Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.
Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.
Powrót na początek bloku opisu
Udostępniamy esej Eugeniusza Smolara Ja was przepraszam panowie Ukraińcy czyli Prometeusz w świecie idei i dyplomacji.
Podczas jednego ze spektakli Studenckiego Teatru Satyryków w latach 60. XX wieku instruktor partyjny przedstawiał aktualną linię partii. Na często powtarzane słowo „kultura” zebrani za każdym razem zrywali się z krzeseł i entuzjastycznie bili brawo. Podobnie rzecz się ma z polską polityką schodnią, która odmiennie od innych wektorów geograficzno-politycznych często przybiera w dyskusjach niemal mistyczny charakter, przepełniony słabo skrywanymi emocjami, związanymi z historyczną obecnością i wpływami na Wschodzie, zaś zarzut „zdrady Giedroycia” uchodził za wyrok przesądzający...
Pełna wersja tekstu oraz jego skrót zostały opublikowane w październiku 2024 r. na stronach Kultury Liberalnej.
W numerze wywiad Aleksandra Smolara z Jerzym Giedroyciem z początku 1975 r. W objaśnieniu do rozmowy, redakcja kwartalnika pisze: Jerzy Giedroyc uznał wówczas (w 1975 r.) za niewskazane jej opublikowanie. Zastanawiając się nad sposobem uczczenia czterdziestej rocznicy Instytutu Literackiego i „Kultury”, których rolę we współczesnej kulturze polskiej, w polskim życiu publicznym, trudno przecenić, powróciliśmy do wywiadu sprzed dwunastu lat. Fragmenty dotyczące historii pisma i biografii Redaktora pozostały, rzecz jasna, aktualne. Oceny sytuacji w kraju i na emigracji są natomiast interesującym świadectwem czasów niedawnych, a zarazem odległych oraz stylu myślenia naszego rozmówcy. (...) Jerzy Giedroyc zgodził się na opublikowanie tej rozmowy sprzed lat i zapis jej autoryzował.
W numerze ponadto Lekcja „Kultury” - rocznicowy tekst Tomasza Łubieńskiego: Wśród czterdziestoletnich zasług „Kultury” największe przypadają moim zdaniem na krytyczny dla polskiej literatury i sztuki okres stalinowski, który pokrywa się mniej więcej z latami planu 6-letniego 1949-55. Wobec ówczesnego krajowego zniewolenia, na które złożyły się niszczycielstwo w stylu rewolucji kulturalnej a jednocześnie triumfy zacofania i prowincjonalizmu, wobec rozproszenia duchowego emigracji pochłoniętej „potępieńczymi swarami” i urządzaniem się, „Kultura” staje się właściwie monopolistką polskiej twórczości.
„Aneks” – przypominamy - był emigracyjnym kwartalnikiem politycznym, wydawanym w latach 1973–1990, najpierw w Szwecji przez Polskie Koło Naukowe przy Uniwersytecie w Uppsali, a następnie w Londynie. Prowadzony był głównie przez Aleksandra i Eugeniusza Smolarów. Aleksander Smolar był redaktorem naczelnym.
Dziękujemy Aleksandrowi Smolarowi za zgodę na udostępnienie numeru w naszym portalu.
Komplet zdigitalizowanych numerów „Aneksu” wraz z archiwaliami znajduje się w portalu Kultury Liberalnej.
Udostępniamy tom autorstwa Marka Żebrowskiego Jerzy Giedroyć. Życie przed „Kulturą”. Książka poświęcona jest pierwszym czterem dekadom życia Jerzego Giedroycia, najmniej zbadanym. Nie ma tu Redaktora paryskiej „Kultury”, jest historia dziecka, nastolatka, młodego i ambitnego polityka, żołnierza. To biografia - która mogłaby stać się kanwa filmu sensacyjnego - mowa w niej o wielkich ideach i śmiałych planach politycznych, ale też o pięknych kobietach, aferach szpiegowskich, wielkich pieniądzach i wojnie oglądanej z perspektywy strzelca...
Uwaga! Poza standardową wersją pdf udostępniamy plik w wersji epub na czytniki e-booków.
***
Dziękujmy Wydawnictwu Literackiemu za zgodę na udostępnienie książki. Książka ukazała się w 2012 r.
