OSOBY

Adamowski Piotr - kapral
Alexander Harold (1891-1969), brytyjski dowódca z czasów II wojny, marszałek polny. Naczelny dowódca wojsk brytyjskich na Bliskim Wschodzie, dowódca 18. Grupy Armii w Afryce Północnej. Dowodził też operacją lądowania wojsk alianckich na Sycylii i podczas walk we Włoszech. Podlegał mu 2 Korpus Polski gen. Andersa. Po wojnie był gubernatorem generalnym Kanady.
Anders Władysław (1892 - 1970), wojskowy i polityk, kawalerzysta, generał Polskich Sił Zbrojnych, dowódca Armii Polskiej w ZSRR i 2 Korpusu Polskiego.
Andrzejewski Julian, wł. Pinkus Warum (1907-?), działacz komunistyczny w przedwojennej Polsce i we Francji, członek Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i Polskiej Partii Robotniczej (a później PZPR).
Balon Władysław (1917-1996), wadowiczanin, żołnierz 2 Korpusu, porucznik. W 1939 brał udział w obronie Lwowa, potem przedostał się do Francji i służył w polskim wojsku; stąd trafił do Szkocji. W 1941 odkomenderowany do Ośrodka Wyszkolenia Broni Pancernej Armii Polskiej na Środkowym Wschodzie; walczył w szeregach Pułku 4. Pancernego „Skorpion”, m.in. pod Monte Cassino. Po wojnie mieszkał w Londynie, działał w organizacjach kombatanckich.
Baltruszajtis - prawdopodobnie Jurgis Baltrušaitis (1903-1988), historyk sztuki pochodzenia litewskiego, wykładowca (m.in. na Sorbonie), dyplomata, publicysta (pisał o sprawach litewskich do francuskich pism).
Bazarewski Jerzy (1917–1959), dziennikarz, publicysta „Orła Białego”.
Bączkowski Włodzimierz (1905-2000), pisarz, publicysta, znawca stosunków polsko-ukraińskich i polityki rosyjskiej. Po wybuchu wojny w Bukareszcie, potem przeniesiony do Hajfy i Palestyny. Kolejne lata spędził na Bliskim Wschodzie, pracując w Ekspozyturze Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza. Biografia w „Kulturze”
Bądzyński - być może porucznik Antoni Bądzyński, w 1939 oficer informacyjny 1 Pułku Strzelców Konnych. Uczestnik bitwy pod Tomaszowem Lubelskim, przeszedł szlak bojowy z 2 Korpusem Polskim.
Bielatowicz Jan (1913-1965), pisarz, publicysta, poeta, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Biografia w „Kulturze”
Billewicz
Blum Leon (1872-1950), socjalistyczny polityk francuski, premier Francji. W 1947 roku Instytut Literacki wydał jego książkę „Na miarę człowieka”. Lub: Blum Aleksander (1908-1996), historyk i publicysta, znawca literatury rosyjskiej.
Bocheński Adolf Maria (1909-1944), ceniony przez Jerzego Giedroycia pisarz, myśliciel, znany publicysta polityczny. Jego teksty ukazywały się w przedwojennym „Buncie Młodych” i „Polityce”. Podporucznik, uczestnik bitwy o Narwik, Tobruk i Monte Cassino, żołnierz Samodzielnej Brygaty Strzelców Karpackich. Zginął podczas rozbrajania miny pod Anconą. [w tekście: Adzio]
o. Bocheński Innocenty Maria (1902-1995). Właściwie Józef Franciszek Emanuel Bocheński, brat publicystów - Adolfa oraz Aleksandra. Dominikanin, filozof, logik, sowietolog. Profesor filozofii współczesnej na Uniwersytecie we Fryburgu, rektor tej uczelni. Współpracownik Jerzego Giedroycia. Biografia w „Kulturze”
Bohusz-Szyszko Zygmunt (1893-1982), dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich i 5 Kresowej Dywizji Piechoty, generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych. Po wojnie na emigracji w Londynie. Autor książki „Wrześniowym szlakiem” (o kampanii wrześniowej 1939).
Bohuszewicz Władysław (1897-1956), pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, obserwator lotniczy. Podczas wojny w Wielkiej Brytanii, służył w RAF. W 1944 został Szefem Gabinetu Naczelnego Wodza. Po wojnie na emigracji.
Bojerman
Borkowski Zygmunt, ppłk dypl., szef gabinetu Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, szef Służby Muzealno-Archiwalnej Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-48. Pierwszy dyrektor Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.
Borman Antoni (1897-1968), współtwórca (z Mieczysławem Grydzewskim) i administrator przedwojennych „Wiadomości Literackich”, a podczas wojny "Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich" (1940-44). Podporucznik, uczestnik kampanii wrześniowej 1939, w 1944 walczył w szeregach 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka. Pracował w Ministerstwie Informacji, organizował wystawy objazdowe poświęcone Polsce.
Bornholtz Tadeusz (1901-1966), pedagog, działacz niepodległościowy, autor wielu podręczników, żołnierz Armii Andersa.
Braun Hilary (ur. 1906), porucznik 1. komp. zaop. 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Broncel Zdzisław (1909–1998), pisarz, poeta, publicysta. Podczas wojny pracownik Centrum Informacji, członek redakcji pisma „W drodze”, autor tekstów m.in. w „Orle Białym”. Po wojnie współpracownik „Kultury” i innych pism emigracyjnych. Biografia w „Kulturze”
Brzozowski Stanisław (1878-1911), filozof, pisarz, publicysta, krytyk teatralny. Autor „Legendy Młodej Polski”. Jerzy Giedroyc wspominał w „Autobiografii na cztery ręce”: „Byłem krytyczny wobec wieszczów, natomiast pasjonowałem się Brzozowskim i Żeromskim. Z polską tradycją romantyczną zetknąłem się dopiero w gimnazjum; przyznaję, że po prostu mnie nudziła. Od Brzozowskiego za to nie sposób się było oderwać. Czytałem wtedy jego utwory powieściowe: „Dębinę” i „Płomienie”, które wywarły na mnie wielki wpływ”.
bp Buczko – być może Iwan Buczko (1891-1974), arcybiskup Kościoła Katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego. W 1929 biskup pomocniczy lwowski, wizytator parafii greckokatolickich w USA.
Bujnowski Józef (1910–2001), poeta i historyk literatury, podporucznik, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Po wojnie w Wielkiej Brytanii.
Bukowski - major
Buszek Kazimierz - porucznik
Celiński
Chmielewski Mieczysław (1898-1983), prawnik, kapitan WP, uczestnik Powstań Śląskich, działacz harcerski. W 1941 roku w sowieckim więzieniu. Potem w Armii Andersa, przeszedł szlak do Włoch. Autor m. in. wspomnianej w Agendzie publikacji „Ku nowym kresom zachodnim” (Tel Awiw 1943), wydanej pod pseudonimem Mieczysław Grzymała.
Choma Władysław (ur. 1902), podporucznik (w Agendzie: kapral), d-two 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Chrzanowski
Cichy Władysław (1913–1994), prawnik, współwięzień Józefa Czapskiego w Griazowcu. Pracownik Biura Propagandy, od 1943 redaktor dwutygodnika ilustrowanego „Parada”, wydawanego w Kairze.
Ciołkosz Adam (1901-1978), działacz Polskiej Partii Socjalistycznej w kraju i na emigracji, historyk i publicysta.
Ciołkoszowa Lidia (1902-2002), historyczka, działaczka socjalistyczna, żona Adama Ciołkosza.
Czapski Józef (1896-1993), malarz, pisarz, publicysta. Współtwórca Instytutu Literackiego. Więzień obozu w Starobielsku - wstrząsające świadectwo sowieckich zbrodni na polskich oficerach i cywilnych zesłańcach zawarł w książce „Na nieludzkiej ziemi”. Biografia w „Kulturze”
Czarnecki major
Czarnocki Stefan (1897-1940?), inżynier, działacz społeczny i oświatowy, ostatni kurator słynnego Liceum Krzemienieckiego. Aresztowany przez NKWD, zmarł na zesłaniu.
Czuchnowski Marian (1909-1991), pisarz, poeta należący do Krakowskiej Awangardy, dziennikarz (m. in. w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”). Więzień łagrów, żołnierz Armii Andersa. Po wojnie na emigracji w Londynie, współpracownik „Kultury”.
Dąbrowski
Dobrowolski
Dobrzyński, porucznik
Domański Witold (ur. 1910), podporucznik, Referat Kultury i Prasy 3 DSK, korespondent wojenny (opisywał np. bitwę o Monte Cassino). Pisał m.in. do nowojorskiego „Tygodnika Polskiego”.
Doncow Dmytro (1883-1973), ukraiński prawnik. pisarz, działacz polityczny, dziennikarz. Propagator zbliżenia między Ukrainą a Europą Zachodnią. Twórca ukraińskiej koncepcji nacjonalizmu, wyłożonej w książce „Nacjonalizm” (1926).
Drągowska
Drohojowski Jan (1901-1979), dyplomata, pracował m.in. na placówkach w USA, Chinach; był konsulem generalnym w Jerozolimie (1943), wiceministrem informacji w rządach Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka. Po wojnie wrócił do Polski.
Drymmer Wiktor Tomir (1896-1975), dyplomata, pracownik MSZ, kapitan piechoty Wojska Polskiego, żołnierz Oddziału II Sztabu Generalnego (wywiadu). Bliski współpracownik ministra Józefa Becka.
Dubicki - porucznik
Dudek - Henryk Giedroyć (1922-2010) - najmłodszy brat Jerzego Giedroycia. W 1939 roku opuścił Polskę, był w Bukareszcie. Od kwietnia 1941 r. w Brygadzie Strzelców Karpackich, w kompanii transportowej. Po latach osiadł w Maisons-Laffitte. Biografia w „Kulturze”
Dziadulska-Żeleńska Adela M. (1897–1997), tłumaczka. W czasie wojny pracowała w Ministerstwie Informacji, po wojnie w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Ameryce.
