Z HISTORII INSTYTUTU LITERACKIEGO
STYCZEŃ/LUTY
W związku z przypadającą w bieżącym roku 20-tą rocznicą Powstania Warszawskiego i celem pogłębienia ciągle niedostatecznej znajomości historii AK i samego Powstania, redakcja Kultury rozpisuje konkurs na esej krytyczny o książce H.v. Krannhalsa „Der Warschauer Aufstand 1944”, wydanej w roku 1962 przez Bernard & Graefe Verlag fur Wehrwesen (Frankfurt/Main) (z numeru styczeń/luty).
Czerwcowy – 200-y numer Kultury otwiera tekst Ignazio Silone zapowiadający utworzenie przez Instytut Literacki nowej serii wydawniczej Archiwum Rewolucji. Jednocześnie z bieżącym 200-ym numerem Kultury ukazuje się 100-y tom Biblioteki Kultury. Jest to książka W. Krywickiego pt. Byłem agentem Stalina, którą Instytut rozpoczyna nową serię. Cel i założenia tej serii wyjaśnia Ignazio Silone. „Od siebie chcemy jedynie dodać, że ta inicjatywa została w dużej mierze spowodowana zamówieniem społecznym. Od paru lat nasi czytelnicy nie tylko w kraju, ale także w Związku Sowieckim zwracają się do nas, aby możliwie obiektywnie i wyczerpująco naświetlić nie tylko okres stalinowski, ale w ogóle historię rewolucji rosyjskiej. Jest to bowiem podstawowym warunkiem ewolucji stosunków w kierunku ‑ chyba przez nas wszystkich pożądanym: uratowania prawdziwych wartości rewolucji. (...) W dalszej kolejności w serii Archiwum Rewolucji ukażą się następujące książki, będące w przygotowaniu: Aleksander Weissberg: Sabat czarownic, w tłum. Pawła Hostowca, Ignazio Silone: Wspomnienia, Victor Serge: Sprawa Tulajewa, Lew Trocki: Wybór pism, Borys Lewicki: Od czerwonego terroru do sowieckiego ustawodawstwa, Borys Lewicki: Polityka narodowościowa ZSSR 1953-1963” (nie wszystkie z wymienionych tytułów ukazały się).
W tym samym 200-ym numerze Józef Czapski przedstawia sylwetkę Marka Żuławskiego, laureata Nagrody Plastycznej Kultury za rok 1963.
LIPIEC/SIERPIEŃ
Numer letni otwiera „Poezja przed sądem z Leningradzie”. Jest to stenogram procesu przeciw Josifowi Brodskiemu.
Konstanty A. Jeleński publikuje tekst „Konsekwencje protestu 34”.
WRZESIEŃ
Numer wrześniowy otwiera tekst redakcyjny „Wyzwolenie”, w którym czytamy: „Partia obchodzi 20-tą rocznicę tego typu wyzwolenia. I my z naszej strony pragniemy upamiętnić tę rocznicę. Chcemy ocalić przed zapomnieniem nazwiska ofiar Terroru. Chcemy przywrócić historii tych, którym wyzwolenie i partia zamknęły usta na wieki (...)
Podejmujemy pracę żmudną i obliczoną na długą metę. Apelujemy najgoręcej do wszystkich Polaków tak w kraju jak i zagranicą, by przekazywali pod naszym adresem wszelkie materiały i dowody dotyczące pomordowanych i zaginionych w okresie 20 lat istnienia PRL. Projektujemy historyczne, naukowe opracowanie wolne od propagandy. Nadsyłane materiały będą publikowane w Zeszytach Historycznych poczynając od Zeszytu VI, a następnie ukażą się w wydaniu książkowym w języku polskim i angielskim. Nie kierujemy się mściwością. Ufamy natomiast, że gdy Słownik Biograficzny Ofiar Terroru Polski Ludowej zostanie w pełni opracowany ‑ rzuci nowe światło na genezę rewolucji w Polsce. Narzucona rewolucja w pewnych wypadkach może torować drogę własnej rewolucji. Lecz u nas realizatorzy marzeń zdradzili polską drogę do socjalizmu. Realizowali nie polskie marzenia tylko marzenia imperialistów sowieckich. Ci, którzy zginęli ‑ komunistów nie wyłączając ‑ nie mogli pogodzić się z wyzwoleniem bez wolności. REDAKCJA”. (Słownik nie ukazał się).
Zaraz po tym tekście Kultura publikuje „Refleksje ćwierćwiecza” Juliusza Mieroszewskiego.
Nagroda Plastyczna Kultury za rok 1964 przyznana została Marianowi Kościałkowskiemu, zamieszkałemu w Londynie. Jego twórczość artystyczną omawia w numerze pierwszym 1965 Marian Bohusz Szyszko.
Publikacje książkowe, m.in. M. Hłasko, „Brudne czyny”, „Wszyscy byli odwróceni”; Kazimierz Wierzyński, „Kufer na plecach”; Wincenty Witos, „Moje wspomnienia” tom I-III; Juliusz Mieroszewski, „Ewolucjonizm”.
POLSKA
List 34 intelektualistów do premiera Cyrankiewicza, wzywający do ograniczenia cenzury. W związku z protestem sąd w Warszawie skazał Melchiora Wańkowicza na półtora roku więzienia.
ŚWIAT
Początek wojny w Wietnamie. W ZSRR Nikitę Chruszczowa zastępuje Leonid Breżniew.