***
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Studia i szkice napisane i wydane w 2005 r. w czterdziestą rocznicę powstania Zeszytów Historycznych. Tom pod redakcją naukową Sławomira M. Nowinowskiego i Rafała Stobieckiego.
Zbiór zawiera:
Jan Pomorski, Jerzego Giedroycia rozumienie historii.
Rafał Stobiecki, Wątki historiograficzne na łamach «Zeszytów Historycznych» i paryskiej Kultury (1962-1989)
Sławomir M. Nowinowski, Historia dyplomacji II Rzeczypospolitej na łamach Zeszytów Historycznych (1962-2002)
Andrzej Stępnik, Ukraina, Litwa i Białoruś w «Zeszytach Historycznych» (1962-1991)
Ewa Rybałt, Od normalizacji do strategicznego partnerstwa. Przyczynek do problemu stosunków polsko-ukraińskich w myśli politycznej Jerzego Giedroycia.
***
Książka ukazała się nakładem łódzkiego Wydawnictwa Ibidem w 2005 r.
Udostępniamy wielotomowe dzieło autorstwa Jana Kowalika, jednego z najważniejszych bibliografów emigracji. Ukazało się ono w 1976 r., w mikroskopijnym nakładzie, na prawach maszynopisu. Jest to i dziś przydatne narzędzie dla badaczy aktywności wydawniczej polskiej diaspory od 1939 r do schyłku lat 80. XX wieku.
Bibliografia Jana Kowalika jest owocem trwającej przeszło 20 lat wytężonej pracy, stanowiącej pasję jego życia. Powstała w oparciu o zbiory biblioteczne i archiwalne znajdujące się we Francji, w Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz innych krajach. Największą rolę w realizacji tego zamierzenia odegrało mieszczące się u Autora w San Jose (Kalifornia) Archiwum Polskiej Prasy Emigracyjnej, gdzie znajdują się obfite zbiory polskich czasopism emigracyjnych, a także liczna korespondencja Autora bibliografii z wydawcami, redaktorami, współpracownikami i drukarzami tej prasy, oraz opracowania, relacje, spisy czasopism itp. Mimo usilnych starań ze strony Autora i daleko idącej penetracji środowisk emigracyjnych, nie jest ona kompletna - zarówno w zakresie uwzględnienia wszystkich czasopism, jak i bliższych informacji o niektórych z nich, gdyż brak na przykład dokładnych dat ukazywania się, nazwisk wydawców czy redaktorów. (z przedmowy wydawcy).
Bibliografia ukazała się 1976 r. z inicjatywy Zakładu Duszpasterstwa Migracji Polonijnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Za podstawę edycji przyjęto maszynopis Autora bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Tom piąty ukazał się w 1988 r. Calość została wydrukowana jako kopia fotooffsetowa w Zakładzie Małej Poligrafii KUL w nakładzie 700 egz, tom ostatni w nakładzie 2000 egz.
Tom pierwszy - A-J
Tom drugi - K-O
Tom trzeci - P-S
Tom czwarty - T- Ż
Tom piąty - cz I. - 1973-1984, cz.II. - suplement do tomów 1-4. (wyd. w 1988 r.)
***
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Wywiad rzeka Izy Chruślińskiej z Zofią Hertz to jedno z najważniejszych świadectw i lektura obowiązkowa dla wszystkich badaczy historii Instytutu Literackiego.
„Zdumiewająca Zosia Hertz, główna, po Jerzym Giedroyciu, postać paryskiej „Kultury”, zdecydowała się coś powiedzieć o swoim życiu, które od dziesiątków lat stanowi część dziejów tej niezwykłej, historycznej już instytucji. Jej opowieść w tych rozmowach jest taka, jak ona sama: trzeźwa, dokładna, trzymająca się faktów, wstrzemięźliwa w ujawnianiu uczuć, ledwo tu i ówdzie pozwalająca sobie na przyprawę suchego humoru”. (ze wstępu Czesława Miłosza)
Pierwodruk ukazał się nakładem Oficyny Wydawniczej MOST w 1994 r. Niniejsze, drugie wydanie zostało poprawione i rozszerzone, ukazało się w 2003 r. nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Dziękujmy lubelskiemu Wydawnictwu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej za zgodę na udostępnienie książki.
***
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
