963), dyplomata i urzędnik konsularny, publicysta, polityk. Redaktor naczelny „Gazety Handlowej”, pisał m.in. do „Odnowy”, „ABC”. Od 24 maja 1940 do lipca 1945 pełnił misję posła w Szwajcarii, w Bernie. Zajmował się internowanymi żołnierzami polskimi i uchodźcami. Tzw. „grupa Ładosia” wystawiała Żydom z gett w okupowanej Polsce paszporty południowoamerykańskie, umożliwiające im ratunek i wyjazd z Europy.
Łasiński Zbigniew (1904-?), prawnik, od 1937 radca polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Pracował m.in. na placówce w Szwajcarii.
Łobodowski Józef (1909-1988), pisarz, poeta, publicysta, dziennikarz radiowy, tłumacz literatury – m.in. ukraińskiej i rosyjskiej. Uczestnik kampanii wrześniowej, po wojnie osiadł w Hiszpanii. Współpracownik Jerzego Giedroycia. Biografia w „Kulturze”.
Łobodziński
Łubieński Henryk (1901-1960), dziennikarz, publicysta, oficer kawalerii WP. Podczas wojny we Francji, działał w tamtejszym ruchu oporu, organizował przerzuty Polaków przez Pireneje. Attaché prasowy rządu londyńskiego w Madrycie. Po wojnie na emigracji.
Łubieński Jerzy (Jerzyk), (1907–1958), siostrzeniec Józefa Czapskiego. „Wkrótce dołączył do nas Jerzyk Łubieński, siostrzeniec Józia, który był w jego placówce. To on zawiadywał magazynami i zawarł umowę na wynajęcie tego domu, gdzie mieszkał z nami” - wspominał Jerzy Giedroyc.
Mach Wilhelm (1916-1965), poeta i prozaik, krytyk literacki. Mieszkał w Krakowie, publikował w piśmie „Twórczość”, „Odrodzenie”, „Dzienniku Literackim”. W latach 1947-48 był stypendystą rządu francuskiego w Paryżu.
Mackiewicz Józef (1902-1985), pisarz, publicysta i dziennikarz, brat Stanisława Cata-Mackiewicza. Współpracował z wileńskim „Słowem”, po 1939 wydawał „Słowo codzienne”. W 1943 roku pojechał na zaproszenie Niemców do Katynia, gdzie uczestniczył w ekshumacji zamordowanych żołnierzy polskich z masowych grobów. W 1948 roku ukazała się zredagowana przez Mackiewicza książka „Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów”, z przedmową gen. W. Andersa. W 1944 przedostał się na Zachód – do Rzymu, a potem do Londynu. Ostatecznie osiadł w Monachium.
Mackiewicz Stanisław - „Cat” (1896–1966), pisarz i publicysta o poglądach konserwatywnych, zwolennik Józefa Piłsudskiego, krytyk i przeciwnik gen. Sikorskiego. W latach 1922-39 redaktor wileńskiego dziennika „Słowo”. Po wybuchu wojny przedostał się do Francji, a potem do Londynu (gdzie wydawał tygodnik „Lwów i Wilno”). Premier rządu RP na uchodźstwie (1954-55). Wrócił do Polski w 1956.
Malinowski – patrz Pobóg-Malinowski Władysław
Małaniuk Jewhen (1897-1968), ukraiński poeta, krytyk literacki, inżynier. Po wojnie osiadł w Stanach Zjednoczonych.
Masny Karol (1887-1968), generał brygady Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, do września 1939 szef Departamentu Intendentury. W 1945 na stanowisku szefa Służby Pieniężnej, od grudnia 1948 w Biurze Rozrachunkowym Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.
Maulnier Thierry (1909-1988), francuski dziennikarz, eseista, krytyk literacki.
