Nagrodę „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia redakcja „Rzeczpospolitej” ustanowiła w 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci wielkiego patrioty, znakomitego redaktora i dalekowzrocznego polityka, twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Wyróżnienie mogą otrzymać osoby lub instytucje, kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, które cechuje bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz kultywowanie dobrych stosunków z narodami Europy Środkowo-Wschodniej.
Laureaci
2001
Jerzy Kłoczowski
Historyk kultury polskiej. Badacz dziejów chrześcijaństwa w Polsce oraz historii naszej części Europy. Twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej.
2002
Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta
Założyciel i prezes Ośrodka Karta, dokumentującego dzieje Polski i Europy Wschodniej.
2003
Andrzej Przewoźnik
Historyk, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
2004
Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich
Twórca i dyrektor OSW, którego celem jest wszechstronna analiza sytuacji w Europie Środkowej i Wschodniej, na Bałkanach, Kaukazie i w centralnej Azji. Nagrodę otrzymał pośmiertnie.
2005
Natalia Gorbaniewska
Poetka, dziennikarka i tłumaczka literatury polskiej. Rosyjska intelektualistka, obrończyni praw człowieka, legenda antysowieckiej opozycji.
2006
Jerzy Pomianowski
Prozaik, tłumacz, eseista, znawca historii Europy Wschodniej. Założyciel pisma „Nowaja Polsza”.
2007
Bohdan Osadczuk
Ukraiński publicysta, sowietolog, badacz historii Europy Środkowo-Wschodniej. Rzecznik pojednania polsko-ukraińskiego.
2008
Krzysztof Czyżewski
Eseista, tłumacz, animator kultury. Założyciel i dyrektor Ośrodka Pogranicze w Sejnach.
2009
Zygmunt Berdychowski
Twórca i organizator Forum Ekonomicznego w Krynicy.
2010
Agnieszka Romaszewska
Dziennikarka, reporterka telewizyjna. Twórczyni Telewizji Bielsat.
2011
Tomasz Pietrasiewicz
Animator kultury i reżyser teatralny. Dyrektor Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie.
2012
Andrzej Nowak
Historyk Uniwersytetu Jagiellońskiego, sowietolog.
oraz Timothy Snyder
Historyk Uniwersytetu Yale. Znawca historii Europy Środkowej i Wschodniej, badacz nacjonalizmów.
2013
Jan Malicki
Historyk i publicysta. Współzałożyciel Studium Europy Wschodniej
na Uniwersytecie Warszawskim. Redaktor naczelny kwartalnika „Przegląd Wschodni”.
2014
Paweł Kowal
Historyk, polityk, publicysta.
2015
Tomas Venclova
Litewski poeta, eseista, publicysta, badacz i tłumacz literatury.
oraz Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego
Międzynarodowa instytucja pozarządowa założona w 2009 r. w Kownie. Łączy intelektualistów i ludzi kultury z Litwy, Białorusi, Ukrainy i Polski. Popularyzuje dziedzictwo WKL.
2016
Bogumiła Berdychowska
Publicystka, specjalistka historii Ukrainy w XX wieku i stosunków polsko-ukraińskich.
oraz Myroslav Marynowych
Publicysta, tłumacz, pedagog, działacz ukraińskiego życia publicznego.
2017
Andrzej Sulima-Kamiński
Historyk, profesor katolickiego Uniwersytetu Georgetown w Waszyngtonie.
oraz Leon Tarasewicz
Malarz, od lat zaangażowany w budowę porozumienia między Polską a Białorusią.
wyróżnienie za całokształt działalności otrzymał:
Charles E. Merrill jr
Nauczyciel, pisarz i filantrop.
2018
Adolf Juzwenko
Historyk, wieloletni dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
2019
Jacek Majchrowski
Prawnik, historyk, polityk, wieloletni prezydent Krakowa.
oraz Mykoła Kniażycki
Dziennikarz, deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy, współprzewodniczący ukraińsko-polskiej grupie międzyparlamentarnej.
2020
Andrej Chadanowicz
Poeta i tłumacz białoruski. Przekładał na język białoruski twórczość m.in. Adama Mickiewicza i Czesława Miłosza. Zaangażowany w działalność opozycyjną wobec reżimu Aleksandra Łukaszenki.
2021
Andżelika Borys
Przewodnicząca Związku Polaków na Białorusi. W chwili przyznania Nagrody więziona przez reżim Aleksandra Łukaszenki.
oraz Andrzej Poczobut
Dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi. W chwili przyznania Nagrody więziony przez reżim Aleksandra Łukaszenki.
2022
Wołodymyr i Ołena Zełenscy
Para prezydencka Ukrainy.
„Za wielkie świadectwo walki w imię wolności Ukrainy i wolnego świata, walki w imię prawa międzynarodowego i moralności w stosunkach międzyludzkich i relacjach międzynarodowych”.
Laudacja wygłoszona przez Czesława Bieleckiego.
2023
Igor Cependa
Rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.
Stanisław Stępień
Dyrektor Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu.
„Za wieloletni wysiłek w kreowaniu atmosfery przyjaźni między narodami polskim i ukraińskim. Za nieugięte wspieranie wszystkiego co łączy i przeciwstawianie się temu co dzieli narodowe tradycje Polski i Ukrainy. I za odwagę wysiłku intelektualnego w dochodzeniu historycznej prawdy o relacjach między obu narodami”.
