Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.
Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.
Powrót na początek bloku opisu
Udostępniamy zbiór artykułów Grzegorza Przebindy. Autor jest filologiem, rusycystą i historykiem idei. Jest profesorem, pracuje w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie. W latach 2012-2020 był jej rektorem. Studia Pigoniana, pismo z którego pochodzi wiele udostępnianych tu tekstów, ukazują się nakładem tej szkoły. G. Przebinda w latach 80. publikował w drugim obiegu pod pseudonimem Henryk Cywiński. Jest autorem ponad 400 publikacji. Przetłumaczył na polski – razem z żoną Leokadią Anną i synem Igorem - Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa (2016, drugie wyd. 2022). W listopadzie 2023 r. ogłosił obszerny dziennik wojenny Ostatnia wojna Putina.
- Contra spem spero. Spotkania Herlinga z Szałamowem. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 2 2019 r.
- Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim. Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993). Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 4 2021 r.
- Rosyjskie idee i wojska. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym nr 3 (179) 2022 r.
- „Odgadywanie” historii biblijnej w Mistrzu i Małgorzacie. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana nr 5 2022 r.
- Antyputinowska Rosja Dmitrija Bykowa. Z Polską nie tylko w tle. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana nr 6 2023 r.
- Z Archipelagu na Kontynent. Polskie tropy Władimira Maksimowa. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym, nr 4 (184) 2023 r.
- Oblicza Natalii Gorbaniewskiej Część. 1: Lata w ZSRR (1936–1975). Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 7 2024 r.
- Sołżenicyn wobec Ukrainy. Od łagrowego braterstwa do roszczeń terytorialnych i „Antymajdanu”. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym, nr 2 (186) 2024 r.
- W dantejskim kręgu lektur Putina. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym nr 1 (189) 2025 r.
Artykuły udostępniamy za zgodą Autora.
Udostępniamy zbiór materiałów edukacyjnych przydatnych w przygotowaniu lekcji języka polskiego w IV klasie liceum i V klasie technikum.
W broszurach można znaleźć ogólną koncepcję lekcji, propozycje metodyczne, polecenia dla uczniów, spisy zalecanych lektur i wskazówki korzystania ze źródeł. Autorką jest Małgorzata Bednarz.
Zachęcamy nauczycieli do korzystania z tych materiałów, w razie pytań i potrzeb służymy pomocą, prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
Lekcja 1. Faktycznie powiedz mi, co to się robi na tym świecie? Andrzej Bobkowski i jego Szkice piórkiem.
Lekcja 2. Artystyczny dwugłos. Józef Czapski i Adam Zagajewski.
Lekcja 3. Prawda okazała się głupsza niż przypuszczałem… „Cmentarze” Marka Hłaski.
Lekcja 4. „Rzeczpospolita epistolarna” - ludzie (Kultury) listy piszą.
Materiały zostały przygotowane w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza krajem 2024 r. dofinanowanego ze środków MInistra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP.
(na fotografii obok portret Marka Hłaski autorstwa Józefa Czapskiego. Zbiory Instytutu Literackiego.)
Nakładem Instytutu Polskiego w Belgradzie ukazał się tom mający przybliżyć Serbom idee Redaktora. Kultura Ježija Gjedrojća – škola političkog mišljenja / Kultura Jerzego Giedroycia - szkoła politycznego myślenia, Jest to zbiór klasycznych tekstów publikowanych w miesięczniku, autorstwa m.in. Józefa Czapskiego, Juliusza Mieroszewskiego, Innocentego Marii Bocheńskiego i Jerzego Stempowskiego.
Wyboru dokonał prof. Sławomir M. Nowinowski, który też jest autorem przedmowy.
Autorką przekładu jest dr Ljubica Rosić.
Le passé de l’Ukraine s’écrit souvent en Occident d’un point de vue et d’après des données qui laissent peu de place à la parole ukrainienne. Assourdie par la dominante question soviétique et russe, sa voix n’est toujours pas suffisamment audible dans les langues véhiculaires, dont le français, en particulier quand elle relate le sort singulier de cette nation engagée depuis des siècles dans des efforts constants, tumultueux pour bâtir un État indépendant.
Notre anthologie, sélection d’articles, d’essais et de reportages opérée dans les milliers de pages que «Kultura » a publiées sur l’Ukraine, participera sans doute à combler les lacunes de nos connaissances sur l’époque stalinienne sur ces terres, la Grande famine et la génération de la « Renaissance fusillée », sur le destin de l’intelligentsia du pays depuis les années trente, sur la résistance civique depuis les années soixante et les difficiles débuts de l’existence étatique autonome après la chute du communisme. À leur valeur documentaire, ces écrits allient la qualité littéraire, celle de l’essai et du reportage parmi les meilleures réalisations analogues.
Udostępniamy esej Eugeniusza Smolara Ja was przepraszam panowie Ukraińcy czyli Prometeusz w świecie idei i dyplomacji.
Podczas jednego ze spektakli Studenckiego Teatru Satyryków w latach 60. XX wieku instruktor partyjny przedstawiał aktualną linię partii. Na często powtarzane słowo „kultura” zebrani za każdym razem zrywali się z krzeseł i entuzjastycznie bili brawo. Podobnie rzecz się ma z polską polityką schodnią, która odmiennie od innych wektorów geograficzno-politycznych często przybiera w dyskusjach niemal mistyczny charakter, przepełniony słabo skrywanymi emocjami, związanymi z historyczną obecnością i wpływami na Wschodzie, zaś zarzut „zdrady Giedroycia” uchodził za wyrok przesądzający...
Pełna wersja tekstu oraz jego skrót zostały opublikowane w październiku 2024 r. na stronach Kultury Liberalnej.
W numerze wywiad Aleksandra Smolara z Jerzym Giedroyciem z początku 1975 r. W objaśnieniu do rozmowy, redakcja kwartalnika pisze: Jerzy Giedroyc uznał wówczas (w 1975 r.) za niewskazane jej opublikowanie. Zastanawiając się nad sposobem uczczenia czterdziestej rocznicy Instytutu Literackiego i „Kultury”, których rolę we współczesnej kulturze polskiej, w polskim życiu publicznym, trudno przecenić, powróciliśmy do wywiadu sprzed dwunastu lat. Fragmenty dotyczące historii pisma i biografii Redaktora pozostały, rzecz jasna, aktualne. Oceny sytuacji w kraju i na emigracji są natomiast interesującym świadectwem czasów niedawnych, a zarazem odległych oraz stylu myślenia naszego rozmówcy. (...) Jerzy Giedroyc zgodził się na opublikowanie tej rozmowy sprzed lat i zapis jej autoryzował.
W numerze ponadto Lekcja „Kultury” - rocznicowy tekst Tomasza Łubieńskiego: Wśród czterdziestoletnich zasług „Kultury” największe przypadają moim zdaniem na krytyczny dla polskiej literatury i sztuki okres stalinowski, który pokrywa się mniej więcej z latami planu 6-letniego 1949-55. Wobec ówczesnego krajowego zniewolenia, na które złożyły się niszczycielstwo w stylu rewolucji kulturalnej a jednocześnie triumfy zacofania i prowincjonalizmu, wobec rozproszenia duchowego emigracji pochłoniętej „potępieńczymi swarami” i urządzaniem się, „Kultura” staje się właściwie monopolistką polskiej twórczości.
„Aneks” – przypominamy - był emigracyjnym kwartalnikiem politycznym, wydawanym w latach 1973–1990, najpierw w Szwecji przez Polskie Koło Naukowe przy Uniwersytecie w Uppsali, a następnie w Londynie. Prowadzony był głównie przez Aleksandra i Eugeniusza Smolarów. Aleksander Smolar był redaktorem naczelnym.
Dziękujemy Aleksandrowi Smolarowi za zgodę na udostępnienie numeru w naszym portalu.
Komplet zdigitalizowanych numerów „Aneksu” wraz z archiwaliami znajduje się w portalu Kultury Liberalnej.