Dziewanowski Marian Kamil (1913-2005), publicysta, historyk, sowietolog, absolwent Uniwersytetu Harvarda i wykładowca w USA. Biografia w „Kulturze”
Epstein – „matryce Epsteina dla Francji i Niemiec”. Być może chodzi o Juliusa Epsteina (1901-1975), dziennikarza, korespondenta prasowego, historyka, zajmującego się zbrodnią katyńską, współzałożyciela Amerykańskiego Komitetu do Zbadania Zbrodni Katyńskiej. Jego archiwum z lat 1939-75 jest przechowywane w zbiorach Hoover Institution.
Fajans Roman (1903–1976), dziennikarz, korespondent podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936), autor m.in. „Hiszpania 1936 (z wrażeń korespondenta wojennego)”, „Z Drugim Korpusem Polskim we Włoszech: zbiór reportaży” (Paryż, 1945).
Falski Marian (1881-1974), pedagog, autor wielu publikacji o oświacie, w tym najpopularniejszego polskiego „Elementarza”.
Fogel
Folkierski Władysław (1890-1961), romanista, profesor UJ, działacz emigracyjny. W latach 1947-49 minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie RP na uchodźstwie, prezes Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Franaszek
Fryd Józef – pracownik Instytutu Literackiego w Rzymie. Być może chodzi o Józefa Fryda, dziennikarza (tygodnik „Kino”), dystrybutora filmów zagranicznych w Polsce, producenta filmowego. Fryd został zesłany w czasie wojny do obozu pracy w Rosji, uratował się dzięki Armii Andersa – wraz z nią dotarł do Europy.
Fryling Jan (1891-1977), doktor prawa, dziennikarz, dyplomata, urzędnik MSZ. Przed wojną w poselstwie RP w Tokio (1927-30). Po 1939 w konsulacie w Czerniowcach i Suczawie. Na uchodźstwie w Jerozolimie, w 1941 kierownik Polskiego Radia Kair. Od 1943 na placówce w Chinach – był radcą w poselstwie, a od kwietnia 1945 do 1949 kierował placówką przy rządzie Republiki Chińskiej (Czang Kaj-szeka). Od 1956 mieszkał w USA, był prezesem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce.
Fumet
Funarski Zygmunt - plutonowy, Oddział Kultury i Prasy 2 Korpusu.
Gadomski – być może Feliks Gadomski (1898-1998), prawnik i dziennikarz, wydawca londyńskiego miesięcznika „Nowa Polska”, działacz Stronnictwa Demokratycznego. Po wybuchu wojny we Francji i Wielkiej Brytanii, po wojnie na emigracji w USA.
Garczyński
Gaura - pułkownik
Gawlina Józef (1892-1964), duchowny katolicki, biskup polowy i generał dywizji Wojska Polskiego, duszpasterz żołnierzy i polskich uchodźców. Brał udział w kampanii włoskiej 2 Korpusu. Uczestnik II Soboru Watykańskiego.
Gąsiorowski – być może Janusz Gąsiorowski (1889-1949), generał brygady WP, dowódca 7 Dywizji Piechoty w 1939 r., jeniec niemieckiego oflagu. Po wojnie we Francji. Autor publikacji na temat wojskowości.
Gdowski
Geringer Władysław
Gertz
Giełgud – prawdopodobnie Jan Giełgud-Axentowicz (1898-1967), podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, przed wojną w Oddziale II Sztabu Generalnego. Współwięzień Józefa Czapskiego w obozie w Starobielsku. Po klęsce 1939 w sowieckiej niewoli, a po uwolnieniu - w Armii Andersa. Był polskim oficerem łącznikowym przy brytyjskim dowództwie w Iraku. Po wojnie osiadł w Peru.
Gierat Stanisław (1903-1977), działacz młodzieżowy; założyciel Związku Młodej Wsi „Siew”. W 2 Korpusie Polskim był zastępcą szefa Oddziału Kultury i Prasy, zajmował się propagandą.
Girtz - kapitan
Glinnicki
Gliwa Stanisław (1910-1986), artysta grafik, linorytnik, drukarz, właściciel wydawnictwa „Officina Typographica”. Żołnierz Armii Andersa (2 brygada czołgów). Twórca szaty graficznej i winiety pierwszego numeru „Kultury”. Biografia w „Kulturze”
Głębicka
Gołaszewska Melania – członek Towarzystwa Studiów Irańskich w Teheranie, opracowała m.in. dokumentację piśmiennictwa uchodźstwa polskiego w Iranie (ze Stanisławem Kościałkowskim): „Polonica bibliograficzne irańskie z lat 1942-1944”.
Gralska
Grobicki Aleksander (1914-1995), korespondent wojenny, pisarz, artylerzysta, cichociemny (w szeregach 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej). Przydzielony do Armii Polskiej na Wschodzie przeszedł przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt. Uczestnik kampanii włoskiej – walczył m.in. pod Monte Cassino. Opisał ją we wspomnieniowej książce „Wojenne błyski”.
Grocholski
Grossfeld Ludwik (1889-1955), prawnik, polityk, minister skarbu w rządzie Stanisława Mikołajczyka. Podczas wojny przebywał we Francji i Wielkiej Brytanii. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej. Po 1945 wrócił do Polski, pracował w Ministerstwie Przemysłu i Handlu.
Grydzewski Mieczysław (1894–1970), dziennikarz, historyk, wydawca i redaktor przedwojennych „Wiadomości Literackich”, a na emigracji londyńskich „Wiadomości” (1946–66).
Grygier Tadeusz Jerzy (1915-2010), prawnik, kryminolog, psycholog, dyplomata, wykładowca uniwersytecki. Aresztowany przez NKWD, więzień łagrów. Po uwolnieniu pełnił obowiązki przedstawiciela RP w stolicy Republiki Komi, Syktyvkar – organizował transporty do Armii Andersa. Pracował w ambasadzie polskiej w Kujbyszewie, przedostał się do Teheranu. Po pobycie w Wielkiej Brytanii osiadł w Kanadzie; rozwijał karierę naukową.
Grządziel Wilhelm
Gurbski Jan (1897-1966), oficer WP, major, przed wojną pracownik Ministerstwa Spraw Wojskowych, szef wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza. Po 1939 w wojsku we Francji (szef sztabu 2. Dywizji Strzelców Pieszych). Internowany w Szwajcarii. Oficer łącznikowy między Polską Misją Wojskową w Paryżu a sztabem 2 Korpusu Polskiego (1946).Hauptman Jan (1908 - ?), dziennikarz i publicysta sportowy, od 1929 r. mieszkający w Belgii, pisujący do tamtejszej prasy – m.in. „L’Indépendance Belge”, korespondent krajowych gazet („Ilustrowany Kurier Codzienny”). Po wybuchu wojny wstąpił do armii polskiej we Francji, a potem w Wielkiej Brytanii – był porucznikiem 2 Pułku Motorowego dywizji Maczka. Po wojnie wrócił do Brukseli.
Hemar Marian (1901-1972), poeta, satyryk, autor tekstów kabaretowych i wielu popularnych piosenek. Żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (był autorem "Marszu Karpackiej Brygady"), publikował w wydawanych przez nią czasopismach. Od 1942 r. w Londynie. Po wojnie został na emigracji, pisał m. in. do „Wiadomości” Mieczysława Grydzewskiego.
Herbert Auberon (1922-1974), Anglik, publicysta. Podczas wojny nie został przyjęty do armii brytyjskiej, więc wstąpił do polskiej. Stał się specjalistą od spraw polskich i ukraińskich, a także dotyczących innych krajów bloku wschodniego. Współpracował z „Kulturą”. Założył m.in. Towarzystwo Anglo-Ukraińskie i Anglo-Białoruskie. Biografia w „Kulturze”
Herling-Grudziński Gustaw (1919-2000), pisarz, publicysta, poeta. Więzień sowieckich łagrów (opisał je w książce „Inny świat”). Żołnierz Armii Andersa. Jeden z najważniejszych autorów „Kultury”. Biografia w „Kulturze”
Hertz Zofia (1910-2003), współpracowniczka Jerzego Giedroycia, należała do grona osób współtworzących Instytut Literacki. Biografia w „Kulturze”
Heydenkorn Benedykt (1906-1999), dziennikarz, publikował m. in. w „Buncie Młodych”, działał w Klubie Sprawozdawców Sejmowych, gdzie w latach 30. poznał Jerzego Giedroycia. Aresztowany przez NKWD, po uwolnieniu służył w Polskich Siłach Zbrojnych. Pisał do „Kuriera Polskiego w Bagdadzie”, redagował „Dziennik Żołnierza”. Po wojnie na emigracji, współpracował z „Kulturą”. Biografia w „Kulturze”
Hirszberg Karol (ur. 1907), ppor. 2. komp. zaop. w 3 Dywizji Strzelców Karpackich
Hulewicz Jan (1907-1980), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, filozof, historyk oświaty i wychowania. Podczas II wojny kierownik Funduszu Kultury Narodowej w Londynie.
Indyk
Jaczynowski
Janczura
Janikowski Mieczysław (1912-1968), artysta malarz, kawalerzysta, żołnierz 1 Dywizji Pancernej.
Jankowski Aleksander – w Agendzie widnieje przy jego nazwisku: „Związek Robotników Polskich”
Jarkowski Jan - sekretarz ambasady RP w Paryżu.
Jasieńczyk Tadeusz - pseudonim Janusza Poray-Biernackiego (1907-1996). Autor wspomnianej tu książki „Po Narwiku był Tobruk” (wyd. 1945), opisującej żołnierską codzienność żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Adwokat, dziennikarz, żołnierz Brygady, autor powieści „Słowo o bitwie” (1955).
Jaxa-Dembicki – być może por. Józef Feliks Dembicki-Jaxa (1896-1940), prawnik, wiceprezes Sądu Okręgowego w Warszawie. W 1939 w 5 Pułku Lotniczym. Zamordowany w Katyniu.
