Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.

Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.

Powrót na początek bloku opisu
Przeskocz blok listy elementów biblioteczki
Gustaw Herling-Grudziński na łamach „Tempo Presente”
Pobierz materiał [PDF] - Tropami „przygody” dziennikarskiej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na łamach „Tempo Presente”

Udostępniamy pracę magisterską Moniki Podkówki, która zwyciężyła w pierwszej edycji (2017) naszego konkursu skierowanego do magistrów i doktorów. Autorka obroniła ją pod kierunkiem prof. dr hab. Marii Maślanki-Soro w roku akademickim 2015/2016 w Katedrze Italianistyki Instytutu Filologii Romańskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Tropami „przygody” dziennikarskiej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na łamach „Tempo Presente”, wyd. Wydawnictwo <scriptum> Tomasz Sekunda, Kraków 2018.

Publikujemy za zgodą Autorki. 

Penser la démocratie et agir en exil
Pobierz materiał [PDF] - Penser la démokratie : télécharger le document PDF

Penser la démocratie et agir en exil rassemble les communications prononcées lors du colloque consacré à Jerzy Giedroyc et Kultura (Sorbonne, octobre 2021) co-organisé par les éditeurs, l’Institut de la Mémoire nationale de Pologne et le Centre parisien de l’Académie polonaise des sciences.

„Człowiek i miejsce” – stulecie urodzin Józefa Czapskiego
Pobierz materiał [PDF]

Album wydany w 1996 r. w języku rosyjskim. Towarzyszył zorganizowanej w Muzeum Anny Achmatowej w Sankt Petersburgu wystawie poświęconej twórczości malarza i pisarza. Autorami artykułów są Tadeusz Chruścicki, Nina Popowa, Adam Zagajewski, Michał Heller, Joanna Polakówka i Piotr Kłoczowski. 
Katalog został wydany nakładem Muzeum Narodowego w Krakowie, które było współorganizatorem wystawy.

Tomasz Czarnota „To zawsze zostanie dla potomności... Archiwalia w kręgu myśli i prac Jerzego Giedroycia”
Pobierz materiał [PDF]

(...) W moim przekonaniu niniejsza książka, kreśląca sylwetkę Jerzego Giedroycia jako kustosza pamięci narodowej tudzież archiwisty z zamiłowania, przynosi nie tylko dopełnienie „galerii" jego znanych wizerunków. Poczynione przeze mnie ustalenia mogą być również potraktowane jako uczynienie kolejnego kroku (lub przynajmniej kroczku) w kierunku odsłonięcia mniej dotąd znanych faktów związanych z działalnością wybitnych przedstawicieli emigracji żołnerskiej. Tym samym można by widzieć w tym tekście przyczynek do pełnego zrekonstruowania dziejów powojennej diaspory. Z drugiej strony praca ta uzupełnia niezbyt bogaty dorobek literatury archiwalnej w zakresie analizy zespołów akt i ich wytwórców innych od tych, które stanowią obecnie przeważającą część państwowego zasobu archiwalnego (...)

Książka ukazała się w 2010 r. nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

***
Dziękujmy lubelskiemu Wydawnictwu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej za zgodę na udostępnienie książki.

***
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Artykuły Tomasza Czarnoty

Udostępniamy zbiór artykułów Tomasza Czarnoty, archiwisty, doktora nauk humanistycznych w zakresie historii najnowszej i archiwistyki.
Tomasz Czarnota jest członkiem Towarzystwa Nauki i Kultury Libra i Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Grupy Konsultacyjnej ds. Wzmacniania Trwałości Zbiorów Społecznych przy Centrum Archiwistyki Społecznej, jest adiunktem w Katedrze Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii UMCS i opiekunem Studenckiego Koła Naukowego Archiwistów.
Jego krąg zainteresowań badawczych to działalność dokumentacyjno-archiwalna osób i organizacji, w szczególności niepublicznych, zwłaszcza partii XX-wiecznych i współczesnych, oraz archiwa społeczne.

Dyktatura oświecona. Problematyka organizacji i zarządzania w Instytucie Literackim w Paryżu, [w:] Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. 2, red. Artur Górak i Dariusz Magier, Wydawnictwo „LIBRA” Towarzystwa Nauki i Kultury. Lublin – Siedlce 2009, s. 359-380

Charyzmatyczne panowanie jako model zarządzania. Studium przypadku Jerzego Giedroycia, [w:] Dzieje biurokracji, t. IV, red. Artur Górak, Krzysztof Latawiec i Dariusz Magier, Wydawnictwo „LIBRA” Towarzystwa Nauki i Kultury. Lublin – Siedlce 2011, s. 689-724 

Jerzy Giedroyc – homo collector. Przyczynek do badań nad zjawiskiem kolekcjonerstwa drugiej wielkiej emigracji, [w:] „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności. R. LV, 2010, s. 377-437

Kanały i tricki, czyli o meandrach zdobywania materiałów i informacji z kraju przez Jerzego Giedroycia, [w:] Komunikowanie się Polaków w latach 1944-1989, red. Krzysztof Stępnik i Maciej Rajewski.
Lublin 2011, s. 97-125

Problematyka archiwów i archiwaliów emigracyjnych oraz poloników w „Kulturze” i „Zeszytach Historycznych”, [w:] Archiwistyka oraz problemy historii Polski, Polonii i  dyplomacji XX wieku. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Edwardowi Kołodziejowi w 70. rocznicę urodzin, pod red. Janusza Łosowskiego, Lublin 2011, s. 257-306

Jerzy Giedroyc jako funkcjonariusz państwowy – wzorowy urzędnik czy polityczny ryzykant?, [w:] „Dzieje Najnowsze” - kwartalnik poświęcony historii XX wieku. Rocznik XLIV, 2012, nr 2, s. 3-31

Документационная и архивная деятельность польских эмиграционных организаций на примере парижской «Культуры» Ежи Гедройця, [в:] Документ. Aрхив. История. Cовременность. Mатериалы VI международной научно-практической конференции, Екатеринбург, 2-3 декабря 2016 г., ред. Л. Н. Мазур. Екатеринбург 2016, с. 202-208

Problem granic zespołu w archiwach osobistych z perspektywy ich twórców - przypadek archiwaliów Jerzego Giedroycia, [w:] Archeiont. 117, 2016, s. 248-270

***

Bardzo dziękujemy Redaktorkom, Redaktorom i Wydawcom za udzielenie zgód na udostępnienie tekstów:
- Lubelskiemu Wydawnictwu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
- Dyrekcji Instytutu Historii PAN oraz redakcji Dziejów Najnowszych - kwartalnika poświęconego historii XX wieku. 
- Redakcji Rocznika Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie i Wydawnictwu Polskiej Adademii Umiejętności.
- Towarzystwu Nauki i Kultury „Libra”.
- Redakcji pisma „Archeion” wydawanego przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.

***

Artykuły udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

„Teorie i praktyki paryskiej Kultury”
Pobierz materiał [PDF]

Broszura wydana na przełomie lat 1968/1969 jest dokumentem epoki, klasycznego stylu i metody. Można bez żadnego ryzyka stwierdzić, że w całości, w warstwie faktograficznej oparta jest o dokumentację wyprodukowaną przez agenturę PRL. Wkładem autora jest niewątpliwie chęć, język, styl i gust. „Teorie i praktyki paryskiej Kultury” pióra Witolda Fillera, prócz nieśmiertelnego języka perelowskiej propagandy czasów  W. Gomułki, mają wyraźny klimat antysemicki, antyniemiecki i w ogóle antyzachodni. Autor operuje ustalonym w marcu' 68 wokabularzem, używanym powszechnie w ówczesnych mediach, na wiecach itd. 
Witold Filler był aktorem, znanym krytykiem teatralnym, historykiem i dyrektorem teatru, reżyserem i scenarzystą. Dużo publikował w m.in. „Teatrze”, „Przeglądzie Kulturalnym”, „Żołnierzu Wolności”, „Trybunie Ludu”, „Dialogu”, a także w „Polityce”. W latach 1963-1972 był redaktorem naczelnym Redakcji Rozrywki TVP. W latach 1972-1975 redaktorem naczelnym „Teatru”, następnie - do 1984 - redaktorem naczelnym „Szpilek”. W latach 1978-1990 był dyrektorem Teatru Syrena w Warszawie. Był publicystą i działaczem dyspozycyjnym wobec władzy i służb. W marcu 1968 r. zainicjował kampanię przeciwko Kazimierzowi Dejmkowi. W latach osiemdziesiątych (po grudniu 1981 r.) publikował w „Gazecie Krakowskiej”. Po 1990 r., po zwolnieniu z Teatru Syrena, wydawał pismo „Plejtboj” (imitację „Playboya”), zajmował się też produkowaniem kaset wideo. Przez rok pracował w Petersburgu, gdzie organizował teatr rewiowy. Po powrocie do Polski napisał książkę o Violettcie Villas. Pod koniec życia pisał felietony do „Trybuny”. Zmarł w 2009 r. w Warszawie.
Prócz „Teorii i praktyk paryskiej Kultury” wydał w tym samym gatunku książkę pt. „Literatura małej emigracji” (1970).
W dostępnym w naszym portalu zbiorze wycinków można znaleźć wiele recenzji i omówień „Teorii i praktyk paryskiej Kultury”, w tym np. stenogramy wypowiedzi autora w TVP. (w wyszukiwarce należy wpisać Filler i rozwinąć menu „wycinki”). Nieco uwagi publikacjom W. Fillera poświęca Zygmunt Hertz w zbiorze listów do Czesława Miłosza (1952-1979) 
(Faktografia za Encyklopedią Teatru Polskiego)

Tom ukazał się nakładem Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, w serii: Ideologia, Polityka, Obronność. wyd 1, nakład 15000 egz. Warszawa 1968.

Powrót na początek listy elementów biblioteczki
Przeskocz blok katalogu biblioteczki

Katalog biblioteczki

Powrót na początek bloku katalogu biblioteczki
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony