Poeta, eseista, tłumacz, historyk literatury, dyplomata.
Młodość spędził w Wilnie, gdzie ukończył Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta. Maturę zdał w 1929 r. Studiował najpierw polonistykę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, by później przenieść się na prawo na Wydziale Nauk Społecznych.
Debiut
Debiutował w 1930 r. wierszami „Kompozycja i Podróż” w piśmie uniwersyteckim „Alma Mater Vilnensis”. W czasie studiów był współzałożycielem grupy literackiej Żagary i współredaktorem jej pisma. W 1934 r. skończył prawo oraz otrzymał Nagrodę im. Filomatów wileńskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich. W latach 1934-1935 przebywał na rocznym stypendium naukowym w Paryżu. Po powrocie z Francji rozpoczął pracę najpierw w wileńskiej, a później warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia.
Wojna
We wrześniu 1939 r. przedostał się do Rumunii, a następnie do Wilna. Pisał do „Gazety Codziennej” i „Kuriera Wileńskiego”. Latem 1940 r. powrócił do Warszawy, gdzie brał udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym. Wydał tomik „Wiersze” w 1940 r., a następnie antologię poetycką „Pieśń niepodległa” w 1942 r.
Nowy Jork, Waszyngton, Paryż
Po upadku Powstania Warszawskiego opuścił miasto i w 1945 r. osiedlił się w Krakowie, gdzie publikował swoje utwory w „Odrodzeniu”, „Przekroju” i „Twórczości”. Zaraz po wojnie wydał tom wierszy „Ocalenie”. Wstąpił do służby dyplomatycznej. W latach 1945-1951 pracował w ambasadach polskich w Nowym Jorku, Waszyngtonie oraz w Paryżu. W 1951 r. pozostał na emigracji, mieszkał przez kilka miesięcy w siedzibie Instytutu Literackiego. W majowym numerze „Kultury” z tegoż roku wyjaśnił przyczyny pozostania na emigracji, rozpoczynając wieloletnią współpracę z Jerzym Giedroyciem.
Nagroda Nobla
W 1960 r. wyjechał do USA na zaproszenie Department of Slavic Languages and Literatures University of California, gdzie otrzymał stanowisko wykładowcy, a wkrótce przyjął ofiarowaną mu przez uczelnię profesurę. Osiadł na stałe w Berkeley i przez następne 20 lat łączył twórczość literacką z pracą na uniwersytecie, wykładał literaturę polską i rosyjską. Na przełomie 1981/1982 r. objął katedrę E. Hortona na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge. W 1993 r. pisarz powrócił do Polski, zamieszkał w Krakowie. W 1994 r. uhonorowany został najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. Otrzymał liczne nagrody, m.in.: w 1953 r. Europejską Nagrodę Literacką w Genewie; w 1957 r. im. H. Naglerowej przyznanej przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie w Londynie; w 1968 r. Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku; w 1974 r. londyńskich „Wiadomości”; w 1978 r. Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt; w 1980 r. literacką Nagrodę Nobla.
Był jednym z najbliższych współpracowników Jerzego Giedroycia i jednym z najważniejszych autorów „Kultury”. Od 1951 r. współpracował z Instytutem Literackim, w którym opublikował swoje najważniejsze dzieła na emigracji. W „Kulturze” drukował eseje, wiersze, artykuły dotyczące m.in. literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej, recenzje książek wydawanych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Tłumaczył poezje i utwory z języka angielskiego, m.in.: T. Merona, T.S. Eliota, W. Stevensa, z języka francuskiego m.in. S. Weil. Zabierał głos także w sprawach odnoszących się do sytuacji politycznej w Polsce. „Kultura” przyznała mu trzykrotnie nagrody: w 1957 r. literacką, w 1979 r. też literacką im. Z. Hertza; w 1990 r. dla tłumaczy im. K.A. Jeleńskiego.
Bibliografia
W Archiwum „Kultury” wydano:
W innych oficynach ukazały się:
