Jerzy Pomianowski i „Kultura”
Profesor Jerzy Pomianowski należał od końca lat sześćdziesiątych do najbliższych współpracowników Redaktora Jerzego Giedroycia. Wymienili w sumie 560 listów. Obaj Panowie poruszali w nich ogromną ilość spraw.
Większość listów dotyczy spraw rosyjskich. Redaktor Giedroyc wysoko cenił znajomość Rosji Pomianowskiego. W tych sprawach Jerzy Pomianowski był bez wątpienia autorytetem.
Pierwszy zachowany list z 30 października 1968 roku dotyczy „Archipelagu Gułag”, która to książka ukaże się półtora roku później w tłumaczeniu Jerzego Pomianowskiego (pod pseudonimem Michał Kaniowski). Z innych spraw w tym liście Pomianowski porusza kwestię krajowej prasy literackiej. Pisze m. in.: (...)literatura jest małym pokojem, – ale echo w nim duże. Szkód raz tu dokonanych nie odrobi się nigdy.
W liście z 6 kwietnia 1970 roku Redaktor pisze: myślę obecnie o specjalnym numerze Kultury w języku rosyjskim. Bardzo liczę na Pana sugestie zarówno, co do układu całego numeru jak i Pana współudziału. Pomianowski wziął oczywiście udział w przygotowywaniu tego numeru.
W tym też okresie Pomianowski zaczął publikować w „Kulturze” swoje artykuły i tłumaczenia – najpierw pod pseudonimem Hanna Kostek lub Michał Kaniowski, później pod własnym nazwiskiem  - których przez lata nazbierało się kilkadziesiąt.
Już w 1994 r. Panowie rozmawiają o kapitalnej potrzebie utworzenia w Polsce rosyjskojęzycznego miesięcznika. Doskonałym redaktorem byłby przede wszystkim Pan – stwierdza Redaktor w liście z 17 stycznia 1994. Cztery lata później, 9 lipca 1998 roku Jerzy Giedroyc pisze: Polsza jest bardzo ważna nie tylko dla tego, że jest obliczona na wschodnie kraje, ale przede wszystkim, dlatego, że jest kompetentny redaktor w Pana osobie. (Rok później w 1999 roku wyszedł pierwszy numer miesięcznika „Nowaja Polsza” pod redakcją Jerzego Pomianowskiego).
Czym była „Kultura” dla Jerzego Pomianowskiego?
W liście do Redaktora Giedroycia z 16 lutego 1982 czytamy: Wśród licznych przykładów powagi i znaczenia Pańskiego pisma, niechże Pan znajdzie i ten: oto uświadomiłem sobie raz jeszcze, że to, co przez minione lata napisałem i przetłumaczyłem dla Was, zajęło miejsce najważniejszego motywu moralnego mojej tutejszej egzystencji. Zamilkłem na lata, jako pisarz, odsunąłem pokusę wszelkiego rozgłosu, aby wypełnić to, co wydawało mi się pewną misją i mieć skromny udział w Waszych tak ważnych wysiłkach.
Ostatnim głosem Jerzego Pomianowskiego w „Kulturze”, było przetłumaczenie do ostatniego numeru pisma wierszy Natalii Gorbaniewskiej pt. „Dwa wiersze na zgon Jerzego Giedroycia”.
Wojciech Sikora
(tekst ukazał się w księdze jubileuszowej "Rosyjski łącznik. Rzecz o Jerzym Pomianowskim" wydanej z okazji 95. urodzin (UMCS 2016)
więcej o prof. Jerzym Pomianowskim na naszej stronie z biogramami - TUTAJ