Mękarski
Micińska Aniela (1908-1992), romanistka, tłumaczka, siostra Bolesława Micińskiego. Studiowała w Warszawie i Paryżu, wykładała na uniwersytetach w Montpellier i Bordeaux. Wraz z mężem - publicystą Janem Ulatowskim – współpracowała z „Kulturą”.
Miciński Bolesław (1911–1943), eseista, krytyk literacki.
Miecznikowski
Mikołajczyk Stanisław (1901-1966), polityk, przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego, poseł na Sejm. Premier rządu RP na uchodźstwie (1943–1944). Minister rolnictwa w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej (1945-47). W 1947 uciekł na Zachód.
Mitana Tadeusz
Moczulski
Mohl – prawdopodobnie Aleksander Piotr Mohl (1899-1956), dyplomata, oficer wywiadu Wojska Polskiego, poliglota. Od 1936 sekretarz ambasady Polski w Paryżu, podczas wojny pracował jako radca w polskiej ambasadzie w Algierze. Po wojnie osiadł w Madrycie.
Morawski Kajetan (1892–1973), dyplomata i polityk. Przed wojną wiceminister skarbu. W latach 1943–45 ambasador przy rządzie generała de Gaulle’a.
Mosiendz (Mosendz) Leonid (1897-1948), ukraiński inżynier, poeta, krytyk literacki, tłumacz.
Mrożkiewicz – prawdopodobnie Stefan Mrożkiewicz, przed wojną attaché polskiej ambasady we Francji, członek polskiego ruchu oporu, autor wydanej w 1945 r. we Francji „Podstawy polityki polskiej: wstęp do rozważań programowych”.
Mühlstein Anatol (1889-1957), biznesmen, dyplomata, wydawca, publicysta. Przed wojną radca chargé d’affaires w Brukseli i radca ambasady RP w Paryżu, pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1940 wyjechał do USA, po wojnie wrócił do Paryża. Współpracował z „Kulturą”.Biografia w „Kulturze”.
Narkiewicz
Nowosad Witold (1913-1998), działacz Młodzieży Wszechpolskiej i Stronnictwa Narodowego, dziennikarz. Mówca podczas Jasnogórskich Ślubów Młodzieży Akademickiej w 1936 roku. Od 1940 we Francji, za udział w ruchu oporu więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych. Po wojnie członek Komitetu Politycznego Stronnictwa Narodowego we Francji. Dziennikarz prasy emigracyjnej, redaktor "Placówki" oraz sekcji polskiej Radia Francuskiego, pisał także do "Kultury".
Obarski
Olechowski Jan (1917-1956), poeta, publicysta, redaktor (m.in. „Dziennik Żołnierza”. „Ku wolnej Polsce”, „Dziennik Żołnierza APW”, „Goniec Karpacki”, „Orzeł Biały”), żołnierz Armii Andersa, oficer oświatowy, po wojnie w Oddziale Kultury i Oświaty Armii Polskiej w Rzymie.
Paprocki Stanisław (1895-1976), sowietolog, prawnik, podporucznik WP. Przed wojną sekretarz generalny Instytutu Badań Narodowościowych, redaktor i dyrektor naukowy czasopisma "Sprawy Narodowościowe", dyrektor Biura Polityki Narodowościowej w Prezydium Rady Ministrów. Po wrześniu 1939 walczył we Francji, potem znalazł się w Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Redagował pismo "Wschód Polski", był członkiem Rady Narodowej RP. Redagował Biuletyn Prasy Krajowej w Radiu Wolna Europa.
Piestrzyński Ryszard (1902-1962) - dziennikarz, polityk, w II RP poseł na Sejm. Pracował w Biurze Prasy i Propagandy przy ambasadzie polskiej w Bukareszcie. Żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Redaktor pism, m. in.: "Orzeł Biały", "Biuletyn Informacyjny", "Biuletyn Obozowy".
