Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.
Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.
Powrót na początek bloku opisu
Seria „W kręgu paryskiej Kultury” powstała w 2012 r. Drukujemy w niej ważne teksty publikowane na łamach „Kultury”, w „Zeszytach Historycznych", oraz wybrane książki, które wyszły nakładem oficyny Jerzego Giedroycia. Teksty dla serii opracowują najlepsi badacze w Polsce.
Do 2021 r. seria była wspólnym przedsięwzięciem Instytutu Literackiego i Instytutu Książki. W tym czasie ukazało się 26 tomów. Od 2022 r. serię wydają: Instytut Literacki, Pracownia Badań nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Wydawnictwa UMCS. Tom publicystyki Lepolda Ungera Widziane z Brukseli zapoczątkował kontynuację z nowymi współwydawcami i patronatem.
Pracom nad serią patronuje Rada Wydawnicza Pracowni. Tworzą ją: Anna Bernhardt, Rafał Habielski, Iwona Hofman, Basil Kerski, Andrzej S. Kowalczyk, Andrzej Mencwel, Piotr Mitzner, Krzysztof Pomian, Andrzej Peciak i Paweł Rodak.
Serię wymyślił, redaguje i prowadzi Andrzej Peciak - współpracownik Instytutu Literackiego, niezależny wydawca i wieloletni szef Działu Wydawnictw Instytutu Książki.
Patronat nad serią sprawują:
Aleksandra Dulkiewicz - Prezydent Gdańska
Krzysztof Żuk - Prezydent Lublina
Poniżej spis wszystkich tomów, ktore ukazały się w serii. Z większości można korzystać za darmo.
Juliusz Mieroszewski
„Listy z Wyspy – ABC polityki Kultury”, Paryż-Kraków 2012
Aleksander Janta-Połczyński
„Wracam z Polski”, Paryż-Kraków 2013
Zbigniew Brzeziński
„Agonia komunizmu”, Paryż-Kraków 2014
Jerzy Stempowski
„Po powodzi- eseje i dzienniki podróży”, Paryż-Kraków 2015
Andrzej Bobkowski
„Coco de oro”, Paryż-Kraków 2015
Michał Heller
„Maszyna i śrubki”, Paryż-Kraków 2015
Leo Lipski
„Powrót”, Paryż-Kraków 2015
Wacław A. Zbyszewski
„Zagubieni romantycy i inni”, Paryż-Kraków 2015
Tomasz Dostatni
„Kościół na łamach paryskiej >Kultury<”, Paryż-Kraków 2015
Stanisław Vincenz
„Po stronie pamięci”, Paryż-Kraków 2016
Bogumiła Berdychowska (opracowanie)
„Kultura - Ukraina. Zamiłowanie do spraw beznadziejnych - Ukraina w >Kulturze< 1947-2000”, Paryż-Kraków 2016
Czesław Straszewicz
„Turyści z bocianich gniazd”, Paryż-Kraków 2016
Sławomir M. Nowinowski (opracowanie)
„Wspominając ludzi Kultury”, Paryż-Kraków 2016
Iwona Hofman (opracowanie)
Jerzy Giedroyc - Leopold Unger. Korespondencja 1970-2000, Paryż-Kraków 2016
Piotr Mitzner (opracowanie)
- Kultura - Rosja, tom 1 „Literatura rosyjska w kręgu Kultury”, Paryż-Kraków 2016
- Kultura - Rosja, tom 2.„Kultura i emigracja rosyjska”, Paryż-Kraków 2016
Józef Łobodowski
„Poeta wobec sejsmicznych ruchów historii”, Paryż-Kraków 2017
Henryk Józewski
„Zamiast pamiętnika”, Paryż-Kraków 2017
Konstanty A. Jeleński
„Zbiegi okoliczności”, Paryż-Kraków 2018
Marek Żebrowski (opracowanie)
Niepodległa na łamach „Kultury”, Paryż-Kraków 2018
Piotr Wandycz
Żaden naród nie wybiera swojej historii”, Paryż-Kraków 2018
Andrzej S. Kowalczyk (opracowanie)
„Kultura" - Litwa. Wspólny wiek dwudziesty, Paryż-Kraków 2019, posłowie Andrzeja S. Kowalczyka
Gábor Lagzi (opracowanie)
„Węgry i my” Antologia tekstów o tematyce węgierskiej w wydawnictwach Instytutu Literackiego, Paryż-Kraków 2020, wstęp Gábora Lagzi.
Juliusz Mieroszewski
„Kroniki angielskie i fragmenty autobiograficzne”, Paryż-Kraków 2020
Basil Kerski (opracowanie)
Przeciwko wrogości - „Kultura” wobec Niemiec i sąsiedztwa polsko-niemieckiego, Paryż-Kraków 2020, wstęp Basila Kerskiego.
Czesław Bielecki
„Tak i nie”. Eseje, dokumenty i korespondencje. Paryż-Kraków 2021, ze wstępem Autora.
****
Leopold Unger
„Widziane z Brukseli”. Paryż-Lublin 2022, wybór, opracowanie i wstęp Iwony Hofman.
Bohdan Osadczuk
„Wyznania ukraińskiego polonofila”. Paryż-Lublin 2022, wybór, opracowanie, wstęp Basil Kerski, posłowie Iwony Hofman.
Grażyna Pomian
„Bierut i jego partia”. Paryż-Lublin 2023, wstęp Krzysztofa Pomiana.