Jeleński Konstanty Aleksander (1922-1987), eseista, krytyk literatury i sztuki, tłumacz. Podczas II wojny w polskiej armii, w 1944 walczył w Normandii, Belgii i Holandii w Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Studiował ekonomię, politologię i historię w Oxfordzie. Po wojnie w Paryżu, w latach 1952-73 pracował w Sekretariacie Międzynarodowym Kongresu Wolności Kultury. Członek redakcji „Preuves”, współpracownik „Kultury”. Pierwszy tłumacz dzieł Witolda Gombrowicza na język francuski. Biografia w „Kulturze”
Jeremiejew
Jesionowski Stefan (1888-1959), działacz emigracyjny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej we Francji, wchodził w skład Rady Socjalistów Polskich Zagranicą. Po wojnie założyciel i sekretarz Federacji Robotników i Emigrantów Polskich. Redaktor tygodnika „Prawo Ludu” i miesięcznika „Głos Pracy”.
Jeszke Witold (1891-1970), doktor prawa, działacz niepodległościowy, uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Poseł i senator. Po wybuchu wojny w Rumunii, potem na Cyprze, w Palestynie i Egipcie – w szeregach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Porucznik 2 Korpusu, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Po wojnie w Londynie; w 1961 wrócił do Polski. Zobacz listy w „Kulturze”
Jędrzejewiczowa - Cezaria Baudouin de Courtenay Ehrenkreutz Jędrzejewiczowa (1885-1967), profesor etnografii i etnologii, wykładowca na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, autorka prac o kulturze ludowej. Podczas wojny znalazła się w Palestynie, pracowała w Biurze Studiów Bliskiego i Środkowego Wschodu. Potem na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zaangażowała się w działalność Polskiej Rady Naukowej na Obczyźnie.
Jordan Zbigniew (1911-1977), publicysta, socjolog, filozof, żołnierz 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Biografia w „Kulturze”
Kaczmarek – być może dr Jan Kaczmarek (1895-1977), działacz polonijny, kierownik naczelny Związku Polaków w Niemczech. W czasie wojny oficer łącznikowy w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Kalinowski
KaliszczakKaliszewski
Kapiszewska Maria (1907-1987), działaczka harcerska, harcmistrzyni. Pracowała w redakcji harcerskiego wydawnictwa śląskiego oddziału ZHP, „Na Tropie”. Podczas wojny w Paryżu, organizowała wraz z mężem Henrykiem harcerstwo we Francji. Ewakuowani do Londynu, weszli w skład Naczelnego Komitetu ZHP. Maria Kapiszewska redagowała pismo „Ognisko harcerskie”. Po 1945 znów w Paryżu, była komendantką harcerek. W 1947 roku wraz z mężem wrócili do Polski.
Kapiszewski Henryk (1899–1964), prawnik, historyk, działacz harcerski, uczestnik francuskiego ruchu oporu.
Karczewski Jan (Nulek), (1900-1947), oficer II Oddziału Sztabu Generalnego, przydzielony do Biura Prasowego Rady Ministrów, urzędnik MSZ, pisarz. Jerzy Giedroyc: „wielka inteligencja, niezależny umysł, autor kilku całkiem ciekawych powieści”.
Katelbach Tadeusz (1897-1977), dziennikarz i publicysta, polityk, korespondent zagraniczny, oficer związany z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po wojnie działacz emigracyjny.
Kawałkowski
Kiedacz Zbigniew (1911-1944), kawalerzysta, podpułkownik dyplomowany kawalerii Polskich Sił Zbrojnych. W 1939 roku w Nowogródzkiej Brygadzie Kawalerii. Wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, zbiegł z obozu jenieckiego. Przedostał się na Zachód – do Francji, a potem Wielkiej Brytanii, by później dołączyć do formującej się Armii Polskiej w ZSRR. W 2 Korpusie dowodził 15 pułkiem ułanów poznańskich. Zginął wskutek wybuchu miny. Kiedacz był bardzo wymagającym dowódcą, czego dowodem taka oto żurawiejka: „Lepiej zginąć na dnie sracza, / Niźli służyć u Kiedacza".
Kiedaczowa - żona Zbigniewa Kiedacza
Klejnbaum – być może Mosze Klejnbaum (Mosze Snech), (1909-1972), lekarz, polityk izraelski polskiego pochodzenia. Przed wojną w Warszawie działacz syjonistyczny, członek Związku Syjonistów, redaktor gazety „Nowe Słowo” i „Ha Yanet”. Po wybuchu wojny przez Wilno przedostał się do Palestyny, uczestniczył potem w życiu politycznym Izraela, był m.in. członkiem Knesetu.
Kleszczyński Karol (1917-1996), dziennikarz, współpracował z czasopismami krakowskimi. Korespondent wojenny „Polski Zbrojnej”, pracował w bukareszteńskim „Kurierze Polskim”. Żołnierz SBSK, po Szkole Podchorążych Kawalerii Pancernej w Palestynie przydzielony do Karpackiego Pułku Ułanów w Egipcie (redagował pismo „Pułk Ułanów Karpackich”), w 1943 korespondent wojenny 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Uczestnik walk pod Tobrukiem i Monte Cassino. Po wojnie na emigracji we Włoszech.
Kobrzyński Bolesław (ur. 1914), porucznik, dowództwo dywizji, 3 Dywizja Strzelców Karpackich.
Koestler Arthur (1905–1983), angielski pisarz i publicysta. W młodości był członkiem partii komunistycznej, wystąpił z niej w 1938. Autor m.in. „Ciemności w południe” (o czystkach w ZSRR w latach 30-tych). W 1947 roku Instytut Literacki wydał książkę Koestlera „Krucjata bez krzyża”. Wspomniana tu książka „The Yogi and The Commissar” to zbiór esejów.
Kohlberger
Kołodziej – w Agendzie: „czy Kołodziej przywiezie ekran...”. Prawdopodobnie osoba z ekipy kinowej.
Kopeć Tadeusz (1905-1949), prawnik, dziennikarz, polityk, poseł na Sejm. Po wybuchu wojny przebywał w Bukareszcie, skąd przedostał się na Bliski Wschód, do 2 Korpusu Polskiego. Od 1944 szef misji wojskowej w Awinionie. Po wojnie we Francji.
Korfanty, rotmistrz – być może Zbigniew Korfanty (1905-1970)
Kossowski Jerzy Alfred (1889-1969), pisarz, dziennikarz, aktor i reżyser teatralny, kapitan piechoty Wojska Polskiego. Uczestnik walk we Francji w 1940. Wyemigrował do Brazylii, mieszkał w Rio de Janeiro.
Kostecki – być może Bolesław Kostecki (1895-1979), starszy sierżant w 2 Korpusie Polskim, uczestnik walk o Tobruk, Monte Cassino, Anconę i Bolonię.
Kościałkowski Stanisław (1881-1960), historyk (zajmował się dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego), profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1941 aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru. Na mocy układu Sikorski–Majski zwolniony, wstąpił do Armii Andersa. W Iranie założył Towarzystwo Studiów Irańskich. Pozostał na Bliskim Wschodzie do 1950, potem wyjechał do Anglii. Współpracował z paryską „Kulturą”. Więcej”
Kotkowski Zygmunt (1901-1979) dziennikarz i pisarz, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, po wojnie dyrektor emigracyjnego wydawnictwa Veritas Foundation Press. Autor m. in. „Na kontynencie afrykańskim”.
Kott Jan (1914-2001), krytyk i teoretyk teatru, tłumacz, eseista, wykładowca. Redaktor lewicowego tygodnika „Kuźnica”.
Kowalewski Janusz (1910-1996), publicysta i pisarz o poglądach komunistycznych (pseudonim Jan Orzech). Aresztowany w 1940 przez Sowietów i skazany na obóz pracy. Uwolniony po układzie Sikorski-Majski, przeszedł szlak bojowy z 2 Korpusem Polskim. Po wojnie publikował w wielu pismach (m. in. w „Wiadomościach”, „Orle Białym”, w „Kulturze”), redagował pismo "Ostatnie Wiadomości" w Mannheim.
Kozielski Florian, starszy strzelec
Krukierek – major. Być może Franciszek Krukierek – przed wojną przedstawiciel Wydziału Wojskowego w Wolnym Mieście Gdańsku (wówczas w stopniu kapitana).
Krzysztoforski – być może Jan Krzysztoforski (ur. 1911), podporucznik 3 ppanc. 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Krzyżanowski Ludwik (1906-1986), anglista, tłumacz, attaché kulturalny i oświatowy w placówkach dyplomatycznych w USA. Podczas II wojny pracownik PIC (Polish Information Center). Redaktor kwartalnika „The Polish Review”.
Kukiel Marian (1885-1973), generał dywizji, historyk wojskowości, polityk. Legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Podczas II wojny uczestniczył w obronie Lwowa; przedostał się do Francji, potem Anglii. Był dowódcą oddziałów polskich w Szkocji, ministrem obrony narodowej (do 1949). Po wojnie na emigracji, działał m. in. w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego.
Kurcyusz Jerzy (1907–1988), doktor prawa, polityk, działacz ONR. Podczas wojny oddelegowany do łączności m. rządem emigracyjnym a krajem. Po wojnie wrócił do Polski.
Kutrzeba Tadeusz (1886-1947), generał dywizji WP, pisarz i historyk wojskowości. W 1939 dowódca Armii „Poznań”. Jeniec oflagu, po uwolnieniu w 1945 wyjechał do Londynu. Kierował Komisją Historyczną Kampanii Wrześniowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Współzałożyciel Instytutu im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie. Autor wielu opracowań z historii wojskowości, m.in. wspomnianej w Agendzie „Wyprawy kijowskiej 1920 roku”.
Kwapiszewski – być może Michał Kwapiszewski (1884-1981), dyplomata, radca ambasady RP w Waszyngtonie, w randze ministra pełnomocnego. Po wojnie przez 15 lat pracował w Bibliotece Kongresu.