Piotrowski Tadeusz
Pobóg-Malinowski Władysław (1899-1962), oficer artylerii Wojska Polskiego, autor prac historycznych (m. in. „Najnowsza historia polityczna Polski 1864–1945”). W latach 1944-45 w polskiej służbie zagranicznej. Współtwórca Sekcji Polskiej Radia Francuskiego (RFI). Biografia w „Kulturze”.
Pohl
Poleski
Ponikiewski Jerzy (1907-1965), korespondent prasy polskiej w Berlinie, po 1939 w Polskich Siłach Zbrojnych (m.in. w 1. Dywizji Pancernej). Po wojnie wydawał w Niemczech "Tygodnik Polski" i "Kronikę", współpracował z "Foreign News Service". W Nowym Jorku redagował "Ogniwo"- dodatek do "Nowego Świata".
Poznański Czesław (1885–1957), malarz, dziennikarz, autor książek o sztuce, publicysta „Polski Walczącej”.
Pragier Adam (1886-1976), publicysta, ekonomista, działacz socjalistyczny. W latach 1944-49 minister informacji i dokumentacji w rządzie w Londynie.
Protasewicz Michał, pułkownik.
Puławski – prawdopodobnie chodzi o Franciszka Pułaskiego (1875-1956), historyka, dyplomatę, radcę poselstwa w Waszyngtonie, dyrektora Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1926-56.
Raczyński Edward (1891-1993) - dyplomata, polityk, minister spraw zagranicznych (1941-1943), prezydent RP na uchodźstwie (1979-1986), pisarz. Brat dyplomaty Rogera Raczyńskiego.
Radomski H.R. - przedstawiciel „Kultury” w Kanadzie.
Rakowski Janusz (1902-2001), prawnik i ekonomista, autor wielu prac naukowych i historycznych. Przed 1939 dyrektor gabinetu Ministra Skarbu i wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego. Po wybuchu wojny ewakuowany do Rumunii, przedostał się do Francji, a potem do Szwajcarii. Działał w tamtejszych organizacjach polonijnych.
Regamey Konstanty (1907-1982), kompozytor i krytyk muzyczny, pianista, absolwent indologii. Po wojnie wykładowca filologii orientalnej i i słowiańskiej na uniwersytecie we Fryburgu i Lozannie.
Rembek Stanisław (1901-1985), pisarz, tłumacz, nauczyciel. Podczas wojny zaangażowany w tajne nauczanie. Autor m.in. powieści „Wyrok na Franciszka Kłosa”, „Dziennika okupacyjnego” czy „W polu” - powieści wznowionej w Bibliotece „Kultury” w 1958.
Rembieliński Jan (1897-1948), prawnik, senator, publicysta. Prezes Związku Akademickiego „Młodzież Wszechpolska”, członek zarządu Stronnictwa Narodowego. Zastępca redaktora naczelnego „Myśli Narodowej”. W lipcu 1939 na zaproszenie Jerzego Giedroycia wyruszył w podróż transatlantykiem MS „Chrobry” z Gdyni do Ameryki Południowej (m.in. z Gombrowiczem). Podczas wojny we Francji i Wielkiej Brytanii, redagował pisma „Miecz Ducha” i „Sprawa”. Autor m.in. „Historii Polski” T. 1. Średniowiecze.
Romanowicz Kazimierz (1916-2010), wydawca i księgarz – jeszcze w przedwojennej Warszawie. Z II Korpusem Polskim przeszedł kampanię włoską. Od 1947 r. był kierownikiem księgarni „Libella” na wyspie świętego Ludwika w Paryżu. Obok niej istniała Galeria Lambert, prezentująca prace wielu artystów – m.in. Józefa Czapskiego. Biografia w „Kulturze”.
Rozwadowski
Sangowicz Mieczysław (? - 1992), historyk, dziennikarz, uczestnik kampanii wrześniowej. Internowany w Szwajcarii (gdzie zrobił doktorat z historii), po wojnie osiadł w Montrealu. Działacz polonijny, twórca audycji „Polska nas potrzebuje” w Radio Canada.
Scharf Juliusz (1892-1970), dyrektor Drukarni Narodowej w Krakowie, podczas wojny księgarz i wydawca na Środkowym Wschodzie. Dyrektor księgarni „Cracovia Book” w Londynie (1950–70).
Skrzypek Stanisław (1911-2007), historyk, prawnik i ekonomista, członek Stronnictwa Narodowego. Aresztowany przez NKWD i zesłany do obozu, po amnestii 1941 wstąpił do Armii Polskiej. Po wojnie zamieszkał w USA. Był pierwszym redaktorem „The Polish Review”. Napisał m.in. „Rosja jaką widziałem. Wspomnienia z lat 1939-1942”.
Sławoj-Składkowski Felicjan (1885-1962), lekarz, generał dywizji WP. Minister spraw wewnętrznych, w latach 1936-39 premier. Internowany w Rumunii, przedostał się do Turcji, potem Palestyny (do Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich), przeprowadzał inspekcje sanitarne. Delegat wojska przy PCK w Palestynie, potem bez przydziału, w Tel Awiwie. Od 1947 na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Służewski
Smogorzewski Kazimierz(1896-1992) – dziennikarz i publicysta. Był sekretarzem Romana Dmowskiego w czasie konferencji pokojowej w Paryżu (1919). W dwudziestoleciu międzywojennym współpracował z wieloma czasopismami, był m.in. redaktorem naczelnym „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. W czasie wojny, w Londynie kierował dwutygodnikiem „Free Europe”. Po wojnie m.in. współpracownik redakcji Encyclopedia Britannica i redaktor wydawanych na Zachodzie czasopism finansowanych przez wywiad PRL („Odgłosy”, „Oblicze Tygodnia”, „Kronika”).
Sokolnicki Henryk (1891-1981), dyplomata, minister pełnomocny na placówce w Helsinkach, radca Ambasady RP w ZSRR (od 1 września 1941 do końca grudnia 1942). Chargé d’affaires w Sztokholmie.
Sokołowski Władysław (1892-1963), prawnik, dyplomata, urzędnik konsularny. Pracował m.in. na placówkach w Nowym Jorku, Paryżu, Waszyngtonie, San Francisco. W 1943 roku brał udział w organizowaniu ewakuacji uwolnionych z Syberii zesłańców do Santa Rosa w Meksyku. Zmarł w Kalifornii.
Sołtan – być może chodzi o Adama Sołtana, majora kawalerii WP, osadzonego w obozie w Starobielsku i zamordowanego przez NKWD w Charkowie. Wspominał o nim Józef Czapski w książce „Na nieludzkiej ziemi”.
Stempowski Jerzy (1893-1969), pseudonim Paweł Hostowiec – pisarz, publicysta, tłumacz. Biografia w „Kulturze”.
Studziński
Sułowski
Sypniewski Tadeusz (1907-1989), dziennikarz i publicysta. We wrześniu 1939 współpracował z biurem Ambasady RP w Bukareszcie, później w II Korpusie gen. Andersa. Redagował pismo „Junak”, pisał do wychodzącej w Kairze „Parady”. Po wojnie redagował w Brukseli tygodnik „Orzeł Biały”. Wyjechał do Kanady, pracował w polskiej sekcji Radia Canada w Montrealu.
Szereszewski
Szewczenko
Sznarbachowski Włodzimierz (1913-2003), poeta, publicysta, działacz emigracyjny. Wraz z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim przetłumaczyli dla paryskiej „Kultury” pracę Benedetta Crocego „Zmierzch cywilizacji”.
