NEWSLETTER INSTYTUTU LITERACKIEGO
I FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ LISTOPAD 2023
KULTURA - BIAŁORUŚ Ukazał się trzydziesty tom serii W kręgu paryskiej Kultury. Kultura - Białoruś. Jakby w cieniu i ciszy. To antologia artykułów poświęconych Białorusi opublikowanych w Kulturze. Teksty dotyczą historii i współczesności, są to szkice poświęcone skomplikowanym kwestiom religijnym i narodowościowym na północno-wschodnich ziemiach I i II Rzeczpospolitej. Tom jest dedykowany Andrzejowi Poczobutowi, więźniowi sumienia w Białorusi.
Autorem wyboru tekstów, ich opracowania i wstępu jest Tadeusz Sucharski - historyk literatury polskiej i rosyjskiej. Seria ukazuje się wspólnym wysiłkiem Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu UMCS, Wydawnictwa UMCS i Instytutu Literackiego.
KONKURS IM. WOJCIECHA SIKORY
W listopadzie mija termin nadsyłania prac na nasz konkurs na najlepsze prace doktorskie i magisterskie, związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego. Prace obronione w latach 2021-2023 można słać do 15 listopada. Od tego roku Konkurs nosi imię zmarłego w 2022 r. Wojciecha Sikory,który był jego pomysłodawcą i członkiem jury. Regulamin konkursu jest dostępny TUTAJ.
SPOTKANIA W UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM
SIEDZIBA DLA CENTRUM IM. JERZEGO GIEDROYCIA Ministerstwo Rozwoju i Technologii przekazało Uniwersytetowi Łódzkiemu 40 mln zł w skarbowych papierach wartościowych na remont XIX wiecznej kamienicy u zbiegu ul. S. Moniuszki i ul. H. Sienkiewicza. Kamienica będzie siedzibą Centrum im. Jerzego Giedroycia. Więcej o projekcie TUTAJ.
NAGRODA RZECZPOSPOLITEJ im. JERZEGO GIEDROYCIA 27 listopada w Bibliotece Narodowej w Warszawie zostanie wręczonaNagroda Rzeczpospolitej im. Jerzego Giedroycia.
Jest to już 23 edycja nagrody, ustanowionej rok po śmierci Redaktora. Zeszłorocznymi laureatami byli Olena i Wołodymyr Zełeńscy.
NOWE KSIĄŻKI Nakładem Znaku ukazała się książka Jana TokarskiegoW cieniu katastrofy. "Encounter", Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku.
Grono intelektualistów skupionych wokół Kongresu Wolności Kultury dobrze znało pokusy i zagrożenia ideologiczne XX wieku. Wielu z nich przeszło drogę od zaangażowania w komunizm do jego jednoznacznej krytyki, by ostatecznie opowiedzieć się za kulturą wolną od ideologii.
Jan Tokarski przedstawia ich refleksje nad kluczowymi dla zrozumienia naszych czasów kwestiami: historią, totalitaryzmami, rewolucją, nowoczesnością, religią. Śledząc losy i publikacje „Encountera”, najważniejszego spośród pism wydawanych przez Kongres, autor pokazuje, że bez refleksji nad tragicznymi wydarzeniami ubiegłego stulecia nie sposób zrozumieć teraźniejszości. - Być może dziś, w czasie gdy słowa ponownie wydają się wymykać spod kontroli, gdy w przestrzeni publicznej panuje duch nierzeczywistości, a zza węgła wyglądają ku nam nowe – choć, przy bliższym wejrzeniu, bynajmniej nie tak nowe – ideologie, zmierzenie się z dziedzictwem XX stulecia jest sprawą bardziej palącą niż kiedykolwiek wcześniej. (Jan Tokarski) W Wydawnictwie Uniwersytetu Warszawskiego ukazała się monografia Doświadczenie pamięć pismo Życie i twórczość Leo Lipskiego. To zbiór artykułów na temat związków Lipskiego z twórczością innych pisarzy i motywów autobiograficznych w jego pisarstwie. Tom pod redakcją Antoniego Zająca.
W Państwowym Instytucie Wydawniczym ukazał się zbiór esejów i szkiców Andrzeja Bobkowskiego Na tyłach. Jest to pierwsze tak obszerne zebranie tekstów Bobkowskiego opublikowanych w różnych czasopismach.
Tom opracował Krzysztof Ćwikliński.
Do działu Tematy Zuzanna Dziedzic - nasza stażystka i współpracowniczka, studentka Uniwersytetu Warszawskiego przygotowała obszerny artykuł, bardzo szczegółowo opisujący aktywność korespondencyjną Jerzego Giedroycia w listopadzie 1963 r.
- 60 lat temu Redaktor napisał 43 listy, a jego korespondenci przysłali mu 79.
- Najczęściej do J. Giedroycia pisał Witold Gombrowicz – siedem razy.
- Redaktor najwięcej listów wysłał do Witolda Jedlickiego – cztery.
- Listy przychodziły z pięciu kontynentów: Afryki, obu Ameryk, Australii i Europy.
- Korespondencja rozgrywała się między J. Giedroyciem a pięćdziesięcioma pięcioma osobami.
- Korespondowało 49 mężczyzn i sześć kobiet.
Najstarszą korespondentką była Aleksandra Zagórska, żołnierka Legionów Piłsudskiego, która miała w owym czasie 81 lat i mieszkała w Zakopanem, najmłodszym był dwudziestojednoletni Józef Gawłowicz, marynarz, późniejszy kapitan.
- 29 listopada był dniem bez listów.
Też w dziale Tematy znalazły się:
- prezentacja Laficki Bestiariusz, na temat obecności zwierząt w domu Instytutu Literackiego, przygotowana przez studentki Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
- materiał opracowany przez studentów Uniwersytetu Łódzkiego o akcji zbierania pieniędzy na Dom Instytutu Literackiego. ***
- Zaktualizowaliśmy spisy czasopism z kolekcji Jerzego Giedroycia.
Czasopisma są już ułożone w świeżo na ten cel wyremontowanym i zaadaptowanym Domku Ogrodnika (patrz: Nasze Projekty).
O kolekcjach można czytać TUTAJ. Spisy czasopism można pobierać w formacie Excel.
***
- DoBIBLIOTECZKIdodaliśmy książkę Tomasza Czarnoty„To zawsze zostanie dla potomności... Archiwalia w kręgu myśli i prac Jerzego Giedroycia” (...) W moim przekonaniu niniejsza książka, kreśląca sylwetkę Jerzego Giedroycia jako kustosza pamięci narodowej tudzież archiwisty z zamiłowania, przynosi nie tylko dopełnienie „galerii" jego znanych wizerunków. Poczynione przeze mnie ustalenia mogą być również potraktowane jako uczynienie kolejnego kroku (lub przynajmniej kroczku) w kierunku odsłonięcia mniej dotąd znanych faktów związanych z działalnością wybitnych przedstawicieli emigracji żołnerskiej. Tym samym można by widzieć w tym tekście przyczynek do pełnego zrekonstruowania dziejów powojennej diaspory. Z drugiej strony praca ta uzupełnia niezbyt bogaty dorobek literatury archiwalnej w zakresie analizy zespołów akt i ich wytwórców innych od tych, które stanowią obecnie przeważającą część państwowego zasobu archiwalnego (...)
Książka ukazała się w 2010 r. nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Ponadto udostępniamy osiem artykułów Tomasza Czarnoty obejmujących tematyką m.in. organizację zbiorów i zarządzanie przez Jerzego Giedroycia Instytutem Literackim. Teksty drukowane były w różnych pismach. Tomasz Czarnota jest historykiem i archwistą, jego krąg zainteresowań badawczych to działalność dokumentacyjno-archiwalna osób i organizacji, w szczególności niepublicznych, zwłaszcza partii XX-wiecznych i współczesnych, oraz archiwa społeczne. ***
Pojawiły się nowe skany dwu książek, które ukazały się w ramach Biblioteki Kultury.
- „Opowieści fantastyczne” A. Siniawskiego (ps. Abram Terc) wydane w 1961 r.
- „Wybór pIsm” - S. Weil, wydane w 1958 r.
***
Digitalizację i udostępnienie powyższych artykułow, książek i materiałów wykonano w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
***
Udostępniliśmy też:
- „Człowiek i miejsce” – stulecie urodzin Józefa Czapskiego. Jest to album wydany w 1996 r. w języku rosyjskim. Towarzyszył zorganizowanej w Muzeum Anny Achmatowej w Sankt Petersburgu wystawie poświęconej twórczości malarza i pisarza. Autorami artykułów są Tadeusz Chruścicki, Nina Popowa, Adam Zagajewski, Michał Heller, Joanna Pollakówka i Piotr Kłoczowski.
Katalog został wydany nakładem Muzeum Narodowego w Krakowie, które było współorganizatorem wystawy.
- W dziale Archwalia na nowo, do dotychczas zdigitalizowanych i opracowanych agend/notesów dodaliśmy agendy Henryka Giedroycia z lat 1947-1949 oraz Jerzego Giedroycia z 1947 r. i 1948 r.
Zbiór zapisków braci Giedroyciów liczy już 15 pozycji, Opracowują je: Dorota Gut i Mariusz Kaleta. Zachęcamy do lektury tych bardzo interesujących przyczynków do historii Instytutu LIterackiego i życia Jerzego i Henryka.
WYSTAWA NICOLASA DE STAELA W PARYŻU
W Musée d'Art Modernetrwa restrospektywna wystawa Nicolasa de Staëla. To ponad dwieście prac, w tym wiele dotychczas we Francji nie pokazywanych. Józef Czapski de Staëla uwielbiał, w jego twórczości czuje się tę fascynację. Po obejrzeniu w 1981 r, jego wystawy w Gand Palais, Józef Czapski sportretował kilka jego obrazów. W katalogu paryskiej wystawy, dzięki inicjatywie Elżbiety Skoczek - dyrektorki Festiwalu Józefa Czapskiego - znalazł sie jeden z nich. Wystawę w MAM można oglądać do 21 stycznia 2024 r.
WYSTAWA MARKA ŻUŁAWSKIEGO W TORUNIU
Do końca roku w toruńskim Centrum Sztuki Współczesnej można oglądać wystawę Marek Żuławski. Malarstwo z kolekcji Muzeum Uniwersyteckiego UMK.
Marek Żuławski przez wiele lat tworzył londyńskie środowisko artystyczne i obok Józefa Hermana, Stanisława Frenkla i Feliksa Topolskiego był najbardziej znanym polskim malarzem w Wielkiej Brytanii, był m.in. autorem plakatu wojennego „Poland First to Fight”.
Został uhonorowany Nagrodą Plastyczną „Kultury”. Przypominamy laudację Józefa Czapskiego: Marek Żuławski - Nagroda Plastyczna Kultury za rok 1963 („Kultura” nr 6/200, 1964 r.)
Fundacja Kultury Paryskiej uzyskała dofinansowanie z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach programu rządowego Polonia i Polacy za granicą 2023 na następujące zadania:
- Zakup i wymiana osłon okiennych w ogrodzie zimowym Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Całkowita wartość projektu: 49 000,00 zł
Całkowita wartość dofinansowania: 39 000,00 zł
oraz
- Zakup sprzętu komputerowego dla Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Całkowita wartość projektu: 52 500,00 zł
Całkowita wartość dofinansowania: 42 000,00 zł
W ramach uzyskanego dofinansowania Dom „Kultury” został wyposażony w nowe rolety antywłamaniowe oraz sprzęt komputerowy na potrzeby archiwum.