Lam Stanisław (1891-1965), filozof, wydawca, historyk literatury. Przed wojną redaktor m.in. „Dziennika Powszechnego”, „Tygodnika Ilustrowanego”, „Naokoło świata”. Redaktor naczelny Księgarni Wydawniczej Trzaska, Evert i Michalski. Aresztowany we Francji przez Gestapo. Od 1944 kierownik Księgarni Polskiej w Paryżu, przy 123 Bld Saint Germain. Wydawca publikacji encyklopedycznych. Wspomnienie w „Kulturze”
Lanckorońska Karolina (1898-2002), historyk sztuki, pisarka, żołnierz AK, więziona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück. Oficer prasowa 2 Korpusu Polskiego. We Włoszech organizowała m.in. studia dla demobilizowanych żołnierzy.
Landowski Henryk (zm. 1979), żołnierz Brygady Karpackiej, dziennikarz i publicysta. Jego korespondencje ukazywały się w „Paradzie” (np. „Na Krecie dzieją się cuda”, Parada, 1 lipca 1945). Autor książki o ruchu oporu, „Jeden przeciwko Niemcom” (Italy, 1946, War Relief Service).
Lang Michał (ur. 1905), strzelec 4. batalionu 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Lechoń Jan, właśc. Leszek Józef Serafinowicz (1899-1956), poeta, współtwórca grupy poetyckiej Skamander, eseista, publicysta; 1943-46 współredaktor nowojorskiego „Tygodnika Polskiego”.
Lewulisowa Irena – Irena Lewulis (1909-1988), absolwentka Uniwersytetu Wileńskiego. Wraz z mężem Wacławem (polskim pracownikiem konsularnym w Paryżu i Lyonie) przeniosła się do Francji. Działała w konspiracji (ps. „Krystyna”), przewodziła Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość. Aresztowana przez Gestapo. Po wojnie wyjechała do Tel Awiwu, uczyła języka francuskiego.
Lipiński – być może Stanisław Lipiński (1909-1974), operator filmowy. Pracował przy filmach dokumentalnych, kręcił je także podczas kampanii wrześniowej. Aresztowany przez NKWD we Lwowie, zesłany do łagru. Z Armią Andersa przeszedł szlak bojowy, zajmując się także filmowaniem. Pracował przy filmie fabularnym Michała Waszyńskiego „Wielka droga” (1946), o szlaku Armii Andersa. Po wojnie na emigracji, pracował w branży filmowej.
Lipski Józef (1894-1958), absolwent prawa, dyplomata, polityk, oficer, pracownik MSZ. Na placówkach dyplomatycznych w Londynie, Paryżu, Berlinie. Od 1934 ambasador RP w Berlinie. Po wybuchu wojny walczył we Francji, potem służył w gabinecie Naczelnego Wodza (kolejno: Sikorskiego, Sosnkowskiego i Andersa). Uczestnik kampanii włoskiej. Po wojnie na emigracji w USA.
Lityński Zygmunt (1905-1969), dziennikarz, paryski korespondent gazet krajowych (m.in. „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”). Po wybuchu wojny w szeregach Armii Polskiej we Francji. Korespondent wojenny (walki pod Narwikiem, kampania libijska, Tobruk, Normandia). W latach 1944–45 kierował działem prasowym Ministerstwa Informacji i Dokumentacji RP w Londynie. Po wojnie w USA, współpracował z Radiem Wolna Europa.
Lubomirski Eugeniusz (1895-1982), książę, absolwent wiedeńskiej Akademii Handlowej. Więzień sowieckich łagrów. Adiutant i szef kancelarii generała Władysława Andersa, pracownik Biura Propagandy i redakcji „Orła Białego”. Po wojnie osiadł w Londynie.
Lutosławski – być może Aleksander Lustosławski, ps. Jordan, komentator międzynarodowy w Radiu Wolna Europa, podejmujący też zagadnienia gospodarcze i naukowe.
Łasiński – być może Zbigniew Łasiński, od 1937 radca polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Łobodowski Józef (1909-1988), pisarz, poeta, publicysta, dziennikarz radiowy, tłumacz literatury – m.in. ukraińskiej i rosyjskiej. Uczestnik kampanii wrześniowej, po wojnie osiadł w Hiszpanii. Współpracownik Jerzego Giedroycia. Biografia w „Kulturze”
Łubieński Lulu - Ludwik Łubieński (1912-1996), prawnik, dyplomata, oficer łącznikowy WP. Naoczny świadek śmierci gen. Władysława Sikorskiego na Gibraltarze. Od czerwca 1944 oficer do zleceń gen. Władysława Andersa. Po wojnie pracował w Radiu Wolna Europa.
Łukasiewicz Juliusz (1892-1951) - dyplomata, przed wojną poseł w Rydze i Wiedniu, ambasador w Moskwie i Paryżu. Na emigracji w opozycji do rządu gen. Sikorskiego. Działacz Ligi Niepodległości Polski.
Maciejko Dominik, podchorąży, uczestnik walk o Monte Cassino. Prawdopodobnie zajmujący się drukarnią i organizacją.
Mackiewicz - Stanisław Cat-Mackiewicz (1896–1966), pisarz i publicysta o poglądach konserwatywnych, zwolennik Józefa Piłsudskiego, krytyk i przeciwnik gen. Sikorskiego. W latach 1922-39 redaktor wileńskiego dziennika „Słowo”. Po wybuchu wojny przedostał się do Francji, a potem do Londynu (gdzie wydawał tygodnik „Lwów i Wilno”). Premier rządu RP na uchodźstwie (1954-55). Wrócił do Polski w 1956.
Mackiewicz Józef (1902-1985), pisarz, publicysta i dziennikarz, zajmujący się m.in. zbrodnią katyńską. Biografia w „Kulturze”
Majchrzak
Makowski – być może ppor. Michał Makowski
Malaparte Curzio (1898-1957), włoski pisarz, dyplomata (w latach 20-tych był attaché kulturalnym w Warszawie), dziennikarz. Korespondent wojenny na froncie wschodnim (książka „Kaputt”).
Maliszewski Zbigniew, pracownik poselstwa polskiego w Kairze, zajmował się utrzymywaniem łączności z armią brytyjską. Albo: Edward Maliszewski (1894–1957), pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, dowódca 2 Modlińskiego Pułku Artylerii Ciężkiej.
Mańkowski Aleksander (1899-1975), korespondent. W archiwum IL zachował się list, w którym Mańkowski przedstawia Jerzemu Giedroyciowi warunki, na jakich mógłby pracować na rzecz przyszłego Instytutu (Rzym, 28 lutego 1946). Zobacz
Markiewicz Zygmunt (1909-1991), filolog, romanista. Uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Andersa. Po wojnie pracował na uniwersytecie w Lyonie.
Meissner Janusz (1901-1978), lotnik, kapitan WP, pisarz i dziennikarz, autor książek o tematyce lotniczej i morskiej, korespondent wojenny. Napisał m.in. powieści „Żądło Genowefy”, „L jak Lucy”. W styczniu 1945 został szefem wydziału propagandy, prasy i informacji Polskich Sił Powietrznych. Po wojnie wrócił do Polski.
Meysztowicz Jan (1910-1997), prawnik, tłumacz literatury anglosaskiej. Żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.
Meysztowicz Walerian (1893-1982), ksiądz katolicki, profesor prawa kanonicznego na uniwersytecie w Wilnie, radca prawny w ambasadzie polskiej przy Stolicy Apostolskiej, współzałożyciel Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie. Autor książki „Gawędy o czasach i ludziach”.
Mieroszewski Juliusz (1906–1976), dziennikarz i publicysta; komentator polityczny; stały współpracownik „Kultury”. Biografia w „Kulturze”
Międzyrzecki Artur (1922-1996), poeta, tłumacz. Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnik walk o Monte Cassino i o Bolonię. Po wojnie wrócił po Polski.
Miłoszewski Zdzisław (1899 -1970), radca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, po wybuchu wojny w Rumunii, skąd przedostał się do Palestyny, a następnie do Libanu. W Jerozolimie prowadził audycje radiowe dla Polskich Sił Zbrojnych na Bliskim Wschodzie. Wykładał politykę na emigracyjnych Wyższych Kursach Naukowych w Jerozolimie.
Mirzwiński Henryk (ur. 1924), kapral, 3 bn. łączności 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Modelski Izydor, podporucznik.
Mohl – prawdopodobnie Aleksander Piotr Mohl (1899-1956), dyplomata, sekretarz ambasady Polski w Paryżu. Oficer Wojska Polskiego, pracował w wywiadzie. Po wojnie osiadł w Madrycie.
Morawski Kajetan (1892–1973), dyplomata i polityk. Przed wojną wiceminister skarbu. W latach 1943–45 ambasador przy rządzie generała de Gaulle’a.
Moszczyński Henryk (1899-1976), prawnik, członek PPS, uczestnik wojny 1920 i powstaniec śląski, pracownik Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie (1925-36), potem w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Aresztowany przez NKWD, więziony w Kozielsku (pobyt opisał w raporcie z 1944, w Londynie) i Griazowcu. Pracownik ambasady Polskiej w Kujbyszewie, wyszedł z Rosji z Armią Andersa. Od 1942 w Londynie, w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Pisał m.in. do „Orła Białego”, „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”.
Mrożkiewicz – być może Stefan Mrożkiewicz, przed wojną attaché polskiej ambasady we Francji, członek polskiego ruchu oporu, autor wydanej w 1945 r. we Francji „Podstawy polityki polskiej: wstęp do rozważań programowych”.
Mudryj - Wasyl Mudry (1893-1966), dziennikarz, ukraiński działacz społeczny i polityczny, poseł na Sejm IV i V kadencji w II RP, wicemarszałek Sejmu. Od 1941 r. sekretarz generalny Ukraińskiego Komitetu Narodowego. W latach 1942–43 kierownik kina we Lwowie. Od 1945 r. na emigracji.