Szymański Antoni (1894-1973), pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych. Przed wojną attaché wojskowy w Berlinie. Podczas kampanii wrześniowej szef Oddziału II Dowództwa Frontu Południowego we Lwowie. W sowieckiej niewoli (m.in. Starobielsk), potem w Armii Andersa. Od 1 stycznia 1945 attaché wojskowy w Paryżu, po wojnie został szefem Wojskowej Misji Likwidacyjnej w Paryżu (do maja 1948).
Świerzawski
Tarnawski Wit (1894-1988), lekarz, pisarz, krytyk literacki, żołnierz. Syn Apolinarego, założyciela słynnego Zakładu Przyrodoleczniczego w Kosowie na Pokuciu. Przed wojną publikował eseje w „Prosto z Mostu”, „Wiadomościach Literackich”. Po 1939 dotarł na Cypr, w 1942 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Środkowym Wschodzie. W Palestynie objął funkcję naczelnego lekarza Polskich Szkół Junackich oraz Szkół Młodszych Ochotniczek. Po wojnie w Wielkiej Brytanii. Nadal łączył zawód lekarza z twórczością – publikował w „Wiadomościach” londyńskich i w „Kulturze”. Był znawcą twórczości Josepha Conrada.
Tarnowski Jan (1900-1966), porucznik Wojska Polskiego, syn Zdzisława Tarnowskiego, właściciela Dzikowa, przyjaciel Józefa Czapskiego. Podczas wojny 1920 adiutant gen. Władysława Sikorskiego, podczas II wojny adiutant gen. Stanisława Maczka. Osiadł w Wielkiej Brytanii. Ewentualnie jego brat Artur Tarnowski (1903-1984), ziemianin, polityk, poseł na Sejm, oficer. Uczestnik kampanii wrześniowej (w szeregach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego), więzień oflagu. Po wyzwoleniu wstąpił do 1 Dywizji Pancernej. W 1951 wyemigrował do Kanady.
Tatiana - Tatiana Giedroyc z d. Szwecow (1911-2005) – w latach 1931-1937 była żoną Jerzego Giedroycia. We wrześniu 1939 r. razem przekroczyli granicę rumuńską i mieszkali w Bukareszcie. Po wojnie mieszkała w Wielkiej Brytanii.
Terlecki Tymon (1905-2000), eseista, krytyk literacki i teatralny, wykładowca. Podczas wojny redagował tygodnik „Polska Walcząca” (w Paryżu, potem w Londynie). Współredaktor dzieła „Straty Kultury Polskiej 1939–1944”. Po wojnie na emigracji, działał w środowisku literackim, współpracował z „Kulturą”.
Thugutt Stanisław
Tomaszewski
Tuczyński Marian
Tyszkiewicz Michał (1903-1974), hrabia, ziemianin, urzędnik MSZ. Mąż artystki Hanki Ordonówny. Oboje wydostali się z sowieckiej niewoli z Armią Andersa. Sekretarz poselstwa RP w Teheranie. Po wojnie mieszkał w Monachium, był redaktorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
Ulatowski Jan (1907-1997), publicysta. Po wybuchu wojny pełnił funkcję attaché prasowego poselstwa w Budapeszcie, redagował „Wieści Polskie”. Walczył w szeregach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, m. in. pod Tobrukiem; później brał udział w kampanii włoskiej. Biografia w „Kulturze”.
Uziembło Adam (1885-1971), polityk, poseł na Sejm Wileński i Ustawodawczy (1922), działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. Zajmował się dziennikarstwem, w 1946 wyjechał z kraju i zamieszkał w Paryżu. Współpracował m.in. z Radiem Wolna Europa.
Vincenz Andrzej (1922-2014), syn pisarza Stanisław Vincenza, publicysta i pisarz emigracyjny, slawista. Podczas wojny walczył w szeregach 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka, w Normandii. Pracował w redakcji „Dziennika Żołnierza”, pisał do „Kultury”.
Vincenz Stanisław (1888-1971), pisarz i eseista, znawca Huculszczyzny i Pokucia, autor sagi „Na wysokiej połoninie”. Po wojnie osiadł we Francji, nawiązał współpracę z „Kulturą”. Biografia w „Kulturze”.