*****
Fundacja Kultury Paryskiej kontynuuje dwuletnie zadanie publiczne pn. Remont magazynu czasopism w kompleksie Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Projekt pozwoli na stworzenie profesjonalnego magazynu czasopism, z niewielką przestrzenią studialną w tzw. Domku Ogrodnika, usytuowanym na terenie kompleksu. Projekt jest dofinansowany ze środków Ministra Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą 2022 – Infrastruktura polonijna”.
Całkowita wartość projektu: 995 200,00 zł
Całkowita kwota dofinansowania: 995 200,00 zł
*****
Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura uzyskało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza Krajem na zadanie pn. Opieka nad spuścizną Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte. W jego ramach zrealizowano działania związane z opracowaniem, zabezpieczaniem i udostępnianiem zbiorów.
Całkowita wartość projektu: 1 000 000,00 zł
Całkowita kwota dofinansowania: 1 000 000,00 zł
JAK DOJECHAĆ
W Maisons-Laffitte zatrzymują się pociągi linii RER A (np. z Châtelet–Les Halles) i linii L (z dworca Saint-Lazare). Rozkłady jazdy oraz aktualną sytuację (remonty, awarie, strajki) można sprawdzić na stronie ratp.fr.
Ze stacji do domu Instytutu można podjechać autobusem linii 6 lub 2 (trzeba wysiąść na przystanku Rue de Romilly). Z dworca idzie się ok.15-20 min. Adres: 91 av. de Poissy, Le Mesnil-le-Roi. Tel. +33 1 30 71 72 49.
Dom można zwiedzać codziennie (prócz weekendów) w g.10-16, koniecznie po wcześniejszym umówieniu wizyty.
WSPIERAJ KULTURĘ!
Nieustająco przypominamy, że poprzez stronę główną naszego portalu, za pomocą klawisza Wpłać na „Kulturę” można zasilić budżet Fundacji Kultury Paryskiej.
Mechanizm Przelewy 24 jest prosty w obsłudze, wpłat można dokonywać przelewem, Blikiem lub kartami płatniczymi.
Apelujemy o datki, które zostaną przeznaczone na opiekę i rozwój naszego archiwum. Regulamin przekazywania i przyjmowania darowizn przez Fundację Kultury Paryskiej
KONTO FUNDACJI KULTURY PARYSKIEJ I ADRES
mBank: 52114020040000360279150389
adres siedziby: FUNDACJA KULTURY PARYSKIEJ
ul. Henryka Siemiradzkiego 21/1
31-137 Kraków
W razie pytań prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
RODO
Fundacja Kultury Paryskiej jest administratorem Państwa danych osobowych wykorzystywanych w celu przesyłania niniejszego newslettera.
Pełna informacja RODO znajduje się na kulturaparyska.com, w zakładkach: Regulamin Polityka bezpieczeństwa Klauzula informacyjna dla Użytkownika
Ukazał się trzydziesty tom serii W kręgu paryskiej Kultury. 
27 listopada w Bibliotece Narodowej w Warszawie zostanie wręczona Nagroda Rzeczpospolitej im. Jerzego Giedroycia. 
Nakładem Znaku ukazała się książka Jana Tokarskiego W cieniu katastrofy. "Encounter", Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku.
W Wydawnictwie Uniwersytetu Warszawskiego ukazała się monografia Doświadczenie pamięć pismo Życie i twórczość Leo Lipskiego. To zbiór artykułów na temat związków Lipskiego z twórczością innych pisarzy i motywów autobiograficznych w jego pisarstwie. Tom pod redakcją Antoniego Zająca.
W Państwowym Instytucie Wydawniczym ukazał się zbiór esejów i szkiców Andrzeja Bobkowskiego Na tyłach. Jest to pierwsze tak obszerne zebranie tekstów Bobkowskiego opublikowanych w różnych czasopismach.
