NEWSLETTER INSTYTUTU LITERACKIEGO
I FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ LISTOPAD 2022
Z ARCHIWUM KULTURY
Nakładem „Więzi” ukazał się 25. tom z serii Archiwum „Kultury”, jest to zbiór listów Jerzego Giedroycia i Zygmunta Haupta z lat 1947-1975.
Tom przynosi kompletne wydanie nieznanej korespondencji pisarza z Jerzym Giedroyciem, a także innymi ludźmi „Kultury” - Marią i Józefem Czapskimi, Zofią i Zygmuntem Hertzami oraz Jerzym Stempowskim.
Opracowanie: Paweł Panas.
Serię Archiwum ”Kultury", zapoczątkowaną jeszcze za życia Jerzego Giedroycia, prowadzi Piotr Kłoczowski. Publikację wsparł Fundusz Popierania Twórczości ZAiKS im. Andrzeja Szczypiorskiego.
70. ROCZNICA LISTU KS. J. Z. MAJEWSKIEGO
Może się wydać dziwne przypominanie listu sprzed 70. lat. Warto, bo jego publikacja na jednej z ostatnich stron listopadowego numeru „Kultury” z 1952 r., okazała się krokiem milowym w dziejach pisma i w historii stosunków polsko-ukraińskich. Ksiądz Józef Z. Majewski z Południowej Afryki napisał, wydawało by się dziś oczywiste słowa: (…) „Jakkolwiek faktem jest, że większość mieszkańców Lwowa i Wilna uważała się za Polaków przed rokiem 1939, to jednak grubo myli się ten, kto utrzymuje, iż miasta te muszą być kiedyś Polsce zwrócone. Litwini nigdy nie zapomną o Wilnie i dopóty nie będzie zgody między nami, dopóki nie oddamy im tego Wilna. Z drugiej zaś strony Ukraińcy nie podarują nam Lwowa. Po zakończeniu ostatniej wojny Kresy Wschodnie zostały <oczyszczone> z Polaków. Gdy dojdzie do trzeciej wojny światowej i do ewentualnej klęski Rosji Sowieckiej, nasze apetyty na Lwów i Wilno powinny już zupełnie wygasnąć. Niech Litwini, którzy gorszy niż my los przeżywają, cieszą się swym Wilnem, a we Lwowie niech powiewa sino-żółty sztandar.”
Trudno sobie wyobrazić burzę jaką te zdania wywołały, lawinę protestów, gróźb zerwania prenumeraty itd, itd. Dla Jerzego Giedroycia, dla losów Instytutu Literackiego, profilu pisma, dla skupionego wokół środowiska był to moment bardzo ważny. Cały list ks. J. Majewskiego jest TUTAJ. Niestety nie znamy losów ks. J. Majewskiego. Chcielibyśmy by w naszym portalu mógł się pojawić jego biogram. Będziemy wdzięczni za wszelkie informacje, prosimy je słać: kultura@kultura.fr
W PORTALU
W BIblioteczce pojawiły się kolejne tomy:
- W wersji polskiej i ukraińskiej jest dostępna książka Józefa Łobodowskiego „Przeciw upiorom przeszłości”. Myśli o Polsce i Ukrainie. „Проти упирів минулого”. Думки про Польщу та Україну. Wybór i przypisy: Paweł Libera. Konsultacja: Andrij Pavlyszyn. Tom ukazał się w 2015 r. nakładem Wydawnictwa „Test”. Dziękujemy Autorom opracowania i Wydawnictwu za zgodę na udostępnienie książki.
- Polecamy dwie bardzo obszerne antologie: „Wizja Polski na łamach „Kultury” 1947-1976” (dwa tomy, wyd UMCS 1999) w wyborze Grażyny Pomian, oraz „Realiści z wyobraźnią „Kultura” 1976-2000, wybór tekstów" (dwa tomy, wyd. UMCS 2007) w wyborze Basila Kerskiego i Andrzeja S. Kowalczyka.
- Można też pobrać książkę Krzysztofa Pomiana, „W kręgu Giedroycia”, (wyd. Czytelnik 2001).
*** Też w Biblioteczce jest dostępny komplet pisma„Fragments”. To jedyna udana inicjatywa wydawania „Kultury” po angielsku. Pomysłodawcą był Józef Lubański, w czasie II. wojny światowej komandos, z wykształcenia leśnik, mieszkający od 1952 r. do śmierci w 1993 r, w Sutter Creek w Kalifornii. „Fragments” - było skromnym pismem przedruków, ukazywało się w mikroskopijnym nakładzie w latach 1973-1978. J. Lubański (pod pseudonimem Charles Joel) wydawał je za własne pieniądze, niezależnie od ocen i opinii Jerzego Giedroycia, sam tłumaczył i redagował najważniejsze według niego artykuły z „Kultury”. Jest to ciekawostka z dziejów Instytutu Literackiego znana nielicznym, nieliczni też „Fragments” widzieli.
***
Udostępniliśmy kolejne roczniki wycinków prasowych z kolekcji Jerzego Giedroycia, to lata 1978, 1979, 1980, 1981 i 1982.
***
W zakładce Archiwalia na nowo przybyły odczytane notesy/agendy: Jerzego Giedroycia z 1945 r. i Henryka Giedroycia z lat 1941, 1943, 1944 i 1945.
Agendy braci publikujemy wraz ze zdjęciami i dokumentami. Spisywane na gorąco notatki świetnie uzupełniają biografie najważniejszych ludzi „Kultury”. Informujemy, że jest już przeszukiwalna zawartość Archiwaliów na Nowo! ***
Digitalizacja i opracowanie nowych treści w portalu powstały w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
KSIĄŻKI
Nakładem wydawnictwa Instytutu Badań Literackich PAN ukazała się czterotomowa edycja ponad 1100 listów z lat 1920-1969 Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego, jednego z najważniejszych polskich poetów XX wieku i legendarnego redaktora tygodnika „Wiadomości”. Lektura przynosi fascynujący kalejdoskop wydarzeń i bohaterów, w tym m.in. listy dotyczące Jerzego Giedroycia i wielu ludzi z kręgu Instytutu Literackiego. Wydanie opracowała Beata Dorosz przy współpracy Pawła Kądzieli.
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego ukazała się książka Marcina Frenkela >Partytura na wietrze. Koncepcje paryskiej „Kultury” a polska polityka wschodnia w latach 1989-2014<.
Autor analizuje polską politykę wschodnią w latach 1989–2014 pod kątem jej zbieżności z koncepcjami wypracowanymi przez zespół paryskiej „Kultury”. Prezentowane w książce wyniki badań, dowodzą, iż w omawianym czasie wszystkie kolejne polskie rządy brały pod uwagę i akceptowały „doktrynę Giedroycia”. Co więcej, należy stwierdzić, iż przez całe pierwsze dwadzieścia pięć lat istnienia III RP jej polityka zagraniczna charakteryzowała się wysokim stopniem ciągłości, a przywiązanie do idei paryskiej „Kultury” było przedmiotem ponadpartyjnego konsensusu. Instytut Literacki objął książkę swym patronatem.
Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura uzyskało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza Krajem i zrealizowało zadanie publiczne pn. Opieka nad spuścizną Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte. W jego ramach zrealizowane zostały działania z zakresu konserwacji i zabezpieczenia zbiorów, opracowywania nowych treści do opublikowania w portalu www.kulturaparyska.com, tłumaczenia, zakup licencji do publikacji książkowych, oraz digitalizacja.
Fundacja Kultury Paryskiej realizuje zadanie publiczne pn. Remont magazynu czasopism w kompleksie Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Projekt pozwoli na stworzenie profesjonalnego magazynu czasopism, z niewielką przestrzenią studialną w tzw. Domku Ogrodnika, który jest usytuowany na terenie kompleksu. Projekt jest dofinansowany ze środków Ministra Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą 2022 – Infrastruktura polonijna”.
JAK DOJECHAĆ
W Maisons-Laffitte zatrzymują się pociągi linii RER B (np. z Châtelet–Les Halles) i linii L (np. z dworca Saint-Lazare). Ze stacji można podjechać autobusem linii 6 lub 2 (trzeba wysiąść na przystanku Rue de Romilly), na piechotę do domu Instytutu Literackigo idzie się ok.15-20 min. Adres: 91 av. de Poissy, Le Mesnil-le-Roi. Tel. +33 1 30 71 72 49.
Dom można zwiedzać codziennie (prócz weekendów) w g. 10-16, po wcześniejszym umówieniu.
WSPIERAJ KULTURĘ!
Nieustająco przypominamy, że na stronie głównej naszego portalu umieściliśmy przejście do mechanizmu płatności elektronicznych Dotpay. Można dzięki niemu wpłacić dowolną kwotę na rzecz Fundacji Kultury Paryskiej. Mechanizm jest prosty w obsłudze, wpłat można dokonywać przelewem elektronicznym lub kartami płatniczymi. Apelujemy o datki, które zostaną przeznaczone na opiekę nad naszymi archiwami oraz na ich jak najszersze udostępnianie.
KONTO FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ I ADRES
mBank: 52114020040000360279150389
adres siedziby: FUNDACJA KULTURY PARYSKIEJ
ul. Henryka Siemiradzkiego 21/1
31-137 Kraków
W razie pytań prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
Nakładem „Więzi” ukazał się 25. tom z serii Archiwum „Kultury”, jest to zbiór listów Jerzego Giedroycia i Zygmunta Haupta z lat 1947-1975.
Też w 
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego ukazała się książka Marcina Frenkela >Partytura na wietrze. Koncepcje paryskiej „Kultury” a polska polityka wschodnia w latach 1989-2014<. 
portalu działa zakładka 