Voigt – być może Frederick Augustus Voigt (1892–1957), brytyjski dziennikarz, związany z „Manchester Guardian”. Przed wojną pisał m. in. o sytuacji w Polsce, a także w nazistowskich Niemczech. Pomógł słynnej polskiej agentce Krystynie Skarbek w przekonaniu brytyjskich służb specjalnych o wysłaniu ją na misje do okupowanej Europy (które z powodzeniem przeprowadziła). Napisał m. in. „Unto Caesar” i „Pax Britannica”.
Wardyński
Walfisz Seweryn (1888-1949), prawnik, filozof.
Wańkowicz Melchior (1892-1974), pisarz, publicysta, reporter, korespondent wojenny. Autor wielu książek (m.in. „Monte Cassino”, „Wrzesień żagwiący”, „Ziele na kraterze”). W 1949 roku Instytut wydał jego „Klub Trzeciego Miejsca” o geopolityce.Biografia w „Kulturze”.
Wasiutyński Wojciech (1910–1994), prawnik, działacz Obozu Narodowo-Radykalnego, publicysta związanego z ruchem narodowym dziennika „ABC”; sekretarz redakcji tygodnika „Prosto z Mostu”. Po wrześniu 1939 dotarł do Francji (redagował tu m.in. pismo „Biuletyn Narodowy”), a potem do Wielkiej Brytanii (gdzie współpracował z pismem „Myśl Polska”). W 1943 został pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w 1944 w wojsku, jako referent prasowy 1 Dywizji Pancernej (wydawał tygodnik „Defilada”). Po wojnie publikował w prasie emigracyjnej, pracował w nowojorskiej sekcji Radia Wolna Europa. „Był to endek, ale świetny publicysta” - zapisał Jerzy Giedroyc w „Autobiografii”. Listy Wasiutyńskiego
Weber
Weil Simone (1909-1943), francuska filozof, mistyczka. W Bibliotece „Kultury” w 1958 roku ukazał się jej „Wybór pism” (w przekładzie Czesława Miłosza).
Weintraub Wiktor (1908-1988), historyk literatury polskiej, dyplomata. Po wojnie na emigracji, publikował w „Kulturze”.
Wielhorski Władysław (1885-1967), historyk, politolog, poseł na Sejm w II RP, wykładowca Uniwersytetu Wileńskiego. W 1940 aresztowany przez NKWD i zesłany, zwolniony wskutek układu Sikorski-Majski. Autor prac poświęconych Europie Środkowej, dziejom Polski i Litwy.
Wierzyński Kazimierz (1894-1969), poeta, prozaik, eseista, współtwórca grupy poetyckiej Skamander, recenzent. Publikował w emigracyjnych pismach, współpracował m. in. z londyńskimi „Wiadomościami”. Biografia w „Kulturze”.
Wiśniowski Kazimierz (1896-1964), generał brygady, kwatermistrz. „Wiśniowski dał nam sto złotych funtów ze swego funduszu dyspozycyjnego i zgodził się na udzielenie nam pożyczki z Funduszu Żołnierza na zakup drukarni” - wspominał Jerzy Giedroyc w „Autobiografii na cztery ręce”.
Witek Ignacy (1889-1953), pułkownik, w 1946 szef intendentury (Departament Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych)
Wittlin Józef (1896-1976), pisarz, poeta, tłumacz. W 1941 r. wyemigrował do Nowego Jorku, gdzie mieszkał do końca życia. Publikował w „Kulturze”, londyńskich „Wiadomościach”, od 1952 r. współpracował z Radiem Wolna Europa. W Bibliotece „Kultury” w 1963 r. ukazał się jego zbiór esejów „Orfeusz w piekle XX wieku”.
Wnorowski Bolesław, przed wojną attaché prasowy poselstwa w Berlinie.