Tadeusz Sucharski (opracowanie)
„Kultura - Białoruś. Jakby w cieniu ciszy”. Paryż-Lublin 2023, wstęp Tadeusza Sucharskiego.
Dwa tomy antologii tekstów z "Kultury" w języku angielskim w wyborze i opracowaniu Leopolda Tyrmanda.
- Explorations in Freedom: Prose, Narrative, and Poetry from Kultura (1)
- Kultura Essays (2)
Wyd. The Free Press, New York in cooperation with: The State University of New York at Albany, Collier-Macmillan Limited London, 1970
Rzym, 1946 rok. Niemcy pokonane, okupowane przez aliantów. Polska w nowych granicach określonych przez Stalina. Europa podzielona w Jałcie na strefy wpływów. Rok zero Europy. Czterdziestoletni Jerzy Giedroyć przebywa w Rzymie. Co robić? Przyszłość kraju i Europy pozostaje nieznana. W klasztorze na Awentynie zaczyna od pisania kilkudzisięciu listów dziennie...
Autor Sławomir M. Nowinowski jest historykiem dyplomacji, historiografem i profesorem w Katedrze Historii Powszechnej Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się badaniem dziejów Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku. Jest edytorem korespondencji Jerzego Giedroycia.
Sławomir M. Nowinowski, Jerzy Giedroyć w 1946 roku. Biblioteka Mnemosyne pod redakcją Piotra Kłoczowskiego, wyd. wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2018.
Instytut Literacki i Fundacja Kultury Paryskiej dziękują Autorowi i Wydawcy za zgodę na udostępnienie książki.
Poniżej do pobrania spisy czasopism (pliki Excel).
1). Czasopisma drugiego obiegu. Zbiór jest uważany za jeden z najbardziej kompletnych. Można z niego korzystać w czytelni na pierwszym piętrze tzw. pawilonu. Część czasopism wciąż czeka na uporządkowanie. Kolekcję przez wiele lat - w ramach swych urlopów - porządkował Jacek Sygnarski z Fryburga, założyciel Fundacji Archivum Helveto-Polonicum, znawca polskiej prasy podziemnej, za co jesteśmy mu bardzo wdzięczni.
2). Czasopisma emigracyjne i krajowe, po polsku i w obcych językach. Jest to wciąż aktualizowany inwentarz ponad 900 tytułów (ostatnia aktualizacja we wrześniu 2023 r.), w tym gazet bardzo rzadkich. Zbiór w swej zasadniczej części został ustawiony w zaadaptowanym na ten cel tzw. Domku Ogrodnika, który od pażdziernika 2023 r. pełni rolę w pełni profesjonalnego, klimatyzowanego magazynu prasy, z miejscem do pracy. Szczególne podziękowania za pomoc przy porządkowaniu tej kolekcji należą się: dr. Michałowi Jasińskiemu oraz studentom - wolontariuszom: Alicji Antosz, Zuzannie Dziedzic, Michałowi Frąckiewiczowi, Janowi Normannowi i Hannie Renke.
3). Spis książek wydanych w podziemiu. Autorką spisu jest wolontariuszka Alicja Antosz. Dziękujemy!
Wszystkie gazety i wydawnictwa zostały poddane profesjonalnym zabiegom odkażającym i zabezpieczającym.
Na początku lat 90. Leopold Unger podjął się stworzenia niewielkiej antologii tekstów, będących paszkwilami, a częściej atakami na Jerzego Giedroycia. Jest to wybór z kilkudziesięciu lat, uczyniony z książek i gazet, ukazujących się - co ciekawe - nie tylko w PRL-u czy za Żelazną Kurtyną. Są to materiały zaaranżowane, bądź wprost sfinansowane przez agendy policji politycznej albo biura ówczesnych propagandystów. Pisane były przez chętnych na ogół autorów, czasem amatorów, częściej przez profesjonalistów, których w Polsce do takiej roboty nigdy nie brakowało. Unger w swej przedmowie apeluje o dalsze szperanie, znajdowanie i przypominanie, kończy zaś stwierdzeniem, że z najemnikami niczego solidnego zbudować się nie da, ani komputerów, ani demokracji...
Książka ukazała się nakładem Oficyny Wydawniczej POMOST. Warszawa 1992.
Książkę można pobrać TUTAJ
Czesław Miłosz: „O Autobiografii na cztery ręce” Jerzego Giedroycia:
„To jakby pomnik przemówił i pozwolił nam słuchać siebie przez kilka godzin. Nie ulega dla mnie wątpliwości, że Jerzy Giedroyc jest jedną z wielkich historycznych postaci i że hołdy, które dzisiaj odbiera, są zasłużone. Zarówno jego opowieść autobiograficzna, jak inne świadectwa o „Kulturze” są potrzebne, zważywszy na wiele dziesiątków lat nienawistnej propagandy w PRL-u, która przedstawiała dom w Maisons-Laffitte jako potężną agenturę amerykańską. Prawda była znana tylko nielicznym i upłynie sporo czasu, zanim przyswoi ją sobie szersza publiczność. Zarówno książka mówiona Zofii Hertz „Była raz >Kultura<”, jak „Autobiografia na cztery ręce” przyczynią się do tej zmiany. (...)"
(Gazeta Wyborcza, z dn. 21 stycznia 1995 r.)
Jerzy Giedroyc „Autobiografia na cztery ręce”, opracował i posłowiem opatrzył Krzysztof Pomian. (wydanie 2. Czytelnik 1999 r.)