Murawski Marian – strzelec.
Nachtman Jerzy (1922-2017), podczas okupacji żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, uczestnik Powstania Warszawskiego (jako plutonowy podchorąży). Po powstaniu, podając się za robotnika jadącego do Niemiec, przedostał się do Szwajcarii, a stamtąd do Francji. 15 stycznia 1945 wstąpił do Wojska Polskiego, trafił do 2 Korpusu we Włoszech. Po wojnie wrócił do Polski.
Naglerowa Herminia (1890-1957), pisarka, publicystka. Aresztowana we Lwowie przez NKWD, osadzona w łagrze. W Armii Andersa w Pomocniczej Służbie Kobiet, w wydziale Prasy i Propagandy. Redagowała m. in. pisma „Ochotniczka” i „Poradnik dla świetlic i świetliczarek”.
Nagórski Zygmunt jr (1912-2011), dziennikarz, prawnik, dyplomata i działacz społeczny. Uczestnik kampanii wrześniowej. Po niej przedostał się do Wielkiej Brytanii. Przeszedł szkolenie spadochronowe. W 1941 r. zatrudniony w polskim Ministerstwie Informacji w Edynburgu. Pisał felietony do „Polski Walczącej”, po wojnie prowadził Polską Agencję Prasową „Światpol”. Wyemigrował do USA, pisał do prasy amerykańskiej, był też współpracownikiem „Kultury”. Biografia w „Kulturze”
Niedziałkowski Henryk (1898-1990), pułkownik. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji. Dowódca 3 Karpackiego Batalionu Łączności w Syrii, uczestnik walk o Tobruk, Monte Cassino. Po wojnie w Wielkiej Brytanii.
Niemirzyna Jadwiga – (1892-?) Jadwiga Niemirzyna z domu Ordęga h. Łodzia, żona Jana Niemiry. Uczestniczka Powstania Warszawskiego (kompania „Habdank”, pod pseudonimem „Kora”). Figuruje w części adresowej Agendy, być może była jedną z osób uwolnionych z obozu jenieckiego.
Niezbrzycki Jerzy (Ryszard Wraga) (1902–1968), kapitan piechoty WP, oficer II Oddziału Sztabu Generalnego (wywiadu wojskowego), publicysta, sowietolog. Biografia w „Kulturze”
Ochnio Adam (1911-1978), artysta, absolwent wydziału sztuk dekoracyjnych ASP i architektury na politechnice w Mediolanie. Uczestnik kampanii wrześniowej, potem w szeregach 2 Korpusu Polskiego. Walczył pod Tobrukiem i Monte Cassino. Po wojnie osiadł w Argentynie.
Olechowski Jan (1917-1956), poeta, publicysta, redaktor (m. in. „Dziennik Żołnierza”. „Ku wolnej Polsce”, „Dziennik Żołnierza APW”, „Goniec Karpacki”, „Orzeł Biały”), żołnierz Armii Andersa, oficer oświatowy, po wojnie w Oddziale Kultury i Oświaty Armii Polskiej w Rzymie.
Olszakowska
Oriechow Wasilij Wasiliewicz (1896-1990), rosyjski działacz emigracyjny, wydawca pisma „Czasowoj”, założyciel Rosyjskiego Stowarzyszenia Narodowego w Brukseli.
Ostrowski Wiktor (1905-1992), oficer WP, inżynier, podróżnik, alpinista. Uczestnik kampanii wrześniowej, z niewoli sowieckiej wydostał się z Armią Andersa. Uczestnik bitwy o Monte Cassino.
Pająk Antoni (1893-1965), polityk, działacz PPS, redaktor przedwojennych gazet socjalistycznych (np. „Robotnika”). Zesłany na Syberię. Delegat Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Rządu RP na uchodźstwie przy Armii Polskiej na Wschodzie (1943-45). Założył miesięcznik „Wolność” , redagował „Gazetę Polską”. Po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii. Premier rządu RP na uchodźstwie (1955-65).
Papée Kazimierz (1889-1979), doktor prawa, dyplomata, Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku (1932–1936), poseł w Czechosłowacji, ambasador przy Stolicy Apostolskiej.
Parczewski Tadeusz (1911-1985), prawnik i ekonomista, dyplomata, do września 1939 pracował w ambasadzie polskie w Moskwie. Przedostał się do Francji, wziął udział w walkach. Ewakuowany do Wielkiej Brytanii, od 1943 r. pracował w Ministerstwie Informacji i Propagandy na stanowisku zastępcy szefa działu sowieckiego. W maju 1945 został wicekonsulem we francuskim Strasburgu. Publikował w prasie emigracyjnej, w 1967 r. został redaktorem naczelnym paryskiego oddziału Radia Wolna Europa. Działacz społeczny, dyrektor domu opieki w Lailly-en-Val, założonego z myślą o polskiej emigracji.
Pełczyński Tadeusz (1892-1985), generał brygady Polskich Sił Zbrojnych, szef Oddziału II Sztabu Głównego. Po kampanii wrześniowej działał w konspiracji, był zastępcą dowódcy Armii Krajowej, szefem sztabu Komendy Głównej AK. Ranny w Powstaniu Warszawskim, trafił do obozu niemieckiego. Po uwolnieniu przez aliantów w 1945 wyjechał do Londynu, był szefem Gabinetu Naczelnego Wodza, działał w organizacjach kombatanckich.
Perkins – prawdopodobnie brytyjski pułkownik Harold B. Perkins, oficer łącznikowy, szef Sekcji Polskiej SOE (Special Operations Executive – Kierownictwo Operacji Specjalnych). Albo Wawrzyniec Perkins (ur. 1915), ppor. 3. bn. sap. w 3 Dywizji Strzelców Karpackich
Piątkowski Henryk (1902-1969), pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, lekkoatleta. Uczestnik bitwy o Monte Cassino i o Ankonę.
Piestrzyński Ryszard (1902-1962) - dziennikarz, polityk, w II RP poseł na Sejm. Pracował w Biurze Prasy i Propagandy przy ambasadzie polskiej w Bukareszcie. Żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Redaktor pism, m. in.: „Orzeł Biały”, „Biuletyn Informacyjny”, „Biuletyn Obozowy".
Pilatowa Janina (1905-1986), filolog; redaktorka Wydawnictw Wojskowych na Bliskim Wschodzie (1943–47). Pisała m. in. do periodyku „Ochotniczka. Pismo PSK”. Po wojnie współpracowała z „Kulturą” oraz Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie.
Piłsudski Rowmund (1903-1988), daleki krewny Marszałka, konserwatywny polityk, członek Korporacji Akademickiej „Regia”. Założyciel organizacji Myśl Mocarstwowa, do której należał też Jerzy Giedroyc. Zwolennik idei federalizmu.
Piotrowicz
Piotrowski - major
Piotrowski Tadeusz (1910-1978), dziennikarz. W Agendzie figuruje z nazwą stowarzyszenia „Les Amis de la Pologne”.
Piskor Aleksander (1911-1972), pisarz i publicysta; dyrektor londyńskiej „Vistula Press” (którą prowadził z pomocą Mai Prądzyńskiej), wydawnictwa i ośrodka kolportażu m. in. „Kultury”.
Poleski
Pomian Andrzej, właśc. Bohdan Sałaciński (1911-2008), prawnik, historyk, pisarz emigracyjny. Autor prac historycznych – m.in. o Powstaniu Warszawskim i Polsce Podziemnej. Od 1944 w sztabie Naczelnego Wodza, po wojnie odpowiedzialny za kontakty z krajowym podziemiem.
Poniatowscy - Poniatowski Józef (1897-1995), ekonomista, polityk; publicysta, redaktor „Orła Białego” (w latach 1942–44), lub Poniatowski Juliusz (1886–1975), inżynier rolnik, ekonomista; minister rolnictwa; w Rzymie zajmował się działalnością wydawniczą w YMCA.
Popławski – być może Włodzimierz Popławski (1905-1969), pisarz, autor reportażu z wojny domowej w Hiszpanii, „Sowiety w Hiszpanii”, współautor (z Janem Karczewskim) książki „Oskarżam”. Po wojnie mieszkał w Londynie.
Potocki Wł. - być może Władysław Potocki (1919-1996), kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, major RAF. Dowódca eskadry w 306 dywizjonie myśliwskim, dowódca 315 dywizjonu myśliwskiego. Po wojnie był pilotem doświadczalnym w Wielkiej Brytanii i USA.
Poznański Czesław (1885–1957), malarz, dziennikarz, autor książek o sztuce, publicysta „Polski Walczącej”.
Pragier Adam (1886-1976), publicysta, ekonomista, działacz socjalistyczny. W latach 1944-49 minister informacji i dokumentacji w rządzie w Londynie.
Prądzyńska (Maja) Maria (1908-1994), współpracowniczka Jerzego Giedroycia, sekretarka przedwojennych pism „Bunt Młodych” i „Polityka”.
Proszkiewicz
Pruszyński Ksawery (1907-1950) - pisarz, reporter, publicysta (m.in. w „Buncie Młodych”, „Wiadomościach Literackich”), dyplomata. Uczestnik bitwy o Narwik (w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich) i pod Falaise. Attaché prasowy ambasady RP w Moskwie i Kujbyszewie.
Pruszyński (Miś) Mieczysław (1910 - 2005), publicysta (m.in. „Bunt Młodych”, „Polityka”), ekonomista, brat Ksawerego Pruszyńskiego. Uczestnik Kampanii Wrześniowej, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (brał m. in. udział w bitwie o Tobruk), dowódca plutonu działek przeciwpancernych. Przeniesiony do lotnictwa - latał jako nawigator w 305 Dywizjonie Bombowym.
Przedpełski
Przewłocki Marian (1888-1966), generał brygady Wojska Polskiego, szef sztabu. Uczestnik kampanii wrześniowej, uciekł z sowieckiej niewoli. W Palestynie w Ośrodku Zapasowym Brygady Strzelców Karpackich; w 1943 został szefem sztabu Armii Polskiej na Wschodzie. Od czerwca 1944 do marca 1947 był dowódcą Bazy 2 Korpusu. Po wojnie w Wielkiej Brytanii.
