NEWSLETTER INSTYTUTU LITERACKIEGO
I FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ STYCZEŃ 2022
STULECIE URODZIN HENRYKA GIEDROYCIA Henryk Giedroyc w domu Instytutu Literackiego, wrzesień 2006 r. fot. Tomasz Łabędź
Najmłodszy z trzech braci Giedroyciów Henryk (zwany przez rodzinę i przyjaciół „Dudkiem") urodził się 12 stycznia 1922 r. w Warszawie. W chwili wybuchu wojny uczył się w warszawskim gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. We wrześniu 1939 r. wraz z Jerzym trafił do Bukaresztu i tam zdał maturę.
Był żołnierzem Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, przeszedł z nią - a właściwie przejechał, bo był kierowcą woskowym - przez Palestynę, Libię, Irak, Egipt do Włoch. Po wojnie krótko studiował na Politechnice w Turynie. Zdemobilizowany w Anglii we wrześniu 1948 r. w stopniu podporucznika, pracował w fabryce lodów. W 1952 r. dołączył do zespołu Instytutu Literackiego. Przez lata zajmował się m.in. sprawami administracyjnymi. Jego wielka pasją była fotografia, zbiór zdjęć jego autorstwa przechowujemy w Archiwum Instytutu Literackiego. W 1966 r. ożenił się z Ledą Pasquali. Po śmierci Redaktora kierował (do 2003 r. wraz z Zofią Hertz) Instytutem Literackim. Zmarł 21 marca 2010 r. w domu „Kultury” w Maisons-Laffitte.
W naszym portalu w zakładce Archiwalia na Nowo można oglądnąć album fotografii Henryka Giedroycia „To tylko zabawa". Teksty są w wersji polskiej i francuskiej.
Udostępniamy też jego notesy z lat wojny oraz Dziennik 1939-1940.
Polecamy!
KONKURS SILK I FKP - SZÓSTA EDYCJA
Ogłaszamy rozpoczęcie szóstej edycji konkursu na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu. Zachęcamy do nadsyłania prac obronionych w latach 2021-2022. Termin: 30 października 2022 r. Z regulaminem można zapoznac się TUTAJ.
Przypominamy, że laureatem piątej edycji został Oleksandr Avramchuk, autor pracy doktorskiej pt.„Pisząc historię narodu „niehistorycznego”. Powstanie studiów ukraińskich i polsko-ukraiński dialog historyczny w USA (1939–1991)”. O. Avramachuk obronił tę pracę na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego.
W PORTALU
W naszej Biblioteczce pojawiły się kolejne ksiażki: Andrzeja S. Kowalczyka: Giedroyc i „Kultura”. Kompendium wiedzy o Redaktorze Giedroyciu, Instytucie Literackim i kręgu twórców - lektura obowiązkowa dla każdego początkującego pasjonata historii. Tom ukazał się nakładem Wydawnictwa Dolnośląskiego, Wrocław 1999, w serii: A to Polska właśnie. Marka Żebrowskiego: Dzieje sporu - „Kultura” w emigracyjnej debacie publicznej 1947 - 1956. Praca doktorska M. Żebrowskiego obroniona w 2006 r. na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej tematem jest analiza różnic w widzeniu polityki przez emigrację londyńską i Jerzego Giedroycia oraz jego współpracowników. Tom ukazał się nakładem Towarzystwa Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu, Warszawa 2007. Książki udostępniamy w ramach projektu: Promocja polskiego dziedzictwa poprzez opracowanie, konserwację i popularyzację zbiorów Instytutu Literackiego Kultura dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. ***********
Uzupełniliśmy o kolejne pozycje serię „W kręgu paryskiej Kultury”.
Doszła antologia autorstwa Gábora Lagziego „Węgry i my” - zbiór tekstów o tematyce węgierskiej w wydawnictwach Instytutu Literackiego, (wyd. IK i ILK Paryż-Kraków 2020), „Kroniki angielskie i fragmenty autobiograficzne”, Juliusza Mieroszewskiego w opracowaniu Andrzeja S. Kowalczyka (wyd. IK i ILK Paryż-Kraków 2020) oraz „Kultura" - Litwa. Wspólny wiek dwudziesty, Paryż-Kraków 2019, z posłowiem i w opracowaniu Andrzeja S. Kowalczyka.
Wszystkie książki w Biblioteczce są do pobrania za darmo. ***********
Na stronie Archiwalia na nowo, w dziale Agendy Jerzego i Henryka Giedroyciów, przybyły kolejne notesy. Można przeglądać agendę Jerzego Giedroycia z 1946 r. (agenda z 1942 r. została opracowana w zeszłym roku) i Henryka Giedroycia z lat 1939, 1942 i 1946. Zachęcamy do lektury.
Prace realizowane są w ramach projektów: Promocja polskiego dziedzictwa poprzez opracowanie, konserwację i popularyzację zbiorów Instytutu Literackiego Kultura oraz Kontynuacja digitalizacji zbiorów archiwalnych Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte finansowanych ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. ***********
– Udostępniliśmy fragmenty wypowiedzi Józefa Czapskiego (wraz z polską ścieżką dżwiękową). Materiały zostały odnalezione w archiwach INA (Institut national de l'audiovisuel) i opracowane przez Andrzeja Wolskiego. Filmy pochodzą z 1972 r.
Wszystkie cztery części można znaleźć na podstronie z multimediami dotyczącymi Józefa Czapskiego TUTAJ (na dole sekcji video) ************
– Pojawiły się kolejne komplety ze zbioru wycinków prasowych z kolekcji Jerzego Giedroycia. Można korzystać ze skanów z lat 1946-1968 i 1972-1975. Same opisy, na razie bez skanów, to lata 1969-1971 i 1976-1977. Najnowsza aktualizacja przyniosła skany z 1968 r.
KSIĄŻKI, TEKSTY, WYSTAWY, NAGRODY...
Nakładem Wydawnictwa UKSW ukazał się nowy tom korespondencji Jerzego Giedroycia. Listy wymieniane z Janem Goślickim obejmują lata 1969-1997.
Korespondencja z Goślickim, historykiem idei, tłumaczem, krytykiem, znawcą twórczości Stanisława Brzozowskiego, od roku 1968 przebywającym na emigracji w Szwajcarii, naświetla m.in. okoliczności rodzenia się kilku ważnych inicjatyw wydawniczych Redaktora, w tym rosyjskich zeszytów „Kultury” i nigdy nieogłoszonej antologii esejów i artykułów rosyjskich.
Autorem opracowania, przypisów i wstępu jest Paweł Bem. ************
Nagrodę Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych Gaudeamus za ubiegły rok otrzymała książka „Mam na Pana nowy zamach…” Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii.
Wybór i opracowanie: Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki, przy współpracy Anny Brzezińskiej i Mileny Przybysz-Gralewskiej. Trzytomowe dzieło ukazało się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. ************
W krakowskim Pawilonie Józefa Czapskiego trwa wystawa Czapski z Kurozwęk.Jest to rzadko pokazywana w tym kształcie kolekcja obrazów i dokumentów zgromadzonych przez Jolantę i Gilles’a de Boisgelin. Wystawa będzie czynna do 13 marca.
Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura zrealizowało zadanie publiczne pn. Promocja polskiego dziedzictwa poprzez opracowanie, konserwację i popularyzację zbiorów Instytutu Literackiego Kultura.
W ramach zadania zrealizowano działania z zakresu konserwacji i zabezpieczenia zbiorów, opracowywania nowych treści do opublikowania w portalu www.kulturaparyska.com, tłumaczenia, zakup licencji do materiałów video i publikacji książkowych, digitalizacja. Efekty realizacji projektu zostały opublikowane i udostępnione w portalu. Projekt był finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza Krajem.
Całkowita wartość projektu i finansowania: 360 500,00 zł
Fundacja Kultury Paryskiej zrealizowała projekt pn. Kontynuacja digitalizacji zbiorów archiwalnych Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Fundacja Kultury Paryskiej zrealizowała zadanie publiczne pn. Modernizacja instalacji elektrycznej i systemów przeciwpożarowych w siedzibie Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte, w ramach którego wymienione zostały rozdzielnice elektryczne oraz zmodernizowano system przeciwpożarowy w domu Instytutu Literackiego, w bibliotece oraz w archiwum IL.
Projekt był finansowany ze środków Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach programu: Polonia i Polacy za granicą 2021. Dofinansowanie od KPRM: 36 260,00 zł
Całkowita wartość projektu: 47 500,00 zł
___________
Fundacja Kultury Paryskiej zrealizowała zadanie publiczne pn. Opracowanie dokumentacji projektowej remontu magazynu czasopism w kompleksie Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Projekt pozwoli na stworzenie profesjonalnego magazynu czasopism z niewielką przestrzenią studialną w stojącym na terenie kompleksu tzw. Domku Ogrodnika.
Projekt był dofinansowany ze środków Ministra Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą 2021 – Infrastruktura polonijna”. Całkowita wartość projektu: 128 584,00 zł
Dofinansowanie MSZ: 110 000,00 zł
- Opracowane przez nas agendy Jerzego i Henryka Giedroyciów. Wzbogaciliśmy je dokumenty i fotografie. Przypominamy, że w zakładce Archiwalia na nowo, prócz Agend,Kopiariusza - czyli listów wojennych Jerzego Giedroycia pisanych w Bukareszcie, można też czytać:
- Dziennik Henryka Giedroycia - Siedemnastolatek patrzy nie tylko na horror początku II wojny oczyma trochę jeszcze dziecka, trochę już dorosłego mężczyzny, to nie tylko bardzo osobista relacja, ale też niemal jedyne, tak prywatne świadectwo na temat brata.
- Opracowanie tomiku wierszy Lecha Piwowara, powstałych w obozie starobielskim w 1939 r, i uratowanych przez Józefa Czapskiego.
WSPIERAJ KULTURĘ!
Nieustająco przypominamy, że na stronie głównej naszego portalu umieściliśmy przejście do mechanizmu płatności elektronicznych Dotpay. Można dzięki niemu wpłacić dowolną kwotę na rzecz Fundacji Kultury Paryskiej. Mechanizm jest prosty w obsłudze, wpłat można dokonywać przelewem elektronicznym lub kartami płatniczymi. Apelujemy o datki, które zostaną przeznaczone na opiekę nad naszymi archiwami oraz na ich jak najszersze udostępnianie.
KONTO FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ I ADRES
mBank: 52114020040000360279150389
adres siedziby: FUNDACJA KULTURY PARYSKIEJ
ul. Henryka Siemiradzkiego 21/1
31-137 Kraków
W razie pytań prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
nowy tom korespondencji Jerzego Giedroycia. Listy wymieniane z Janem Goślickim obejmują lata 1969-1997.
- Elektroniczna wersja albumu