Zdjęcie
Wielkanoc w domu Kultury. Przy stole siedzą: Konstanty A. Jeleński, Róża Maria Łubieńska, Wacław Alfred Zbyszewski, Lidia Kisielewska. Wielkanoc 1962, Maisons-Laffitte / Sygn. FIL06786
© INSTYTUT LITERACKI

Powiązane postacie:

Biografia


Konstanty Aleksander Jeleński

Publicysta
ur. 2 stycznia 1922 w Warszawie
zm. 4 maja 1987 w Paryżu
Pseudonim: (a.n.), A.N, J.K.A., (J), (j), KAJ, K.A.J., k.a.j., (n), K. A. Jelenski, Konstanty Aleksander Jeleński

Eseista, krytyk literatury i sztuki, tłumacz.
Dzieciństwo spędził z rodzicami na placówkach dyplomatycznych w Madrycie,
Bukareszcie, Wiedniu, Królewcu i Monachium.

Wojna
W czasie II wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego we Francji, a następnie w Anglii. Jednocześnie studiował ekonomię, politologię i historię w Oxfordzie. W 1944 r. walczył w Normandii, Belgii i Holandii w Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Należał do redakcji „Dziennika Żołnierza 1. Dywizji Pancernej”. Po wojnie został na Zachodzie, pracując w  Międzynarodowej Organizacji ds. Uchodźców (IRO) w Neapolu i Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa  (FAO) w Rzymie.

W Paryżu
W 1951 r. związał się z Leonor Fini - argentyńską malarką włoskiego pochodzenia i przeniósł do Paryża. W latach 1952–1973 pracował w Sekretariacie Międzynarodowym Kongresu Wolności Kultury (KWK). Był członkiem redakcji „Preuves” w latach 1953–1969. W 1955 r. współtworzył Komitet Pisarzy i Wydawców dla Europejskiej Samopomocy, przekształcony później w Fundację Europejskiej Samopomocy Intelektualnej. W latach 1973-1976 pełnił funkcję dyrektora administracyjnego Centrum Nauki o Człowieku w Paryżu, był też doradcą w Instytucie Audiowizualnym. Pisał w kilku językach, publikował w prasie angielskiej, amerykańskiej, francuskiej i niemieckiej.

W „Kulturze”
Od 1950 r. należał do bliskich współpracowników Jerzego Giedroycia. Dzięki pracy w KWK i kontaktom na Zachodzie pomagał w propagowaniu literatury polskiej i polskich pisarzy, m.in. Czesława Miłosza. Był pierwszym tłumaczem dzieł Witolda Gombrowicza na język francuski. Od 1954 r. aż do 1967 r., tj. do jej zawieszenia, należał do jury nagrody literackiej „Kultury” . W latach 1953-1955 prowadził w miesięczniku stałe rubryki: Przegląd miesięczników (czasopism), Notatki wydawnicze. Ponadto publikował eseje, refleksje i analizy poświęcone współczesnej literaturze polskiej i francuskiej, malarstwu oraz sztuce.
Dokonywał także analizy fascynacji komunizmem wśród lewicowych intelektualistów zachodnich, szczególnie interesował go fakt nieprzyjmowania przez nich do wiadomości istnienia sowieckich łagrów, procesów moskiewskich czy buntu robotników w Berlinie. Zabierał głos w kwestiach politycznych, m.in. stanął w obronie sygnatariuszy tzw. Listu 34, potępiał antysemityzm w Polsce i zdławienie protestu studentów w marcu 1968 r. W 1981 r. otrzymał Nagrodę Literacką „Kultury” im. Zygmunta Hertza.
Otrzymał nagrody: w 1964 r. Fundacji Kościelskich w Genewie; w 1965 r. Fundacji  im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku; w 1981 r. polskiego PEN Clubu.

Bibliografia

W Archiwum „Kultury” wydano: 

  • Jerzy Giedroyc, Konstanty A. Jeleński, Listy 1950-1987”, wybrał, opracował i wstępem opatrzył Wojciech Karpiński, Warszawa 1995

W innych oficynach ukazały się:

  • Listy z Korsyki do Józefa Czapskiego”, wybrał i przypisami opatrzył Wojciech Karpiński, Warszawa 2003
  • Chwile oderwane”, wybór i opracowanie Piotr Kłoczowski, Gdańsk 2010
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony