NEWSLETTER INSTYTUTU LITERACKIEGO
I FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ LISTOPAD 2021
103. ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
W naszej portalowej Biblioteczce udostępniamy antolgię Niepodległa na łamach „Kultury”, są to teksty z lat 1947-1962.
Autorem wyboru tekstów i wstępu jest Marek Żebrowski.
Tom ukazał się w 2018 r. w serii serii „W kręgu paryskiej Kultury”, wydawanej przez Instytut Książki wespół z Instytutem Literackim.
65. ROCZNICA STŁUMIENIA POWSTANIA WĘGIERSKIEGO
Powstanie węgierskie wybuchło 23 października 1956 r, 4 listopada rozpoczęła się inwazja ZSRS na Węgry. Powstanie upadło 10 listopada. Jerzy Giedroyc nigdy nie wydał specjalnego numeru poświęconego Węgrom, ale śmiało można uznać, że Kultura nr 12/110 z 1956 r. w znacznym stopniu spełniła oczekiwania czytelników.
W 1960 r., w serii Dokumenty ukazał się tom Węgry. Złożyły się nań eseje i analizy ale też poezje – wszystko w mniejszym lub większym stopniu dotyczyło bądź to tragicznych wydarzeń 1956 r., bądź ich konsekwencji. Autorem wyboru, wstępu, ale też tłumaczenia wierszy był Czesław Miłosz.
W 2020 r. w serii serii „W kręgu paryskiej Kultury”, wydawanej przez Instytut Książki wespół z Instytutem Literackim ukazał sie tom „Węgry i my” – antologia tekstów o tematyce węgierskiej w wydawnictwach Instytutu Literackiego, autorem opracowania jest Gábor Lagzi.
W PORTALU
W naszej Biblioteczce pojawiły się dwie ciekawostki:
– Pierwsza, to bardzo rzadka broszura autorstwa Edwarda Chuchnowskiego:„Oddziaływanie paryskiej „Kultury” na środowisko intelektualne Warszawy w latach 1964- 1969”
Tekst ukazał się nakładem Departamentu Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (Warszawa 1978) i przez wiele lat był tajną lekturą, przeznaczoną dla funkcjonariuszy SB. Publikacja została odtajniona decyzją szefa Urzędu Ochrony Państwa w 1997 r. (!) Tom pochodzi ze zbiorów Archiwum Instytutu Literackiego.
– Druga, to zbiór tekstów Józef Czapski: Życie i dzieło - sumuje on materiały z sesji zorganizowanej w Lublinie w dniach 26-28 maja 1993 r. Zawiera niektóre referaty i fragmenty dyskusji. Organizatorami wydarzenia były: Teatr NN (Centrum Kultury w Lublinie), Muzeum Lubelskie - Zamek i Muzeum Archidiecezjalne w Lublinie. Współpracowały: MDK im. Vetterów, Biblioteka KUL, Biblioteka UMCS i Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego. Uczestniczyli: A. Bagłajewski, J. Bolewski SJ, T. Chrzanowski, T. Gryglewicz, W. Karpiński, M. Kitowska-Łysiak, M. Komar, E. Kuryluk, D. Kudelska, J. Marciniak, R. Miłek, A. Osęka, W. Panas, J. Przewłocki, M. Sikorowski, B. Toruńczyk, A. Tyszczyk, M. Zagańczyk. ***********
Na stronie Archiwalia na nowo, w dziale Agendy Jerzego i Henryka Giedroyciów, przybyły kolejne notesy. Można przeglądać agendę Jerzego Giedroycia z 1946 r. (agenda z 1942 r. została opracowana w zeszłym roku) i Henryka Giedroycia z lat 1939, 1942 i 1946. Zachęcamy do lektury.
Prace realizowane są w ramach projektów: Promocja polskiego dziedzictwa poprzez opracowanie, konserwację i popularyzację zbiorów Instytutu Literackiego Kultura oraz Kontynuacja digitalizacji zbiorów archiwalnych Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte finansowanych ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
***********
– Udostępniliśmy fragmenty wypowiedzi Józefa Czapskiego (wraz z polską ścieżką dżwiękową). Materiały zostały odnalezione w archiwach INA (Institut national de l'audiovisuel) i opracowane przez Andrzeja Wolskiego. Filmy pochodzą z 1972 r.
Wszystkie cztery części można znaleźć na podstronie z multimediami dotyczącymi Józefa Czapskiego TUTAJ (na dole sekcji video)
************
– Przypominamy, że uzupełniliśmy o kolejne lata niezwykły zbiór wycinków prasowych z kolekcji Jerzego Giedroycia. W portalu można już oglądać i czytać wszystkie skany z lat 1946-1960 wraz z opisami. Brakuje skanów z lat 1961 i 1962, ale jest już gotów rok 1963 r. Niebawem i te braki uzupełnimy.
Wycinki są digitalizowane i opracowywane w ramach kontynuacji projektu dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
NAGRODA UMCS IM. JERZEGO GIEDROYCIA
Laureatką tegorocznej Nagrody im. Jerzego Giedroycia przyznawanej od 2001 r. przez UMCS w Lublinie została Katarzyna Woniak za książkę Zwangswelten. Emotions- und Alltagsgeschichte polnischer Zivilarbeiter in Berlin 1939-1945 (Światy wymuszone. Historia emocji i codzienności polskich robotników przymusowych w Berlinie).
Kapituła postanowiła przyznać nagrodę specjalną, otrzymali ją: Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki za książkę Mam na Pana nowy zamach... Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946-2000. Przyznano też nagrodę honorową, którą otrzymał Juliusz Domański za książkę pt. Wykłady o humanizmie.
KSIĄŻKI, TEKSTY, WYSTAWY, NOWE STRONY Nakładem Biblioteki Więzi w ramach serii Archiwum Kultury, ukazał się 23. tom korespondencji Jerzego Giedroycia.
Listy wymienione ze Stanisławem Vincenzem obejmują lata 1946-1969. Autorem opracowania, wstępu i przypisów jest Rafał Habielski.
Nakładem PIW-u ukazała się książka Piotra Mitznera Ludzie z nieludzkiej ziemi.
Rosyjski krąg Józefa Czapskiego. Bohaterem tej książki jest nie tylko Józef Czapski – malarz i pisarz ale przede wszystkim jego Rosja. Kochał ją i odczuwał nie poprzez stereotypy i resentymenty, a poprzez własne doświadczenie, literaturę i ludzi kształtujących ówczesne prądy myślowe: Dymitra Fiłosofowa, Zinaidę Gippius, Dymitra Mereżkowskiego, Aleksandra Sołżenicyna i wielu innych. Z przytaczanych niepublikowanych dotąd listów Czapskiego wyłania się emocjonalny obraz jego relacji ze światem i ludźmi, a także wspólnych dróg historycznych Polski i Rosji.
- Nie chodzi o to, czy kocham Rosję, czy jej nienawidzę. Chodzi o to, że wykreślić jej z historii żaden Polak nie potrafi, że jej historia, literatura, należą do kultury świata, że miała ona i ma dotychczas ogromny wpływ na formację umysłową na Zachodzie […] (z materiałów wydawnictwa).
*********
Z Internetowej Biblioteki Ekonomicznej Instytutu im. Ludwiga von Misesa można pobrać książkę (e-book) Tomasza Kłosińskiego Andrzej Bobkowski. PIsarz, przedsiębiorca, liberał.
*********
W Berlinie trwa plenerowa wystawa „Gombrowicz”. Ekspozycję przybliżającą sylwetkę pisarza będzie można oglądać do 19 grudnia przy Hansa-Bibliothek (Altonaer Strasse 15). Współorganizatorem wydarzenia jest Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli.
*********
W krakowskim Pawilonie Józefa Czapskiego trwa wystawa Czapski z Kurozwęk.Jest to rzadko pokazywana w tym kształcie kolekcja obrazów i dokumentów zgromadzonych przez Jolantę i Gilles’a de Boisgelin. Wystawa będzie czynna do 13 marca 2022 r.
Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura realizuje zadanie publiczne pn. Promocja polskiego dziedzictwa poprzez opracowanie, konserwację i popularyzację zbiorów Instytutu Literackiego Kultura.
W ramach zadania realizowany będzie szereg działań z zakresu konserwacji i zabezpieczenia zbiorów,
opracowywania nowych treści do opublikowania w portalu www.kulturaparyska.com, tłumaczenia, zakup licencji do materiałów video i publikacji książkowych, digitalizacja. Efekty realizacji projektu zostaną opublikowane i udostępnione w portalu. Projekt jest finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza Krajem.
Całkowita wartość projektu i finansowania: 360 500,00 zł
Fundacja Kultury Paryskiej realizuje projekt pn. Kontynuacja digitalizacji zbiorów archiwalnych Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Fundacja Kultury Paryskiej zrealizowała zadanie publiczne pn. Modernizacja instalacji elektrycznej i systemów przeciwpożarowych w siedzibie Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte, w ramach którego wymienione zostały rozdzielnice elektryczne oraz został zmodernizowany system przeciwpożarowy w domu Instytutu Literackiego, w bibliotece oraz w archiwum IL.
Projekt był finansowany ze środków Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach programu: Polonia i Polacy za granicą 2021. Dofinansowanie od KPRM: 36 260,00 zł
Całkowita wartość projektu: 47 500,00 zł
___________
Fundacja Kultury Paryskiej realizuje zadanie publiczne pn. Opracowanie dokumentacji projektowej remontu magazynu czasopism w kompleksie Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Projekt pozwoli na stworzenie profesjonalnego magazynu czasopism z niewielką przestrzenią studialną w stojącym na terenie kompleksu tzw. Domku Ogrodnika.
Projekt jest dofinansowany ze środków Ministra Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą 2021 – Infrastruktura polonijna”. Całkowita wartość projektu: 128 584,00 zł
Dofinansowanie MSZ: 110 000,00 zł
- Opracowane przez nas agendy Jerzego i Henryka Giedroyciów. Wzbogaciliśmy je dokumenty i fotografie. Przypominamy, że w zakładce Archiwalia na nowo, prócz Agend,Kopiariusza - czyli listów wojennych Jerzego Giedroycia pisanych w Bukareszcie, można też czytać:
- Dziennik Henryka Giedroycia - Siedemnastolatek patrzy nie tylko na horror początku II wojny oczyma trochę jeszcze dziecka, trochę już dorosłego mężczyzny, to nie tylko bardzo osobista relacja, ale też niemal jedyne, tak prywatne świadectwo na temat brata.
- Opracowanie tomiku wierszy Lecha Piwowara, powstałych w obozie starobielskim w 1939 r, i uratowanych przez Józefa Czapskiego.
WSPIERAJ KULTURĘ!
Nieustająco przypominamy, że na stronie głównej naszego portalu umieściliśmy przejście do mechanizmu płatności elektronicznych Dotpay. Można dzięki niemu wpłacić dowolną kwotę na rzecz Fundacji Kultury Paryskiej. Mechanizm jest prosty w obsłudze, wpłat można dokonywać przelewem elektronicznym lub kartami płatniczymi. Apelujemy o datki, które zostaną przeznaczone na opiekę nad naszymi archiwami oraz na ich jak najszersze udostępnianie.
KONTO FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ I ADRES
mBank: 52114020040000360279150389
adres siedziby: FUNDACJA KULTURY PARYSKIEJ
ul. Henryka Siemiradzkiego 21/1
31-137 Kraków
W razie pytań prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
Nakładem Biblioteki Więzi w ramach serii Archiwum Kultury, ukazał się 23. tom korespondencji Jerzego Giedroycia.
Nakładem PIW-u ukazała się książka Piotra Mitznera Ludzie z nieludzkiej ziemi.
- Elektroniczna wersja albumu