Woloh
Wolski Jan – podporucznik, w Rzymie kierownik drukarni Instytutu Literackiego. Lub: Wolski Władysław (1904-1977), dziennikarz, przed wojną attaché prasowy w Bukareszcie. Po wojnie w Polskiej Sekcji Radia Wolna Europa.
Wraga Ryszard - właśc. Jerzy Niezbrzycki (1902–1968), kapitan piechoty WP, oficer II Oddziału Sztabu Generalnego (wywiadu wojskowego), publicysta, sowietolog. Biografia w „Kulturze”.
Zadrożny Stanisław (1908-1977), dziennikarz, podczas wojny żołnierz Armii Krajowej. Uczestnik Powstania Warszawskiego, szef radiostacji „Błyskawica”. Więzień obozów jenieckich. Po wojnie pracował w Radiu Wolna Europa.
Zaleski August (1993-1972), polityk i dyplomata, minister spraw zagranicznych, od 1947 prezydent RP na Uchodźstwie. W Londynie urzędował przy Eaton Place 43, w siedzibie władz polskich.
Zaleski Wojciech (1906-1961) – polityk, dziennikarz, współzałożyciel ONR. Po wrześniu 1939 r. w narodowo-radykalnej organizacji „Pobudka”, która w 1941 r. weszła w skład Konfederacji Narodu. W 1945 r. opuścił Polskę, mieszkał początkowo w Monachium, do 1949 r. wydawał miesięcznik „Universum”. W Paryżu był rzeczoznawcą w amerykańskiej agencji rządowej, administrującej Planem Marshalla. Od 1954 r. w polskiej sekcji Radia Madryt. Współpracował m.in. z „Kulturą”.
Zaradowski
Zarański Józef (1903-1972), dyplomata i urzędnik konsularny, m.in. w Ambasadzie RP w Londynie. Po wojnie w Sekcji Polskiej BBC, w latach 1961-66 jej dyrektor.
Zaremba Zygmunt (1895-1967), publicysta, poseł na Sejm RP, działacz socjalistyczny w kraju i na emigracji, członek centralnych władz Polskiej Partii Socjalistycznej. Redaktor „Dziennika Ludowego”, Światła” i innych pism. Współpracownik „Kultury”.
Zawadzki Tadeusz
Zbyszewski Wacław (1903-1985), pisarz, publicysta (m. in. w krakowskim "Czasie", wileńskim „Słowie” i warszawskim „Buncie Młodych”), dyplomata. Pracował w polskiej sekcji radia BBC, był paryskim korespondentem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Instytut Literacki wydał jego zbiór esejów „Zagubieni romantycy i inni”. Biografia w „Kulturze”.
Zdziechowski Paweł (1914-1972), pisarz i publicysta, tłumacz, radiowiec; przed wojną pracownik poselstwa RP w Brukseli. Współpracownik „Kultury”. Wydał po francusku dwie powieści. Biografia w „Kulturze”.
Zielicki Józef (1910–1973), działacz harcerski, matematyk, nauczyciel, zesłaniec, żołnierz Armii Andersa. Zastępca Józefa Czapskiego w wydziale propagandy, a potem w jego placówce Drugiego Korpusu i Ministerstwa Informacji w Paryżu.
Żaba Norbert (1907-1994), publicysta, dyplomata, działacz emigracyjny. Biografia w „Kulturze”.
Żeleński Władysław (1903-2006), prawnik, publicysta, historyk; bratanek Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Żołnierz Armii Polskiej we Francji, internowany w Szwajcarii. Po wojnie mieszkał w Paryżu. Biografia Biografia w „Kulturze”.
Żuławski Juliusz (1910-1999), poeta i prozaik, tłumacz – przekładał poezję angielską i amerykańską. Prezes Polskiego PEN Clubu.

POWRÓT NA GÓRĘ STRONY