Przyjałkowski Zdzisław Wincenty (1892-1971), generał brygady Wojska Polskiego. Uczestnik bitwy nad Bzurą, po kapitulacji jeniec oflagu Murnau. Po wojnie na emigracji w Szwecji.
Puławski – prawdopodobnie chodzi o Franciszka Pułaskiego (1875-1956), historyka, dyplomatę (radca poselstwa w Waszyngtonie), dyrektora Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1926-56.
Quirini Eugeniusz (1891-1978), Legionista, podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, redaktor, tłumacz, nauczyciel języka angielskiego. Autor wielu publikacji w czasopismach wojskowych. Podczas wojny we Francji i Wielkiej Brytanii. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych, w wydziale propagandy, biurze prasowym i historycznym. Po wojnie wrócił do Polski.
Racięski Zbigniew (1906-1997), dziennikarz, w 1941 roku przydzielony do Wojskowego Biura Prasy i Oświaty przy Sztabie Armii w Buzułuku. Redaktor „Orła Białego”. Po wojnie korespondent Radia Wolna Europa i „Nowego Dziennika”.
Raczyński Roger Adam (1889-1945), polityk, wojewoda poznański, dyplomata, w latach 1938 -1940 ambasador RP w Bukareszcie. Od 1942 poseł przy rządzie greckim na emigracji, początkowo w Londynie, od 1943 w Kairze, od 1944 w Atenach.
Radziwiłł Dolly - Dolores Constancia Johanna Maria Radziwiłł (1886-1966), księżna
Rakowski Bronisław (1895–1950), generał brygady Wojska Polskiego. W 1939 szef sztabu Frontu Południowego i obrony Lwowa. Aresztowany przez NKWD, więziony na Łubiance. Po zwolnieniu był m.in. szefem Sztabu Armii Polskiej na Wschodzie, dowódcą 2 Brygady Pancernej, z którą odbył kampanię włoską. Po wojnie wyemigrował do Argentyny.
Roger – patrz: Raczyński Roger Adam
Romanow
Romański Andrzej, pracownik referatu fotograficzno-filmowego, fotograf, współautor książki „W służbie dla ojczyzny: kobieta–żołnierz 2 Korpusu 1941–1946”, Rzym, 1946
Rubel Ludwik (1897-1958), dziennikarz i publicysta; poseł na Sejm, prezes Związku Dziennikarzy Polskich za Granicą, redaktor polityczny „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”.
Rubens – w tekście: „płk Rubens”
Rudnicki – w tekście: „depesze do Szyszki i do Rudnickiego” - może więc chodzić o generała Klemensa Rudnickiego (1897-1992). Kawalerzysta, podczas kampanii wrześniowej dowódca 9 pułku Ułanów Małopolskich. Aresztowany przez NKWD, więziony na Łubiance. W szeregach Polskich Siłach Zbrojnych walczył w kampanii włoskiej, m.in. pod Monte Cassino (był dowódcą 5 Kresowej Dywizji Piechoty). Po wojnie na emigracji w Londynie, zajmował się renowacją zabytków.
Rusinek Zygmunt (1893-1984), polityk, poseł na Sejm RP (1922-27), członek PSL „Piast”. publicysta. Podczas wojny więzień obozu we Flossenbürgu. Po wojnie był prezesem Zjednoczenia Polskiego Uchodźstwa Wojennego, w rządzie emigracyjnym w Wielkiej Brytanii objął stanowisko Ministra dla Spraw Obywateli Polskich na Obczyźnie. Wyemigrował do Kanady, od maja 1972 był redaktorem tygodnika „Głos Polski”.
Rzenczykowski
Rzewuska
Sadkowski Stanisław, major. Szef drukarni w Jerozolimie i składnicy książek Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Korespondencja Jerzego Giedroycia ze Stanisławem Sadkowskim w sprawie planów wydawniczych
Sakowski Juliusz (1905-1977), krytyk literacki i eseista, dyplomata, pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, urzędnik w Ministerstwie Informacji rządu RP na uchodźstwie.
Sandelewski Wiarosław Józef (1912-1983), muzykolog, kompozytor, podporucznik w 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Uczestnik walk o Tobruk i Monte Cassino. Po wojnie osiadł we Włoszech.
Sądek Napoleon (1905-1970), właśc. Feliks Rosenbaum, po wojnie Feliks Napoleon Sądek. Dziennikarz, pisarz, scenarzysta filmów fabularnych. Żołnierz 3. Dywizji Strzelców Karpackich, autor tekstów ukazujących się w prasie 2 Korpusu Polskiego (m. in. w „Orle Białym”). Po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Schaetzel Tadeusz (1891-1971), pułkownik artylerii WP, oficer Sztabu Generalnego, szef Oddziału II (wywiad), polityk, dyplomata, wicemarszałek Sejmu. Po wrześniu 1939 internowany w Rumunii, towarzyszył Józefowi Beckowi. W 1944 wyjechał do Turcji, potem do Egiptu. Po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Scharf Adam.
Scharf Juliusz (1892-1970), dyrektor Drukarni Narodowej w Krakowie, podczas wojny księgarz i wydawca na Środkowym Wschodzie. Dyrektor księgarni „Cracovia Book” w Londynie (1950–70).
Scheinköningowa - Jadwiga Scheinkönig (1896–1977), prawnik, członek redakcji „Orła Białego”, organizatorka Pomocniczej Służby Kobiet, żona Romana Hausnera.
Schulgin – być może Aleksander Szulgin (Ołeksander Szułhyn), (1889-1960), ukraiński polityk, związany z partią radykalnych demokratów. Delegat URL przy Lidze Narodów, minister spraw zagranicznych URL. Od 1927 w Paryżu - przewodniczył Najwyższej Radzie Emigracyjnej (1929-1939), był szefem rządu (1939-40) i współpracownikiem tygodnika „Tryzub”. Aresztowany przez władze niemieckie za sympatyzowanie z francuskim ruchem oporu. Po 1945 zajmował się pracą naukową, przewodniczył Ukraińskiej Akademii Nauk w Paryżu.
Siciński
Sidor – być może Kazimierz Sidor (1915-1981), PRL-owski działacz polityczny i dyplomata. W okresie 1945-46 był szefem Polskiej Misji Wojskowej w Rzymie, a w latach 1947–49 attaché wojskowym Ambasady RP w Berlinie. Pracował w MSZ, na placówkach zagranicznych.
Siedlecki
Singer Bernard (1893–1966), dziennikarz, publicysta. Aresztowany w 1940 przez Sowietów, zesłany do obozu. Po uwolnieniu pracował w ambasadzie rządu RP w Kujbyszewie. Od 1942 w Londynie, w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji.
Siuta Tadeusz (1913–1978), naukowiec, historyk starożytności, żołnierz Armii Andersa (podporucznik). Pracownik Instytutu Literackiego w Rzymie.
Skinder Tadeusz Antoni (1897-1952), pułkownik dyplomowany piechoty i szef wywiadu KOP, członek POW, zastępca szefa Oddziału II Sztabu. Był organizatorem i pierwszym dowódcą 3 Karpackiego Batalionu CKM (1942-43).
Skiwski Wiktor (1900–1956), dyplomata, w latach 1935–39 naczelnik wydziału prasowego MSZ.
Skolimowski Jerzy Walerian (1907-1985), architekt, sportowiec - wioślarz, olimpijczyk (dwa medale w Los Angeles w 1932), oficer brytyjskiego wywiadu. Przed wojną członek zespołu, projektującego wnętrza transatlantyku MS Batory i MS Piłsudski. Twórca nagradzanych plakatów. Walczył w kampanii wrześniowej i we Francji. Internowany w Szwajcarii, przedostał się do Palestyny. Żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, oficer brytyjskiego Secret Intelligence Service, spadochroniarz. W 1944 przydzielony do operacji specjalnych na terenie Grecji. W Ugandzie projektował osiedle dla polskich uchodźców, a z Wacławem Hryniewiczem – cmentarz żołnierzy poległych pod Monte Cassino. Po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii i RPA.
Skowroński Stanisław (1896-1974), pułkownik dyplomowany WP, kwatermistrz 2 Korpusu Polskiego.
Skrocki
Skwarczyński Stanisław (1888-1981), generał brygady WP. Od stycznia 1938 na czele Obozu Zjednoczenia Narodowego. Po kampanii wrześniowej ewakuowany do Rumunii, wydany Niemcom. Więzień oflagu, po wyzwoleniu osiadł w Londynie.
Sławiński Zygmunt – współzałożyciel Komitetu Zachodniosłowiańskiego w Bukareszcie. W 1940 r. rozpoczął w Szkocji wydawanie "Biuletynu Zachodnio-Słowiańskiego" – środowisko to postulowało utworzenie Zachodnio-słowiańskiego Państwa Związkowego, obejmującego Polaków, Czechów, Słowaków i Łużyczan.
Sławoj-Składkowski Felicjan (1885-1962), lekarz, generał dywizji WP. Minister spraw wewnętrznych, w latach 1936-39 premier. Internowany w Rumunii, przedostał się do Turcji, i Palestyny (do Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich), przeprowadzał inspekcje sanitarne. Delegat wojska przy PCK w Palestynie, potem bez przydziału, w Tel Awiwie. Od 1947 na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Sokolnicki Henryk (1891-1981), dyplomata, minister pełnomocny na placówce w Helsinkach, radca Ambasady RP w ZSRR (od 1 września 1941 do końca grudnia 1942). Chargé d’affaires w Sztokholmie.
Sowicki Tadeusz (1915-1977), poeta, scenograf, malarz. Uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Uczestnik walk w Afryce i Włoszech (Tobruk, Monte Cassino). Podczas wojny tworzył scenografie do przedstawień, wystawianych dla żołnierzy DSK.
Stahl Zdzisław (1901-1987), ekonomista, polityk, publicysta, poseł w II RP (z ramienia Stronnictwa Narodowego i Obozu Zjednoczenia Narodowego). Aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru, po uwolnieniu wstąpił do Armii Andersa. Kierował Biurem Studiów przy 2 Korpusie, zbierał materiały o łagrach, zbrodni katyńskiej.
Stankiewicz
Stermiński Zygmunt (1916-1977), dziennikarz, podporucznik 9 pal. Redaktor „Gazety Żołnierza”, prezes Związku Dziennikarzy RP w Londynie.
Strasburger Henryk (1887–1951), prawnik, ekonomista, polityk, minister przemysłu i handlu, także w rządzie emigracyjnym Władysława Sikorskiego, minister skarbu.
Strumpf [ew. Strumph-Wojtkiewicz Stanisław (1898–1986), pisarz, oficer prasowy w Armii Andersa. Kierował Biurem Propagandy, redagował „Orła Białego”].
Strzałko Franciszek (1904-1993) historyk sztuki, podporucznik. Uczestnik kampanii wrześniowej i walk we Francji, żołnierz 2 Korpusu Polskiego. Po wojnie członek zarządu Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Strzelecki - major
Strzetelski Stanisław (1895-1969), dziennikarz, publicysta, wydawca. Pracownik Ministerstwa Informacji i Dokumentacji Rządu RP na uchodźstwie, korespondent Polskiej Agencji Telegraficznej w Lizbonie. Po wojnie w USA.
Studnicki - Władysław Studnicki-Gizbert (1867-1953), działacz niepodległościowy i polityk; publicysta. Przed wojną konsultant w MSZ i Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Autor wielu książek i artykułów o stosunkach polsko-niemieckich, postulowanym przez niego sojuszu wojskowym i politycznym – w jego dorobku jest m.in. książka „System Polityczny Europy a Polska” czy „Polska za linią Curzona” (studium polskich Ziem Wschodnich). Autor memoriału skierowanego do władz III Rzeszy. Aresztowany przez Gestapo, więziony. W 1945 roku przebywał w Rzymie, rok później przeniósł się do Londynu.
Sułkowski – być może Tadeusz Sułkowski (1907-1960), poeta, pisarz, dziennikarz. Podporucznik rezerwy piechoty, uczestnik kampanii wrześniowej, został ranny, trafił do oflagu w Murnau. Po wyzwoleniu obozu wyjechał do Włoch, wstąpił do 2 Korpusu Polskiego. Służył w Wydziale Propagandy. Osiadł w Londynie, pracował w drukarni oraz w Oficynie Poetów i Malarzy. Publikował m.in. w „Wiadomościach” oraz w „Kulturze”.
Swianiewicz Stanisław (1899-1997), ekonomista, sowietolog, publicysta, wykładowca. Współpracował z redagowanym przez Jerzego Giedroycia „Buntem Młodych” (od marca 1937 r. „Polityką”), opublikował książkę „Polityka gospodarcza Niemiec hitlerowskich”. Aresztowany przez NKWD, więziony w Kozielsku. Został cofnięty z transportu do Katynia, w celu dalszego śledztwa. Zesłany do łagru, w 1942 po zwolnieniu dotarł do Teheranu; w 1944 w Londynie. Prowadził działalność naukową i wykładał, współpracował z „Kulturą” - w Instytucie Literackim ukazała się jego książka „W cieniu Katynia” (Paryż 1976). Biografia w „Kulturze”
Szadko Adam, w Agendzie zapisany jako podporucznik, nauczyciel historii [być może chodzi o Adama Szatko (1906-1969), kapitana wojsk pancernych na Zachodzie, nauczyciela]
Szczepkowski
Szempliński Zygmunt (1900-1967), ekonomista, publicysta, działacz emigracyjny, podporucznik WP. Sowietolog, zajmował się gospodarką ZSRR. Przed wojną pracował w Ministerstwie Skarbu oraz w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, redagował pismo „Gospodarka Narodowa”. Podczas wojny we Francji, potem w Wielkiej Brytanii – tam też pozostał na emigracji.
Szeremeta Józef (1897-1973), podpułkownik Polskich Sił Zbrojnych.
Sznarbachowski Włodzimierz (1913-2003), poeta, publicysta, działacz emigracyjny. Wraz z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim przetłumaczyli dla paryskiej „Kultury” pracę Benedetta Croce „Zmierzch cywilizacji”.
Szułdrzyński Jan (1903-1986), prawnik, publicysta. Podczas wojny kierownik prasy jednostek Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie. Wykładał zagadnienia polityczne na emigracyjnych Wyższych Kursach Naukowych w Jerozolimie. Publikował w „Kwartalniku Historycznym na Wschodzie". Autor m. in. pracy „Anglia i Polska w polityce europejskiej: studium historyczno-polityczne” (Jerozolima 1945). Po wojnie współpracował z Mid-European Research and Planning Center w Paryżu. Wykładał w Addis Abebie i Londynie.
Szymański Antoni (1894-1973), pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych. Przed wojną attaché wojskowy w Berlinie. Podczas kampanii wrześniowej szef Oddziału II Dowództwa Frontu Południowego we Lwowie. W sowieckiej niewoli (m.in. Starobielsk), potem w Armii Andersa. Od 1 stycznia 1945 attaché wojskowy w Paryżu, po wojnie został szefem Wojskowej Misji Likwidacyjnej w Paryżu (do maja 1948).
Świetlik
Tarnawski Wit (1894-1988), lekarz, pisarz, krytyk literacki, żołnierz. Syn Apolinarego, założyciela słynnego Zakładu Przyrodoleczniczego w Kosowie, na Pokuciu. Przed wojną publikował eseje w „Prosto z Mostu”, „Wiadomościach Literackich”. Po 1939 dotarł na Cypr, w 1942 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Środkowym Wschodzie. W Palestynie objął funkcję naczelnego lekarza Polskich Szkół Junackich oraz Szkół Młodszych Ochotniczek. Po wojnie w Wielkiej Brytanii. Nadal łączył zawód lekarza z twórczością – publikował w „Wiadomościach” londyńskich i w „Kulturze”. Był znawcą twórczości Josepha Conrada.
Tarnowski Jan (1900-1966), porucznik Wojska Polskiego, syn Zdzisława Tarnowskiego, właściciela Dzikowa, przyjaciel Józefa Czapskiego. Podczas wojny 1920 adiutant gen. Władysława Sikorskiego, podczas II wojny adiutant gen. Stanisława Maczka. Osiadł w Wielkiej Brytanii. Ew. jego brat Artur Tarnowski (1903-1984), ziemianin, polityk, poseł na Sejm, oficer. Uczestnik kampanii wrześniowej (w szeregach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego), więzień oflagu. Po wyzwoleniu wstąpił do 1 Dywizji Pancernej. W 1951 wyemigrował do Kanady.
Telmany Adam (ur. 1914), porucznik, kierownik referatu ds. dzieci, później pracownik Biura Propagandy. W „Kulturze” ukazał się m.in. jego tekst „Dodatek do adiutanta”
Tenenbaum - Henryk Tennenbaum (1881–1946), profesor ekonomii w Szkole Głównej Handlowej, prowadził badania nad strukturą gospodarczą Polski. W latach 1926–28 był redaktorem naczelnym „Przeglądu Gospodarczego”. Podczas II wojny światowej kierował polskim studium ekonomicznym w Londynie.
Terlecki Tymon (1905-2000), eseista, krytyk literacki i teatralny, wykładowca. Podczas wojny redagował tygodnik „Polska Walcząca” (w Paryżu, potem w Londynie). Współredaktor dzieła „Straty Kultury Polskiej 1939–1944”. Po wojnie na emigracji, działał w środowisku literackim, współpracował z „Kulturą”.
Thun-Hohenstein Jerzy i Józefa - Józefa Czapska z domu Thun und Hohenstein (1867–1903) i hr. Jerzy Hutten-Czapski (1861–1930) – rodzice Józefa Czapskiego.
Trojanowski
Tworzydło Stanisław (1897–1952), podpułkownik Wojska Polskiego, podczas mobilizacji w 1939 roku dowódca Ośrodka Zapasowego 24 Dywizji Piechoty. W 2 Korpusie Polskim kierownik Sekcji Wydawniczej.
Tynewiczowa
Tyszkiewicz Michał (1903-1974), hrabia, ziemianin, urzędnik MSZ. Mąż artystki Hanki Ordonówny. Oboje wydostali się z sowieckiej niewoli z Armią Andersa. Sekretarz poselstwa RP w Teheranie.
Tyszkiewicz Zosia
Ulatowski Jan (1907-1997), publicysta. Po wybuchu wojny pełnił funkcję attaché prasowego poselstwa w Budapeszcie, redagował „Wieści Polskie”. Walczył w szeregach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, m. in. pod Tobrukiem; później brał udział w kampanii włoskiej. Biografia w „Kulturze”
Wańkowicz Melchior (1892-1974) – pisarz, publicysta, reporter, korespondent wojenny. Autor wielu książek (m. in. „Monte Cassino”, „Wrzesień żagwiący”, „Ziele na kraterze”). W 1949 roku Instytut wydał jego „Klub Trzeciego Miejsca”, o geopolityce. Biografia w „Kulturze”
Wasiutyńska Halina – żona Wojciecha Wasiutyńskiego
Wasiutyński Wojciech (1910–1994), prawnik, działacz Obozu Narodowo-Radykalnego, publicysta związanego z ruchem narodowym dziennika „ABC”; sekretarz redakcji tygodnika „Prosto z Mostu”. Po wrześniu 1939 dotarł do Francji (redagował tu m.in. pismo „Biuletyn Narodowy”), a potem do Wielkiej Brytanii (gdzie współpracował z pismem „Myśl Polska”). W 1943 został pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w 1944 w wojsku, jako referent prasowy 1 Dywizji Pancernej (wydawał tygodnik „Defilada”). Po wojnie publikował w prasie emigracyjnej, pracował w nowojorskiej sekcji Radia Wolna Europa. „Był to endek, ale świetny publicysta” - zapisał Jerzy Giedroyc w „Autobiografii”. Listy Wasiutyńskiego
Wąchała Władysław (1905–?), porucznik; pracownik Instytutu Literackiego w Rzymie, zajmował się drukarnią.
Wdziękoński Aleksy (1892-1946), dyplomata, urzędnik konsularny, pracownik MSZ. M.in. na placówkach w Charkowie, Strasburgu, Tyflisie, Essen. W Rumunii był dyrektorem Amerykańskiej Komisji Pomocy Polakom (do listopada 1940 r.). Konsul generalny w Jerozolimie (1943-46), tam też zmarł.
Wedow Janusz (1920-1982), właściwie Jan Jerzy Wedow. Poeta, ułan, więzień obozu w Kozielsku. Wstąpił do Armii Andersa (podchorąży). Po wojnie pracował w Głosie Ameryki oraz w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
Weinberg
Weintraub Wiktor (1908-1988), historyk literatury polskiej, dyplomata. Po wojnie na emigracji, publikował w „Kulturze”.
Wepsięć Jan – badacz literatury
Werner – być może Stefan Werner, dziennikarz, korespondent „Gazety Polskiej” przy ambasadzie RP w Bukareszcie.
Wiatr Józef (1889-1977), generał brygady, dowódca Etapów Armii Polskiej na Wschodzie, generalny kwatermistrz, dowódca Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie.
Wiechecki Ludwik (1903-1988), malarz pejzażysta, scenograf teatralny. Brat Stefana Wiecheckiego „Wiecha”. Tworzył scenografię do przedstawień dla żołnierzy, na szlaku Armii Andersa (m. in. „Tu jest Polska”, wystawianego przez Teatr Dramatyczny 2 Korpusu).
Wierzbiański Bolesław (korespondent wojenny Polskiej Agencji Telegraficznej) lub Kazimierz Wierzbiański (1904-1988) - przed wojną attaché prasowy polskiego poselstwa w Pradze. Po wojnie w Radiu Wolna Europa.
Wierusz - Tadeusz Wierusz-Kowalski (1901-1958), dyplomata w II RP, m.in. I sekretarz ambasady w Paryżu, wicekonsul RP w Strasburgu. W Londynie przy gen. de Gaulle, potem przy królu greckim. Dyrektor Biura Szyfrów.
Wiliński – być może Władysław Wiliński, artysta plastyk.
Winiewicz Józef (1905-1984) dziennikarz, dyplomata. Przed wojną związany z redakcją “Dziennika Poznańskiego", współpracował z "Ilustrowanym Kurierem Codziennym" i "Gazetą Polską". 11 grudnia 1939 r. przedostał się na Węgry, gdzie redagował “Wieści Polskie", potem przez Turcję, Egipt i Palestynę udał się do Londynu. Współpracował z rządem na emigracji. W 1945 r. wrócił do Polski. Pracował jako radca ambasady PRL w Londynie. W latach 1947–56 był ambasadorem w USA, do 1972 r. wiceministrem spraw zagranicznych PRL.
Wiśniowski Kazimierz (1896-1964), generał brygady, kwatermistrz. „Wiśniowski dał nam sto złotych funtów ze swego funduszu dyspozycyjnego i zgodził się na udzielenie nam pożyczki z Funduszu Żołnierza na zakup drukarni” - wspominał Jerzy Giedroyc w „Autobiografii na cztery ręce”.
Wittek – Ignacy Witek (1889-1953), pułkownik, szef intendentury (Departament Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych).
Wodzicki Roman (1904-1978), prawnik, urzędnik konsularny, radca w MSZ. Zastępca Konsula Generalnego RP w Berlinie, 1 września miał objąć placówkę konsularną w Szczecinie – został aresztowany i ewakuowany do Szwecji. Uczestnik walk w szeregach Armii Polskiej we Francji, działał w ruchu oporu. W latach 1944-45 Konsul RP w Tuluzie. Po wojnie we Francji.
Wojtowicz - porucznik
Wolski Jan – podporucznik, w Rzymie kierownik drukarni Instytutu Literackiego.
Woźniak Jan (ur. 1901), major, 3 Dywizja Strzelców Karpackich.
Wraga Ryszard - właśc. Jerzy Niezbrzycki (1902–1968), kapitan piechoty WP, oficer II Oddziału Sztabu Generalnego (wywiadu wojskowego), publicysta, sowietolog. Biografia w „Kulturze”
Wyszyński W.
Zachariewicz – być może chodziło o Władysława Zachariasiewicza (1911-2016). Uczestnik kampanii wrześniowej, aresztowany przez NKWD, zesłany do łagru. Po zwolnieniu pracował w ambasadzie RP w Kujbyszewie; znów został aresztowany i uwięziony. Po staraniach ambasady zwolniony, wyjechał do Teheranu, stąd na placówkę do Konstantynopola, a potem do Londynu. W 1945 wysłany do Rzymu jako Delegat Rządu RP do opieki nad uchodźcami we Włoszech, współpracował z 2 Korpusem Polskim. Wyemigrował do USA, działał w organizacjach polonijnych, m.in. w Światpolu (Światowy Związku Polaków z Zagranicy).
Zadrożny Stanisław (1908-1977), dziennikarz, podczas wojny żołnierz Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego szef radiostacji „Błyskawica”. Więzień obozów jenieckich. Po wojnie pracował w Radiu Wolna Europa.
Zahorski Witold - redaktor naczelny„Na Szlaku Kresowej” - czasopisma żołnierzy 5. Kresowej Dywizji Piechoty (wyd. 1944-46 we Włoszech).
Zajączkowski Tadeusz – podchorąży, autor „W krainie absurdu” (wyd. Rzym, Biuro Prasowe Biskupa Polowego W.P., 1946), „Od Ostrej Bramy do Ósmej Armii” (wyd. Rzym, Oddział Kultury i Prasy 2. Korpusu, 1945., Biblioteka Orła Białego).
Zakrzewski, podporucznik. Być może Ryszard Zakrzewski (1913-1994), dziennikarz, członek PPS, działacz emigracyjny w Wielkiej Brytanii (m.in. w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów). Podczas wojny w partyzantce w Jugosławii, od 1945 w 2 Korpusie Polskim.
Zaniewski – być może Henryk Zaniewski (1882-?), orientalista, ekspert od Dalekiego Wschodu w Wydziale Wschodnim Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dyplomata. Lub rotmistrz Zaniewski.
Zboińska Elżbieta z domu Prądzyńska, ps. „Ela” (1915-2004), łączniczka Komendanta Głównego ZWZ-AK gen. Stefana „Grota” Roweckiego (spotkała się z nim tuż przed jego aresztowaniem). Żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po powstaniu więziona w stalagu VI C w Oberlangen, wyzwolonym w kwietniu 1945 przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka. Wyjechała potem do Wielkiej Brytanii.
Zbyszewski Wacław (1903-1985), pisarz, publicysta (m. in. w krakowskim „Czasie”, wileńskim „Słowie” i warszawskim „Buncie Młodych”), dyplomata. Pracował w polskiej sekcji radia BBC, był paryskim korespondentem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Instytut Literacki wydał jego zbiór esejów „Zagubieni romantycy i inni”. Biografia w „Kulturze”
Zdrojewski – być może Antoni Zdrojewski (1900-1989), oficer piechoty i artylerii, walczył w kampanii wrześniowej i francuskiej, prowadził działalność konspiracyjną we Francji. Pułkownik Polskich Sił Zbrojnych, szef Delegatury MON i członek Oddziału Likwidacyjnego we Francji.
Zdziechowski Paweł (1914-1972), pisarz i publicysta, tłumacz, radiowiec; przed wojną pracownik poselstwa RP w Brukseli. Współpracownik „Kultury”. Wydał po francusku dwie powieści. Biografia w „Kulturze”
Zielicki Józef (1910–1973), działacz harcerski, matematyk, nauczyciel. Wiezień Butyrek i Łubianki, skazany na karę śmierci. Żołnierz Armii Andersa, oficer 2 Korpusu. Zastępca Józefa Czapskiego w wydziale propagandy, a potem w jego placówce Drugiego Korpusu i Ministerstwa Informacji w Paryżu. Korespondencja Czapski -Zielicki
Znowski Bogdan Zenon (ur. 1915), plut. podch. w 3 Dywizji Strzelców Karpackich (Kompania Transportowa), redaktor gazetki „Przy Kierownicy w Tobruku” i „Ku Wolnej Polsce”.
Zosia – [patrz: Hertz Zofia]
Zynger
Żaba Jarosław (1915-1983), chemik, asystent na Politechnice Lwowskiej. Żołnierz Armii Andersa, podchorąży w 6 PAL, później w dziale kulturalno-oświatowym w 5 Kresowej Dywizji Piechoty. W 1944 korespondent wojenny podczas kampanii włoskiej. Sekretarz redakcji „Orła Białego”. Po wojnie w Wielkiej Brytanii – pracował w branży chemicznej, działał w stowarzyszeniach skupiających Polaków.
Żeleński Władysław (1903-2006), prawnik, publicysta, historyk; bratanek Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Żołnierz Armii Polskiej we Francji, internowany w Szwajcarii. Po wojnie mieszkał w Paryżu. Biografia w „Kulturze”
Żłobnicki Jerzy (1902-?), dyplomata, attaché ambasady RP w Paryżu (1939-40), kierownik delegatury w Marsylii. Zastępca szefa okręgu Południe Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość we Francji (1940-44). Doradca francuskiego MSZ ws. uchodźców. Po wojnie mieszkał we Francji.
Żurowski – być może Maciej Żurowski (1915-2003), romanista, tłumacz, znawca literatury francuskiej.
Żywina Józef Marian (ur. 1917), ppor. 2. bryg. w 3 Dywizji Strzelców Karpackich.

POWRÓT DO GÓRY STRONY